علت و راه های پیشگیری از کجی دندان کودکان
آنچه در این مقاله میخوانید دندانهای شیری و دندانهای دائمی هر دو دارای پتانسیل جوانه زدن ناهموار هستند. گاهی اوقات دندانهای شیری به دلیل کمبود فضا در لثهها ناهموار درمیآیند یا آنقدر کوچک هستند که فضای اختصاص داده شده به آنها را پر نمیکنند.
فهرست مطالب
دندانهای ما در تمامی سنین ممکن است دچار مشکلات مختلفی شود که با به هم ریختن ظاهرشان، زیبایی چهره ما تحت تاثیر قرار بگیرد. از افتادن و شکستن دندانها گرفته تا لکهدار شدن و تیرگی سطح دندان یا نامنظم درآمدن دندانها، همگی میتوانند بخشی از مشکلات دندانهای ما باشند. یکی از رایجترین مشکلات دندانی در بین کودکان و نوجوانان، کجی دندان است. کجی دندان کودکان میتواند روی ظاهر آنها تاثیر زیادی بگذارد و قطعاً به درمان نیاز دارد. اما دلیل کجی دندان کودکان چیست و چطور میتوان این مشکل را برطرف کرد؟ در این مقاله از دکترتو به صورت کامل با این موضوع و کارهایی که میتوان برای آن انجام داد آشنا میشویم. اما اگر نگرانی کجی دندان فرزند خود هستید بهتر است در این باره با دندانپزشک کودکان مشورت کنید. شما میتوانید از خدمات نوبتدهی دکترتو برای دریافت زمان ویزیت و غیرحضوری برای مشاوره آنلاین با پزشکان استفاده کنید.
کجی دندان کودکان
به صورت معمول اکثر کودکان تا پنج سالگی دندانهای شیری خود را از دست میدهند و این روند تا ۱۲ سالگی ادامه خواهد داشت تا دندانهای اصلی جایگزین دندانهای شیری در آنها شود. در بیشتر مواقع زمانی که دندانهای اصلی جوانه میزنند و رشد میکنند، صاف هستند و نظم در دندانهای کودک برقرار است. اما گاهی این اتفاق نمیافتد و دندان ها کج میشوند.
دندان های کج در کودکان هم از نظر زیبایی و هم از نظر سلامتی یک مشکل است. آنها میتوانند باعث کاهش عزتنفس و عدم تمایل به لبخند زدن کودک شوند. اما مشکلاتی که به دنبال کجی دندان کودکان ایجاد میشود به همین موارد محدود نیست و میتواند مشکلات جدیتری هم ایجاد کند. نقص گفتار، پوسیدگی دندان یا حتی سردرد از جمله مشکلاتی است که ممکن است در کودکان به دلیل کج بودن دندان ها مشاهده شود.
کج شدن دندان کودکان خود میتواند شامل دندان های کج اولیه و دندان های کج ثانویه هم شود. کجی دندان اولیه زمانی رخ میدهد که برای اولینبار، دندانهای دائمی یا اصلی کودک به صورت کج در میآیند. این دندانها شامل چهار دندان جلویی و چهار دندان عقبی به نام پرمولر میشوند. دندان های کج ثانویه در اثر چیزی غیر از رشد طبیعی دندان ایجاد میشوند. این میتواند به این دلیل باشد که آنها در طول فرایند رشد آسیبدیدهاند یا به صورت کج وارد میشوند.
یکی دیگر از حالتهای کجی دندان در کودکان ما اکلوژن نام دارد که در آن دندانها کج یا شلوغ میشوند. گاهی نیز کودک در بایت یا قرار دادن دندانها روی هم مشکل دارد. به این ترتیب دندانهای فک بالا در هنگام بسته شدن فک به طول معمولاً با دندانهای فک پایین برخورد نمیکنند.
