تولید و توسعه تجهیزات و سیستم‎های پیشرفته طیف سنجی

به گزارش سینا از مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، شرکت دانش بنیان پویش تدبیر کرانه( فیزتک) نوآوری، پیشرو در زمینه طراحی، تولید و توسعه تجهیزات پیشرفته طیف سنجی است؛ این مجموعه در سال ۱۳۹۲ با مشارکت فارغ التحصیلان نخبه دانشگاهی در زمینه های مهندسی و دانشهای بنیادی تاسیس شد.

اولین محصول دانش بنیان در حوزه نانو، طیف سنج مینیاتوری قابل حمل توسط این شرکت، طراحی و ساخته شد.

دومین محصول شرکت، تکفام ساز نوری و بعد از آن آنالیزور آب قابل حمل در سال ۱۳۹۸ بود؛ چهارمین محصول نیز رنگ سنج و آخرین آن‎ها طیف سنج ایستا چند کاره است که در سال ۱۴۰۱ ساخته شده ‎است.

تولید محصولات سفارشی در حوزه طیف سنجی

مریم زارع، مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان، طیف سنج نوری مینیاتوری، طیف سنج ایستا، بازرسی رنگ چند منظوره و تکفام ساز را از مهمترین محصولات شرکت خواند و افزود: این محصولات به صورت کاملا سفارشی و مطابق با نظر و نیاز مشتری طراحی و ساخته می شود؛ خط مشی مجموعه فیزتک ارائه راهکارهای فناورانه برای حل چالش‌های مراکز علمی-تحقیقاتی و صنعتی براساس آخرین دانشهای روز دنیا است.

وی طیف سنج نوری را ابزاری جهت بررسی برهمکنش نور با محیط مادی (اتم ها و ملکول ها) خواند و اظهار کرد:طیف سنج نوری مینیاتوری فیزتک ابزاری کوچک و قابل حمل است که به همراه فیبر نوری می تواند در اندازه گیری های UV , Vis, NIR در محدوده 190 تا 1100 نانومتر به کار گرفته شود .

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان ادامه داد: طیف سنج نوری مینیاتوری (UV-vis-NIR)، به گونه ای طراحی شده است که هیچ قسمت متحرکی ندارد و از آشکارساز آرایه ای 3648 پیکسل استفاده می کند.

مریم زارع، آنالیز منابع مختلف تابش (لیزر، LED، نمایشگرها و…) ، آنالیز مواد ( جذب، عبور، بازتابش، فوتولومینسانس و فسفرسانس)، آنالیز رنگ، آنالیز مواد غذایی، گوهر شناسی، آنالیز نیمه رساناها، مواد پلاسمونیک و لایه های نازک را از جمله کاربردهای این دستگاه برشمرد.

وی ضمن اشاره به بدنه آلمینیومی سبک و محکم دستگاه، بیان کرد: نرم افزار طیف سنج (UV-vis-NIR)، توسط متخصصین فیزتک نوشته شده است و نرم افزاری کاربردی و کاربر پسند است که قابلیت نصب بر روی انواع سیستم عامل ویندوز را دارد.

به گفته او، محدوده کاربردی دستگاه طیف سنج، طبق درخواست مشتری قابل تنظیم است.

زارع ضمن اشاره به اینکه، تا به امروز ، بیش از 50 دستگاه طیف سنج نوری مینیاتوری (UV-vis-NIR)به مراکز دانشگاهی، پژوهشی و صنعتی فروخته شده است؛ افزود: شرکت در آبان ماه 1399 توانست گواهی استاندارد سیستم مدیریت کیفیت، ISO9001:2015 را کسب کند.

