تفاوت عجیب در حجم سرمایه‌گذاری در تولید متانول/ تشتت آماری یا فساد اقتصادی؟

گروه اقتصاد کلان بازارنیوز-(رضا غلامی، مدیرمسئول بازارنیوز)؛ زمانیکه حجم سرمایه‌گذاری در دو یا چند واحد تولیدی با مشخصات فنی و ظرفیت تولیدی یکسان، بسیار متفاوت است، اولین سوال این است که این اختلاف در سرمایه گذاری ناشی از تشتت در آمار و اشتباه محاسباتی است یا پای یک فساد بزرگ اقتصادی در میان است؟

یک نمونه از این اختلاف در احجام سرمایه گذاری مربوط به صنعت پتروشیمی واحد تولید متانول است. اطلاعات موجود در فضای رسانه‌ای و گزارش‌های رسمی نشان می‌هد که عملیات اجرایی تأسیس شرکت پتروشیمی آرین متانول برای تولید ۱۶۵۰ هزار تن متانول در سال ۱۳۹۵ در منطقه ویژه عسلویه آغاز شد و نهایتاً با هزینه سرمایه گذاری ۲۴۳ میلیون دلار در سال ۱۴۰۳ توسط هلدینگ باختر به بهره برداری رسید. نکته مهم این است که با اختلاف زمانی اندکی با این پتروشیمی، یعنی در سال ۱۳۹۹، واحد ۱.۶۵۰.۰۰۰ تنی متانول درجه A شرکت پتروشیمی کیمیای پارس خاورمیانه نیز در زمینی به مساحت ۷ هکتار به بهره برداری رسید. ولی حجم سرمایه گذاری این پروژه که در سال ۱۴۰۱ به بهره برداری رسید، ۲.۸ میلیارد یوان به علاوه هزار میلیارد تومان معادل حدود ۴۸۰ میلیون دلار گزارش شده است. این پتروشیمی توسط چینی‌ها فاینانس شده و مالک آن صندوق ذخیره فرهنگیان است.

بررسی اطلاعات فوق نشان می‌دهد که با فاصله زمانی اندکی دو پتروشیمی با ظرفیت یکسان برای تولید محصولی مشابه در زمینی به وسعت بسیار نزدیک به هم با دو هزینه بسیار متفاوت ایجاد شده اند. هزینه تولید هر تن محصول بر اساس سرمایه گذاری صورت گرفته در پروژه کیمیای پارس خاورمیانه ۳۰۰ دلار و در آرین متانول حدود ۱۵۱ دلار است. یعنی هر سرمایه گذاری برای تولید هر تن محصول در پروژه دومی (کیمیای پارس خاورمیانه) حدود ۲ برابر اولی است. این اختلاف ناشی از چیست؟ توضیحی در خصوص این اختلاف یافت نشده است.

نکته بسیار عجیب‌تر این است که در رابطه با متانول کاوه به عنوان بزرگترین متانول جهان گفته شده که این پروژه با سرمایه‌گذاری ۹۵۰ میلیون دلاری برای تولید سالانه ۲ میلیون تن متانول در سال ۱۳۹۷ توسط بخش خصوصی در شهرستان دیر تاسیس شده است. مساحت این پروژه ۵۰ هکتار و تکنولوژی آن غربی است. چنانچه اطلاعات مربوط به پتروشیمی کاوه درست باشد، یعنی هزینه تولید هر تن متانول توسط این پتروشیمی بیش از ۴۷۵ دلار است که حدود ۳ برابر آرین متانول و ۱.۵ برابر کیمیای پارس خاورمیانه است.

حال این سوال مطرح می‌شود که چرا هزینه سرمایه گذاری ثابت مهم است؟ در واقع، هزینه سرمایه گذاری ثابت علاوه بر این که منابع ارزی کشور را صرف می‌کند، هزینه تولید را بصورت ثابت و جاری (استهلاک) افزایش می‌دهد؛ لذا باید دقت کافی روی ارقام و آمار انجام شود. نکته دوم این است که ممکن است بیش اظهاری در واردات بخصوص اقلام سرمایه گذاری یا فرار از پیمان سپاری ارزی انجام شده باشد که در این صورت نیز به ضرر کشور است حتی اگر بخش خصوصی آن را اجرا کرده باشد.

بنابراین، باید روی ارقام سرمایه گذاری بشدت حساس بود و توجه کافی داشت که علت این اختلافات چیست؟ ایا توضیح معقولی برای آن وجود دارد یا موضوع فساد اقتصادی در میان است؟

پایان پیام//