خدمات دندانپزشکی
با بهترین کیفیت از پزشکان برتر
علائم و نشانه های کجی دندان
بارزترین علامت تغییر شکل دندانها این است که آنها بسیار نزدیک هستند. معمولاً وقتی کودکتان میخندد یا صحبت میکنند، میتوانید این حالت را ببینید. همچنین اگر متوجه شدید که فرزندتان موارد زیر را دارد، میتوانید احتمال کجی دندان کودک را بدهید:
- مشکل در بلع یا بد خوردن غذا
- مشکلات گفتاری مانند زمزمه کردن صداها یا ناتوانی در تلفظ برخی از صداها و کلمات خاص
- نزدیک بودن بیش از حد دندانهای جلویی و عدم هماهنگی
علت کجی دندان کودکان
محققان مطمئن نیستند که چرا دندان های کودکان کج میشود یا چرا برخی از کودکان بعد از مدتی دچار تغییرات شکل دندان میشوند. گاهی اوقات کودکان از ابتدا با دندانهای تغییر شکل یافته به دنیا میآیند و معمولاً هم دلیل آن نارس بودن آنهاست. نارس بودن نوزادان یکی از اصلیترین دلایلی است که ممکن است در ادامه دندانهایشان بهدرستی رشد نکند و کج شود. سایر عوامل میتواند از آسیبهای دندانی یا مشکلات ژنتیکی را شامل شود.
سوءتغذیه یکی از دلایلی است که میتواند موجب کجی دندان در کودکان شود. کودکانی که دارای دندان های کج و روی هم هستند ممکن است در رژیم غذایی خود فاقد برخی از ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز باشند. آسیبهای دندانی هم بی تاثیر نیست و حتی میتوان آن را یکی از اصلیترین دلیل کجی دندان ها در نظر گرفت.
علت کجی دندان در کودکان | راههای پیشگیری |
---|---|
عوامل ژنتیکی | مراجعه به دندانپزشک از سنین پایین برای بررسی و ارزیابی وضعیت دندانها * مشاوره با دندانپزشک ارتودنتیست در صورت نیاز * مراقبتهای دندانی منظم |
مکیدن انگشت شست یا پستانک | تشویق کودک به ترک این عادت از سنین پایین * جایگزینی عادت مکیدن با عادتهای سالمتر مانند مکیدن آبنباتهای سخت یا جویدن آدامس بدون قند * مراجعه به دندانپزشک برای مشاوره در مورد روشهای ترک این عادت |
از دست دادن زودهنگام دندانهای شیری | مراقبت از دندانهای شیری برای جلوگیری از پوسیدگی و افتادن زودهنگام آنها * مراجعه به دندانپزشک در صورت آسیب دیدن یا پوسیدگی دندانهای شیری * استفاده از نگهدارنده جای دندان در صورت نیاز |
بزرگ بودن زبان | مراجعه به گفتاردرمانگر برای ارزیابی و درمان مشکلات مربوط به زبان * انجام تمرینات تقویت عضلات دهان زیر نظر گفتاردرمانگر |
کوچک بودن فک | تشخیص زودهنگام توسط دندانپزشک و شروع درمان ارتودنسی در صورت نیاز |
عادات دهانی مضر | ترک عادات دهانی مانند نفس کشیدن از دهان، جویدن ناخن و مکیدن لبها * مراجعه به دندانپزشک برای تشخیص و درمان عادات دهانی مضر |
بیماریهای سیستمیک | کنترل بیماریهای زمینهای مانند آلرژی، آسم و اختلالات هورمونی * مراجعه منظم به پزشک برای کنترل بیماریهای زمینهای |
۱. ژنتیک و وراثت
بسیاری از کودکان با دندان های کج، والدینی دارند که دندانهایشان کمی کج است. ژنتیک و وراثت یکی از دلایل احتمالی کج شدن یا تغییر شکل دندانها است، اما عوامل دیگری نیز در این امر نقش دارند. دانشمندان کشف کردهاند که مسائل زیستمحیطی مانند سیگار کشیدن و نوشیدن الکل در دوران بارداری یا حتی سوءتغذیه مادر نیز میتواند باعث رشد نامناسب یا عدم تراز دندان ها شود. در درمان این اختلالات از بریسها برای صاف کردن دندان ها و در یک راستا کردن دندان ها استفاده میشود.۲. عادات بد دهانی مانند مکیدن انگشت
عادات بدن دهانی میتواند عامل رشد غیرنرمال دندانها در دوران کودکی شود. برای مثال، تمیز نکردن دندانها میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در تراز دندانها شود. این باعث میشود که آنها به سمت داخل یا خارج متمایل شوند. این مشکلات را میتوان با تمیز کردن منظم و کامل دندانها با مسواک و نخ دندان و همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینات پیشگیرانه دندان کاهش داد.
