روماتیسم لوپوس چیست؟ علائم و راه درمان آن
آنچه در این مقاله میخوانید روماتیسم لوپوس یا سیستمیک لوپوس اریتماتوس (SLE) یک بیماری خودایمنی پیچیده و مزمن است که به سیستمهای مختلف بدن از جمله پوست، مفاصل، کلیهها و مغز آسیب میرساند. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم حمله میکند و باعث التهاب و آسیب میشود. علائم لوپوس بسیار متنوع است و میتواند از بثورات پوستی و درد مفاصل تا مشکلات کلیوی و عصبی را شامل شود. تشخیص و درمان بهموقع این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است تا از پیشرفت آسیبهای جدی جلوگیری شود.
فهرست مطالب
بیماریهای خودایمنی آن دسته از بیماریهایی هستند که به دنبال حمله سیستم ایمنی به بافتها و اندامهای مختلف بدن ایجاد میشوند. این بیماریها میتوانند به اشکال مختلف و با علائم بسیار متفاوتی بروز کنند که نتیجه تمامی آنها میتواند آسیبهای شدید به بدن فرد باشد. مجموعهای از این بیماریها که به عنوان بیماریهای خودایمنی و التهابی شناخته میشوند، در دسته بیماریهای روماتیسمی قرار میگیرند و لوپوس هم یکی از آنهاست. در این مقاله از دکترتو میخواهیم اطلاعات بیشتری در خصوص آرتریت لوپوس یا روماتیسم لوپوس به شما ارائه دهیم. اگر علائم پوستی و بدنی خاصی را تجربه میکنید بهتر است در این باره با یک متخصص روماتولوژی مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سامانه نوبتدهی دکترتو وقت ویزیت حضوری خود را دریافت کرده و یا به صورت متنی و تلفنی با آنها مشورت کنید.
روماتیسم لوپوس چیست؟
لوپوس بیماری است که زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به بافتها و اندامهای خودی حمله میکند (بیماری خودایمنی) و موجب آسیب به بافتها و اندامها میشود؛ بنابراین میتوان گفت که لوپوس یک بیماری التهابی و خودایمنی است. التهاب ناشی از لوپوس میتواند ابتدا به جریان خون برسد و سپس بر بسیاری از سیستمهای بدن از جمله مفاصل، پوست، کلیهها، سلولهای خونی، مغز، قلب و ریهها تأثیر بگذارد.
هیچ دو مورد لوپوس دقیقا شبیه هم نیستند. علائم و نشانهها ممکن است به طور ناگهانی ظاهر شوند یا بهآهستگی ایجاد شوند، ممکن است خفیف یا شدید و ممکن است موقت یا دائمی باشند. اکثر افراد مبتلا به لوپوس بیماری خفیفی دارند که با دورههایی به نام شعلهورشدن مشخص میشود، زمانی که علائم و نشانهها برای مدتی بدتر میشوند، سپس بهبود مییابند یا حتی برای مدتی کاملا ناپدید میشوند.
آیا لوپوس همان روماتیسم است؟
رماتیسم یا آرتریت اصطلاح گستردهای است که برای توصیف التهاب در مفاصل استفاده میشود. زیر مجموعههای زیادی از آرتریت وجود دارد که یکی از آنها، آرتریت لوپوس است. در واقع لوپوس شکلی از آرتریت نیست، اما آرتریت را به عنوان یکی از شایعترین علائم شامل میشود. روماتیسم لوپوس بسیار شبیه به آرتریت روماتوئید است، چرا که در محلهای مشابه، بر هر دو طرف بدن تاثیر میگذارد و معمولا مفاصل کوچک دستها، مچها و پاها را درگیر میکند.
روماتیسم در اثر التهاب یا ساییدگی مفاصل بدن ایجاد میشود. با درد، سفتی، تورم و قرمزی مشخص میشود و میتواند حرکات را در شانهها یا زانوها محدود کند. آرتریت لوپوس ناشی از التهاب است. با این حال، پس از مدت طولانی ابتلا به لوپوس کنترل نشده، افراد ممکن است آسیبهایی را در مفاصل خود هم تجربه کنند.
