لاپاراسکوپی چیست و چه کاربردی دارد؟

لاپاراسکوپی (Laparoscopy) نوعی جراحی برای تشخیص و درمان مشکلات نواحی‌ مانند لگن و شکم است. در این روش، جراح تنها به کمک برشی کوچک و یک دوربین که از طریق آن وارد بدن می‌شود اندام‌های مختلف بدن را بررسی می‌کند. همچنین ممکن است که از عمل لاپاراسکوپی برای گرفتن نمونه بافت کوچک برای آزمایش (بیوپسی) استفاده شود. استفاده از برای برداشتن اندام‌هایی مانند آپاندیس (آپاندکتومی) یا کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) هم رایج است. اگر جراح عمومی به هر دلیلی این روش را برایتان توصیه کرده اما برای انجامش نیاز به دریافت مشاوره بیشتری دارید از طریق وبسایت دکترتو برای نوبت‌گیری اقدام‌ کنید. در دکترتو به لیستی از بهترین پزشکان دسترسی خواهید داشت و می‌توانید خیلی سریع و راحت نوبت ویزیت خود را دریافت کنید؛ فرقی ندارد که نوبت مشاوره آنلاین نیاز داشته باشید یا ویزیت حضوری، هر دو نوع نوبت را می‌توانید به سادگی و در زمانی کوتاه از این وبسایت دریافت نمایید.

لاپاراسکوپی چیست؟

لاپاراسکوپی یک روش جراحی برای بررسی نواحی شکم و لگن است. در جراحی لاپاراسکوپی از یک لوله نازک همراه با نور که دارای یک دوربین فیلمبرداری کوچک است، استفاده می‌شود. این لوله لاپاراسکوپ نامیده شده که آن را درون یک برش کوچک در شکم قرار می‌دهند و تا نقطه مورد نظر هدایت می‌کنند. تصاویر دوربین فیلمبرداری را می‌توان روی صفحه نمایش کامپیوتر مشاهده کرد. یکی از مزایای لاپاراسکوپی کم تهاجمی بودن آن است؛ چرا که تنها از یک یا چند برش بسیار کوچک که در ناحیه شکم ایجاد می‌شود به بدن وارد می‌شود. مدت زمان انجام این روش بسیار کوتاه بوده و بهبودی پس از آن به سرعت اتفاق می‌افتد و نسبت به جراحی باز بهبودی راحت‌تری دارد.

انواع جراحی لاپاراسکوپی

همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، لاپاراسکوپی انواع مختلفی دارد که برحسب نیاز و شرایط بیمار، به منظور خاصی انجام می‌شود. در ادامه هر کدام از انواع جراحی لاپاراسکوپی را بیشتر و دقیق‌تر توضیح داده‌ایم:

مشخصه	لاپاراسکوپی	جراحی باز
اندازه برش	چند برش کوچک (۱-۲ سانتی‌متر)	یک برش بزرگ
درد پس از عمل	کمتر	بیشتر
خونریزی	کمتر	بیشتر
خطر عفونت	کمتر	بیشتر
مدت زمان بهبودی	کوتاه‌تر (معمولاً چند روز)	طولانی‌تر (چند هفته)
بستری شدن در بیمارستان	کوتاه‌تر یا حتی سرپایی	طولانی‌تر
جای زخم	کوچک‌تر و کمتر قابل مشاهده	بزرگ‌تر و قابل مشاهده‌تر
هزینه	معمولاً بالاتر	معمولا کمتر
کاربرد	طیف گسترده‌ای از جراحی‌ها (کیسه صفرا، آپاندیس، رحم و تخمدان)	برای جراحی‌هایی که نیاز به دسترسی گسترده‌تر دارند.

مقایسه لاپاراسکوپی کیسه صفرا با جراحی باز

۱. لاپاراسکوپی معده

این عمل با ایجاد برش‌های کوچکی در قسمت فوقانی شکم انجام می‌شود. ابزار جراحی از طریق این برش‌ها وارد بدن شده و جراح قسمت بالای معده را از هم جدا می‌کند تا یک کیسه معده ایجاد شود. این کیسه معده بسیار کوچک باعث می‌شود که پس از خوردن غذای کمتر، احساس سیری داشته باشید و‌ به مرور زمان با کاهش مصرف مواد غذایی دچار کاهش وزن خواهید شد.

۲. عمل لاپاراسکوپی رحم (لاپاراسکوپی کیست تخمدان)

عمل لاپاراسکوپی رحم یک هیسترکتومی واژینال است که به کمک لاپاراسکوپ (یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر حاوی یک دوربین فیلمبرداری) انجام می‌شود. لوله‌های نازک از طریق برش‌های ریز در شکم نزدیک ناف وارد می‌شوند. سپس رحم یا کیست‌های تخمدانی ریز و درشت از طریق لوله لاپاراسکوپ یا از طریق واژن خارج می‌شود.