مکیدن شست یکی دیگر از عوامل کجی دندان در کودکان است. بسیاری از کودکان شست خود را میمکند. هنگام انجام این کار، انگشت شست میتواند به دندانهای جلویی یا مستقیم پایین فشار وارد کند. اگر متوجه شدید کودکتان دائماً انگشت شست یا شی دیگری را میمکد، باید او را نزد دندانپزشک ببرید.
فشار دادن زبان یکی دیگر از عادات بد دهانی است که میتواند موجب تغییر شکل دندانها شود که میتواند باعث شود زبان به دندانها فشار بیاورد. این عادت نه تنها میتواند موجب به ریختن نظم دندان ها شود، بلکه حتی مشکلاتی را هم در گفتار ایجاد میکند.
نگرانی که مکیدن انگشت باعث کج شدن دندان فرزندت بشه؟
با یک کلیک از بهترین متخصص مشاوره بگیر.
۳. از دست دادن زودرس دندان های شیری
یکی از اولین دندانهایی که کودکان از دست میدهند، دندانهای شیری آنهاست. این طبیعی است. با این حال، اگر کودک شما تمام دندانهای شیری خود را قبل از پنج سالگی از دست بدهد، ممکن است برخی از مشکلات اساسی در رشد دندانها ایجاد شود. این میتواند در اثر ضربه یا عادات غذایی (مانند سوءتغذیه) باشد که به نوبه خود میتواند باعث آسیب دائمی به دهان و تراز دندانی آنها شود. پوسیدگی دندانهای شیری هم میتواند موجب کجی دندان های دائمی شود. کشیدن دندانهای شیری میتواند موجب کوتاهتر شدن قوس دندانی شود که نتیجه آن وجود فضای کمتر برای رشد دندانهای دائمی است.
۴. تنگی فک
یکی دیگر از دلایل مهمی که میتواند موجب رشد کج دندان های کودک شود، تنگی فک است. عوامل مختلفی میتوانند رشد فک را متوقف کرده و موجب تنگی فک شوند. برای مثال یکی از آنها آپنه خواب است. در آپنه خواب به دلیل مشکلات تنفسی، اکسیژن کمتری در جریان خود وجود دارد که همین امر میتواند باعث کندشدن یا حتی توقف رشد فک شود. در نتیجه اکثر کسانی که فک آنها تنگ و کوچکتر است اغلب دندان های کجی دارند.
۵. علت کج درآمدن اولین دندان نوزاد
گاهی اوقات نوزادان با دندان های کج به دنیا میآیند و با جوانه زدن اولین دندان، متوجه کج بودن آن میشوید. از عوامل ژنتیکی گرفته تا سوءتغذیه مادر در دوران بارداری، سیگاری بودن مادر، رفلاکس بلع در دوران نوزادی، ضربه و تروما و مکیدن شیشه شیر و پستانک، همگی میتوانند موجب شوند که اولین دندان نوزاد به صورت کج رشد کند.