علائم روماتیسم لوپوس
آرتریت یا درگیری مفاصل شایعترین علامتی است که در روماتیسم لوپوس مشاهده میشود، اما بسیار نادر است که یک بیمار مبتلا به لوپوس، آرتریت را به عنوان تنها تظاهرات خود تجربه کرده باشد. سایر تظاهرات شایع بثورات و التهاب رگهای خونی است. در واقع، تقریبا هر عضوی میتواند در برخی از بیماران ملتهب شود. برخی از بیماران فقط التهاب را در پوست و مفاصل تجربه میکنند، برخی دیگر در چندین نواحی. در برخی موارد، بیماری خود ایمنی لوپوس تنها در یک قسمت از بدن ظاهر میشود، اگرچه رایجترین نمونههای آن راش و کاهش سلولهای خونی است.
برخلاف آرتریت روماتوئید، در روماتیسم لوپوس فرسایش استخوان معمولا رخ نمیدهد، اما در صورت شلی تاندونها یا رباطها ممکن است دستها تغییر شکل داده باشند. علاوه بر این به صورت معمول در این بیماری علائم زیر ظاهر میشود:
- خستگی
- تب
- درد مفاصل، سفتی و تورم
- بثورات پروانهای شکل روی صورت که گونهها و پل بینی را میپوشاند یا بثورات در نقاط دیگر بدن
- ضایعات پوستی که با قرار گرفتن در معرض نور خورشید ظاهر میشوند یا بدتر میشوند.
- انگشتان دست و پا که هنگام قرار گرفتن در معرض سرما یا در دورههای استرسزا سفید یا آبی میشوند.
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- خشکی چشم
- سردرد، گیجی و از دست دادن حافظه
علائم روماتیسم لوپوس داری و نگرانی؟
از بهترین متخصص برای تشخیص کمک بگیر.
علت روماتیسم لوپوس
به عنوان یک بیماری خودایمنی، لوپوس زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به بافت سالم بدن حمله کند. این احتمال وجود دارد که لوپوس از ترکیبی از ژنتیک و محیط شما ایجاد شود. به نظر میرسد افرادی که دارای استعداد ارثی برای لوپوس هستند، ممکن است در تماس با چیزی در محیط که میتواند باعث ایجاد لوپوس شود، به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، علت لوپوس در بیشتر موارد ناشناخته است. برخی از محرکهای بالقوه عبارتاند از:
- نور خورشید. قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی لوپوس یا ایجاد پاسخ داخلی در افراد مستعد شود.
- عفونتها، ابتلا به عفونت میتواند باعث شروع لوپوس یا عود در برخی افراد شود.
- داروها، لوپوس میتواند توسط انواع خاصی از داروهای فشار خون، داروهای ضدتشنج و آنتیبیوتیکها تحریک شود. افرادی که مبتلا به لوپوس ناشی از دارو هستند معمولا با قطع مصرف دارو بهتر میشوند. به ندرت، علائم ممکن است حتی پس از قطع دارو ادامه یابد.
علاوه بر این برخی عوامل میتوانند ریسک ابتلا به لوپوس را افزایش دهند. برای مثال لوپوس بیشتر در زنان دیده میشود. سن هم یکی دیگر از فاکتورهاست و این بیماری معمولا در افراد بین ۱۵ تا ۴۵ سال تشخیص داده میشود.
تشخیص روماتیسم لوپوس
تشخیص روماتیسم لوپوس در بیشتر موارد بسیار سخت است. گاهی اوقات ممکن است سالها طول بکشید تا ابتلا به لوپوس در یک بیمار تایید شود. پزشک ابتدا از یک معاینه فیزیکی برای تشخیص کمک میگیرد و سپس در ادامه آزمایش خون و آزمایشات تصویربرداری را تجویز میکند. علاوه بر این، پزشک به دنبال ۱۱ علامت خاص این بیماری در بیمار میگردد و در صورتی که ۴ علامت یا بیشتر را یافت، ممکن است ابتلا به لوپوس را تایید کند. این علائم شامل موارد زیر میشود:
- بثورات پروانهای شکل روی گونهها و بینی
- لکههای قرمز برجسته روی پوست
- بثورات پوستی ناشی از نور خورشید
- زخمهای باز در دهان یا بینی که معمولا بدون درد هستند.