اندازه‎ گیری غلظت آلاینده‎ ها و پارامترهای آب

در خصوص دستگاه “طیف سنج ایستا”، که آخرین دستاورد شرکت است، گفت: ایستا علاوه بر کاربردهای متداول یک طیف‌سنج‌ نوری که برای اندازه گیری جذب و عبور نور از مواد مایع و شفاف استفاده می شود، می تواند به عنوان آنالایزر آب و پساب نیز به کار رود. این محصول، نرم افزار خاص خودش را دارد و برای تشخیص و اندازه‎ گیری غلظت آلاینده ها و پارامترهای مختلف آب طراحی شده است.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پویش تدبیر کرانه افزود: این دستگاه ایستا در دو مدل ISTA-UV و ISTA-Vis تولید می شود و یک طیف‌سنج‌ نوری تک پرتو سبک و کم حجم است که می تواند به صورت رومیزی و یا پرتابل در اختیار کاربران آزمایشگاه‌ها و میادین عملیاتی قرار گیرد.

زارع، ضمن اشاره به اینکه در این صورت با افزودن معرف‌های مخصوص به آب و درنتیجه تغییر رنگ آب، ایستا قادر به اندازه گیری غلظت پارامترهای مختلف در آب و پساب نظیر COD، یون‌هایی مانند نیترات، نیتریت، فسفات و … فلزاتی نظیر آهن، منگنز، روی و دترجنت است، اذعان کرد: همچنین از ایستا می توان در تعیین رنگ مواد و ترکیبات رنگی بر اساس روش CIELAB استفاده کرد.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان گفت: ایستا از یک صفحه نمایش 8 اینچ لمسی برخوردار است که کاربری را بسیار آسان می کند؛ همچنین مجهز به حافظه داخلی، درگاه USB و Wi-Fi برای ذخیره سازی و یا انتقال داده های کاربر است.

وی ضمن اشاره به اینکه سل هولدر چند منظوره ایستا برای استفاده با انواع سل (کووت 1 سانتیمتری، کووت 1 اینچی، کووت 5 سانتیمتری و ویال استوانه ای 16 میلیمتری) طراحی و ساخته شده است؛ مطرح کرد: نرم افزار بسیار قوی ایستا حاصل تلاش متخصصان شرکت فیزتک است و سعی شده تا تمام آنچه یک کاربر در ارتباط با روش اسپکتروفتومتری لازم دارد در آن گنجانده شود.

به گفته زارع، در نرم افزار ایستا، کاربر به خوبی قادر خواهد بود طیف کامل عبوری یا جذبی ماده را در بازه مورد نظر ببینید، آن را با فرمت اکسل، ذخیره و یا چاپ کند.

وی ضمن اشاره به اینکه در اندازه گیری غلظت، می توانید منحنی کالیبراسیون را با روش ها و مواد مخصوص به خود رسم و ذخیره کنید؛ افزود: معادله خط و ضریب همبستگی (R2) به طور خودکار توسط نرم افزار محاسبه شده و کاربر می تواند به جای خط، از منحنی های درجه بالاتر برای رسم منحنی کالیبراسیون استفاده کند.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان خاطرنشان کرد: آنچه به طور معمول برای پردازش داده ها مورد نیاز است، نظیر هموارسازی، محاسبه نسبت قله ها و … در نرم افزار ایستا گنجانده شده است. علاوه بر اینها، با نرم افزار قدرتمند ایستا در اندازه‌گیری‌های سینتیکی قادر خواهید بود تغییرات طیف جذب یا عبور را با گذشت زمان ملاحظه کرده و ذخیره کنند که این ویژگی بسیار مهم فرد را قادر می سازد تا پارامترهای خاصی مثل مقدار فعالیت آنزیمی را اندازه گیری و محاسبه کند.

مریم زارعی در پایان طراحی و ساخت ابزارهای نوآورانه برای اندازه گیری، تحلیل و کنترل فرآیندها به منظور بهره برداری پژوهشگران، متخصصین و صنعتگران حوزه های مختلف علوم تجربی در جهت افزایش کیفیت زندگی بشر در محیطی سالم را چشم انداز شرکت خواند.