درمان های موجود برای کجی دندان
گزینههای درمانی بستگی به سن تشخیص کجی دندان در کودکان؛ میزان کجی دندان ها و سن کودک متفاوت است. تعداد دندانهایی که کج درآمدهاند، دائمی یا شیری بودن دندانها هم روی نحوه درمان موثر است. اول از هر چیزی باید دندانهای کودک توسط یک متخصص دندانپزشکی معاینه شود تا بعد از تایید کج بودن دندان ها، درمان مناسب برای کودک انتخاب شود.
۱. ارتودنسی و استفاده از بریس ها
اولین گزینه درمان کجی دندان ها، انجام ارتودنسی و استفاده از بریس ها است. این کار کمک میکند تا بتوان نیشهای نامرتب را اصلاح کرد و با تغییر موقعیت دندانها، آنها را در جای درست خود قرار داد. با یک سری از وسایل ارتودنسی دندان و سیمها میتوان به اصلاح موقعیت دندان های کج کودک کمک کرد.
مراقبت های بعد از ارتودنسی به منظور کاهش کج شدن مجدد دندان ها
حتی بعد از انجام ارتودنسی برای درمان کجی دندان ها در کودکان، این احتمال وجود دارد که مجددا آنها به حالت بینظم قبلی خود برگردند. به همین دلیل بخش مهمی از درمان ارتودنسی دندان های کج شده، مراقبت های بعد از ارتودنسی است. از مشکلات فک و دندانها گرفته تا عمل نکردن به دستورالعملهای دندانپزشک همگی میتواند دلیل بازگشت دندانها و کج شدنشان بعد از ارتودنسی باشد. بعد از ارتودنسی پزشک یک سری نگهدارندهها را به بیماران میدهد تا با قرار دادن آنها در دهان، دندانها را در موقعیت خود ثابت نگه دارند. مراقبت های بعد از ارتودنسی که شامل استفاده از نگه دارندهها، رعایت بهداشت دهان و دندان و مواردی از این دست میشود تضمین میکند که ارتودنسی برای درمان کج بودن دندان ها موثر باشد.
۲. جراحی فک در موارد شدید
در مواردی که شدت کج بودن دندان ها بالاست یا خصوصا زمانی که مشکلات استخوانهای صورت و فک دلیل کج شدن دندان ها است، ممکن است برای اصلاح به جراحی فک یا جراحی ارتوگناتیک نیاز باشد. حتی ممکن است در کنار جراحی به کشیدن برخی از دندانها نیز احتیاج باشد تا با تغییر فاصله دندانها و تغییرشان، مشکل برطرف شود.
۳. روش های نوین مانند استفاده از الاینرها (درمان کجی دندان بدون ارتودنسی)
یکی از روشهای نوین برای درمان کجی دندان ها، استفاده از الاینرهای تمیز و شفافی است که به آنها ترازکننده دندانی هم گفته میشود. در این درمان، بریسهای پلاستیکی نازکی روی دندانها قرار میگیرند تا آنها را در جای خود قرار دهند.
۴. درمان کجی دندان با کامپوزیت
کامپوزیتها یا روکشهای دندانی هم میتواند برای درمان کجی دندان استفاده شود. کامپوزیت دندان میتواند به خوبی دندان های کج و نامرتب را اصلاح کند و برای داشتن یک لبخند زیبا با ظاهری طبیعی کاربرد داشته باشد.
میخوای با کامپوزیت کجی دندان کودکت رو رفع کنی؟ کلیک کن و مشاوره بگیر.
۵. درمان کج درآمدن دندان دائمی کودک
اگر کجی دندان در کودکان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، خصوصا قبل از درآمدن کامل تمامی دندانهای دائمی در آنها، بریس ها میتوانند بهترین گزینه باشد. کودکانی که لثهها و بافتهای استخوانی آنها هنوز انعطافپذیر و نرم است، میتوانند بیشترین بهره را از بریس ببرند. گشادکننده کام که یک ابزار ارتودنسی است، یکی از درمانهایی است که میتواند برای گشاد کردن فک بالا استفاده شود و برای درمان کج درآمدن دندان دائمی در کودکان میتوان از آن استفاده کرد.