- آرتریت در حداقل دو مفصل به علاوه حساسیت یا تورم
- پوشش ملتهب اطراف قلب یا ریهها یا هر دو
- تشنج عصبی یا روانپریشی، مانند هذیان یا توهم، یا هر دو
- مشکلات کلیوی، مانند پروتئین بیش از حد در ادرار
- اختلالات خونی، از جمله تعداد کم گلبولهای سفید یا پلاکت
- اختلال ایمنی
- تست مثبت آنتیبادیهای ضدهستهای
سایر تستهایی که میتوان برای تشخیص بیماری انجام داد، شامل موارد زیر میشود:
- تست CBC برای بررسی سطح گلبولهای سفید و قرمز و پلاکتها در خون
- بیوپسی که شامل برداشتن بخشی از بافت آسیب دیده میشود.
- تست ANA
- تستهای ESR و CRP
درمان روماتیسم لوپوس
هیچ درمانی برای روماتیسم لوپوس وجود ندارد، اما تعدادی درمان برای کمک به کنترل بیماری وجود دارد. درمان شامل مدیریت التهاب سیستمیک با داروها و تغییرات سبک زندگی است. این داروها التهاب را درمان میکنند، از عود لوپوس جلوگیری میکنند و علائم را کاهش میدهند. در برخی از موارد هم جراحی مفاصل برای بهبود عملکرد بیماران ضروری است.
قرص روماتیسم لوپوس
داروها و قرصهایی که برای روماتیسم لوپوس تجویز میشوند شامل موارد زیر است:
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی، دسته اول داروهایی است که برای کنترل و مدیریت علائم لوپوس تجویز میشوند. بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس برای مدیریت درد و تورم مفاصل از NSAID استفاده میکنند. برخی از NSAIDها (مانند آسپرین، ناپروکسن و ایبوپروفن) بدون نسخه در دسترس هستند و برخی دیگر نیاز به نسخه دارند.
- کورتیکواستروئیدها داروهای ضدالتهابی قوی هستند که به دلیل عوارض جانبی در کمترین دوز ممکن و در کوتاهترین زمان تجویز میشوند. آنها یا به صورت قرص یا به صورت تزریق در ماهیچهها و مفاصل تجویز میشوند.
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری میتوانند سیر بیماری را تغییر دهند، از پیشرفت آن جلوگیری کرده و آسیب مفصلی را کند کنند. هیدروکسی کلروکین به عنوان قرص روماتیسم لوپوس، معمولا برای افراد مبتلا به لوپوس تجویز میشود.
- داروهای بیولوژیکی
- داروهای ضد فشار خون برای درمان فشار خون بالا.
- داروهای ضدتشنج برای پیشگیری یا درمان تشنج.
- آنتیبیوتیک برای عفونتها
- داروهای تقویت کننده استخوان برای پوکیاستخوان.
درمان خانگی و گیاهی روماتیسم لوپوس
در کل درمان های خانگی روماتیسم لوپوس شامل داشتن یک رژیم غذایی سالم میشود. مصرف سبزیجات، افزایش مصرف منابع غنی امگا ۳ و مصرف پروبیوتیکها میتواند احتمال بروز علائم شدید را کم کند. زردچوبه و زنجبیل هم به دلیل خواص ضدالتهابی که دارند میتوانند به عنوان یک درمان خانگی موثر برای لوپوس در نظر گرفته شوند. درمان های گیاهی هم شامل مصرف چای سبز و مصرف تخم کتان میشود که هر دو خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارند.
دنبال درمان گیاهی برای روماتیسم لوپوس هستی؟ همین حالا مشاوره بگیر.