روش های پیشگیری از کجی دندان کودکان
از آن جایی که فاکتورهای مختلفی دلیل کجی دندان در کودکان است و دقیقا مشخص نیست چرا دندانهای کودک کج میشود، پیشگیری از این اتفاق کمی سخت و پیچیده است. اما شاید بتوان با توجه کردن به یک سری موارد، مانند چکاپهای منظم، تا حدود زیادی از کج شدن دندانها جلوگیری کرد.
۱. مراقبت های دهانی در دوران کودکی
در دوران کودکی باید مراقبت دهان و دندان کودک باشید. مراجعه منظم به دندانپزشک و بررسی منظم وضعیت دندانهای کودک میتواند تا حدود زیادی از کج شدن شدید دندان های او جلوگیری کند. زمانی که کج بودن دندان ها در همان ابتدا تشخیص داده شود، دندانپزشک میتواند با یک درمان های خاص و سادهتر، از کج روییدن مابقی دندان ها جلوگیری کند.
۲. نقش تغذیه سالم در رشد صحیح دندان ها
یکی از دلایل کجی دندان ها میتواند تغذیه نامناسب کودکان باشد. خصوصا اگر ویتامینهای مورد نیاز در رژیم غذایی آنها نباشد یا این که بهداشت دهان و دندان آنها رعایت نشود؛ بنابراین میتوان با داشتن یک تغذیه مناسب از کج شدن دندان های کودک جلوگیری کرد.
۳. استفاده از تصاویر رادیوگرافی برای تشخیص دقیق
بهتر است در همان دوران کودکی یک تصویربرداری رادیوگرافی از دندانها و فک کودک انجام دهید. این تصاویر دقیق میتوانند قبل از این که تمامی دندانها کاملا کج ریشه بزنند، به تشخیص و پیشگیری کمک کنند.
۴. مشاوره با دندانپزشک متخصص کودکان
بهتر است کودکان از همان ابتدا تحت نظر یک دندانپزشک مخصوص کودک باشند تا با معاینه منظم و بررسی شرایط فک و دندانهای کودک، از بهترین متدها برای پیشگیری از کج شدن دندان های کودک استفاده کند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
دندانهای شیری و دندانهای دائمی هر دو دارای پتانسیل جوانه زدن ناهموار هستند. گاهی اوقات دندانهای شیری به دلیل کمبود فضا در لثهها ناهموار درمیآیند یا آنقدر کوچک هستند که فضای اختصاص داده شده به آنها را پر نمیکنند. عکس این حالت هم ممکن است. دندان شیری ممکن است همیشه به موقع نیفتد. ممکن است نهفته باشد که در این صورت باعث انسداد دندان دائمی میشود. دندان جدید همچنان روی آن فشار میآورد و در نهایت ممکن است در مکان نامناسب یا با زاویهای عجیب از لثه عبور کند.
بههرحال مهم این است که دندان های کج و ناهموار بهموقع تشخیص داده شوند تا اقدامات لازم برای درمان آن انجام شود. کجی دندان کودکان فقط روی ظاهر آنها تاثیر نمیگذارد و میتواند سایر مشکلات سلامتی مانند مشکل در بلع یا گفتار را هم به دنبال داشته باشد؛ بنابراین مهم است که حتما کودک را تحت نظر یک متخصص دندانپزشک کودکان یا بهترین دکتر دندانپزشک قرار داد تا با معاینه بهموقع، درمانهای لازم برای کجی دندان ها انجام شود. اما شما میتوانید در مورد دندانهای فرزندتان از خدمت ویزیت آنلاین دندانپزشکی دکترتو یا مشاوره متنی یا تلفنی با دکتر دندانپزشک کودکان آنلاین استفاده کنید.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!