انواع روماتیسم لوپوس
نکته مهمی که باید در خصوص بیماری لوپوس به آن توجه کرد این است که این بیماری با توجه به این که کدام بافتها را در بدن هدف قرار میدهد، میتواند انواع مختلفی داشته باشد که هر کدام با یک سری ویژگیهای خاص شناسایی میشوند. چهار نوع اصلی روماتیسم لوپوس شامل موارد زیر میشود:
نوع | توضیح |
---|---|
لوپوس اریتماتوز سیستماتیک یا SLE | در آن چندین عضو اصلی بدن مانند قلب و ریه و کلیهها درگیر میشوند. |
لوپوس پوستی یا لوپوس اریتماتوز جلدی | در آن اکثر نشانهها و عوارض بیماری در بافت پوست ظاهر میشوند. |
لوپوس نوزادی | از طریق مادر به نوزاد منتقل شده و میتواند موجب کم خونی و مشکلات قلبی یا مشکلات کبدی در نوزاد شود. |
لوپوس دارویی | در نتیجه مصرف برخی از داروها مانند داروهای ضدتشنج ایجاد میشوند و معمولا با قطع مصرف دارو، علائم بیماری نیز ناپدید میشود. |
عوارض روماتیسم لوپوس
التهاب ناشی از لوپوس میتواند بسیاری از نواحی بدن را تحت تاثیر قرار دهد، از جمله عوارض روماتیسم لوپوس شامل موارد زیر میشود:- لوپوس میتواند باعث آسیب جدی کلیه شود و نارسایی کلیه یکی از علل اصلی مرگومیر در میان افراد مبتلا به لوپوس است.
- عوارض لوپوس بر مغز شامل سردرد، سرگیجه، تغییرات رفتاری، مشکلات بینایی و حتی سکته مغزی یا تشنج میشود
- بسیاری از افراد مبتلا به لوپوس مشکلات حافظه را تجربه میکنند و ممکن است در بیان افکار خود مشکل داشته باشند.
- لوپوس ممکن است منجر به مشکلات خونی از جمله کاهش تعداد گلبولهای قرمز سالم (کم خونی) و افزایش خطر خونریزی یا لخته شدن خون شود. همچنین میتواند باعث التهاب رگهای خونی شود.
- روماتیسم لوپوس میتواند به ریهها هم آسیب برساند و موجب التهاب در پوشش حفره قفسه سینه شود. خونریزی در ریهها و ذاتالریه هم از دیگر عوارض جانبی لوپوس در ریههاست.
- لوپوس میتواند باعث التهاب ماهیچه قلب، شریانها یا غشای قلب شود. خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی و حملات قلبی نیز به شدت افزایش مییابد.
- افراد مبتلا به لوپوس در برابر عفونت آسیبپذیرتر هستند؛ زیرا هم این بیماری و هم درمان های آن میتوانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کنند.
- به نظر میرسد ابتلا به لوپوس خطر ابتلا به سرطان را افزایش میدهد.
- مرگ بافت استخوانی
روماتیسم لوپوس و بارداری
لوپوس خطر ابتلا به فشار خون بالا در دوران بارداری و زایمان زودرس را افزایش میدهد. برای کاهش خطر این عوارض، پزشکان اغلب به تاخیر انداختن بارداری تا زمانی که بیماری حداقل به مدت شش ماه تحت کنترل باشد را توصیه میکنند.
پیشگیری از روماتیسم لوپوس
به صورت کامل امکان پیشگیری از لوپوس وجود ندارد، خصوصا این که هنوز علت دقیق آن مشخص نیست. با این حال از آن جایی که برخی از فاکتورهای محیطی نقش مهمی در عود علائم روماتیسم لوپوس دارند، انجام یک سری کارها میتواند از شدت بروز علائم بکاهد. محافظت از پوست در برابر نور خورشید و استفاده منظم از یک ضدآفتاب مناسب یکی از آنهاست. همچنین بهتر است سبک زندگی سالم و ورزش مداوم و منظم را در برنامههای روتین خود قرار دهید.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
روماتیسم لوپوس و روماتیسم هر دو شرایط خودایمنی هستند که باعث میشوند سیستم ایمنی به بافت سالم بدن حمله کند و منجر به التهاب شود. روماتیسم لوپوس میتواند چندین نواحی بدن از جمله پوست و اندامهای داخلی را تحت تاثیر قرار دهد، درحالیکه RA معمولا مفاصل را تحت تاثیر قرار میدهد، اگرچه التهاب میتواند چشمها، دهان، قلب و ریهها را تحت تاثیر قرار دهد. دارو و درمان ممکن است به مدیریت علائم کمک کند. اما مراجعه به دکتر روماتولوژی باید در اولویت قرار گیرد. خبر خوب اینکه خدمات غیرحضوری دکترتو و مشاوره آنلاین متخصص روماتولوژی تا حد زیادی میتواند به فرآیند درمانی سرعت بخشد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!