۳. عمل لاپاراسکوپی کلیه

لاپاراسکوپی کلیه شامل برداشتن کلیه از طریق ایجاد چندین سوراخ روی پوست است. این کار مستلزم قرار دادن یک تلسکوپ و سایر ابزارهای مورد نیاز در طول عمل درون حفره شکم است که با استفاده از سه تا چهار برش ایجاد شده اتفاق می‌افتد. اکثر بیماران پس از لاپاراسکوپی کلیه، قادر به بازگشت به فعالیت‌های عادی زندگی خود در عرض ۴-۳ هفته هستند.

کاربرد عمل لاپاراسکوپی

عمل لاپاراسکوپی کاربردهای متعددی دارد. از برداشتن سنگ کلیه گرفته، تا درمان مشکلات مربوط به مثانه، کلیه، فتق و زخم معده، برداشتن پروستات و برداشتن غدد فوق کلیه. اما این تمام کاربردهای این روش نیست. پزشکان علاوه‌بر موارد گفته شده و نیز بسیاری از کاربردهای دیگری که در ادامه بیشتر توضیح خواهیم داد، از جراحی لاپاراسکوپی برای کمک به تشخیص برخی بیماری‌ها در صورتی که نتایج آزمایش‌های تصویربرداری مانند CT، MRI و سونوگرافی واضح نباشد، استفاده می‌کنند. لاپاراسکوپی به پزشکان این امکان را می‌دهد که به یک نقطه یا اندام بیمار نگاهی دقیق‌تر بیندازند و علت بیماری را به طور عمیق‌تری مورد بررسی قرار دهند. در ادامه خیلی جامع‌تر درباره کاربردهای مختلف عمل لاپاراسکوپی صحبت کرده‌ایم.

۱. برداشتن سنگ کلیه از نواحی مختلف مجاری ادرار

پزشک دوربین را از طریق مجرای ادرار وارد بدن می‌کند تا بتواند دستگاه ادراری را ببیند. هنگامی که سنگ پیدا شد، یا آن را به همان شکل خارج می‌کند یا به قطعات کوچک‌تری تقسیم و سپس آن تکه‌ها را خارج می‌کند.

۲. لاپاراسکوپی فتق و زخم معده

ترمیم فتق به کمک روش لاپاراسکوپی با استفاده از ایجاد برش‌های کوچک و ورود دوربین، نور و ابزار جراحی از طریق این برش‌ها به درون شکم و ناحیه مورد نظر صورت می‌گیرد. این نوع لاپاراسکوپی معمولاً از طریق ایجاد ۳ برش کوچک روی شکم انجام می‌شود. این روش در زمانی کوتاه درد و ناراحتی ناشی از فتق و زخم معده را بهبود می‌بخشد و عوارض و دوره نقاهت آن هم بسیار کوتاه است.

۳. بای پس معده با لاپاراسکوپی

عمل بای پس معده، نوعی جراحی کاهش وزن است که شامل ایجاد یک کیسه کوچک از معده و اتصال کیسه تازه ایجاد شده به طور مستقیم به روده کوچک است.

این عمل که معمولاً به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شود، شامل ایجاد پنج تا شش برش کوچک در شکم است که از طریق آن یک اسکوپ کوچک متصل به یک دوربین فیلمبرداری و ابزار جراحی وارد بدن می‌شود. جراح قسمت بالایی معده را منگنه می‌کند تا از پایین جدا و کیسه کوچکی ایجاد شود.

می‌خوای بای پس معده رو با لاپاراسکوپی انجام بدی و نگرانی؟

با متخصص مشورت کن.

۴. درمان حاملگی خارج رحمی

یکی از کاربردهای دیگر لاپاراسکوپی، درمان بارداری خارج رحمی است. در طول لاپاراسکوپی به شما بیهوشی عمومی داده می‌شود، بنابراین در حین عمل خواب هستید. برش‌های کوچکی روی شکم ایجاد می‌شود که در نزدیکی یا درون ناف قرار دارند. در مرحله بعد، پزشک یک لوله نازک مجهز به لنز دوربین و نور (لاپاراسکوپ) را برای مشاهده داخل بدن به درون حفره‌ها آن وارد می‌کند. بعد از آن حاملگی خارج رحمی از بین می‌رود و به این صورت بارداری خاتمه می‌یابد.

۵. درآوردن توده خوش‏ خیم در شکم یا لگن

برداشتن تومورهای خوش خیم معده به روش لاپاراسکوپی یک روش مطمئن و ایمن بوده که بسیاری از افراد از این روش استفاده می‌کنند.

۶. آپاندکتومی (برداشتن آپاندیس) در موارد آپاندیسیت

از گاز دی اکسید کربن برای متورم کردن شکم استفاده می‌شود تا آپاندیس و سایر اندام‌ها به راحتی دیده شوند. لاپاراسکوپ از طریق سوراخ‌های شکمی ایجاد شده وارد بدن می‌شود. آپاندیس برش داده شده و برداشته می‌شود. پس از آن هم جای حفره‌ها بخیه و پانسمان خواهد شد.

۷. کولکتومی (جراحی برداشتن روده)

کولکتومی لاپاروسکوپی که کولکتومی کم تهاجمی هم نامیده می‌شود، شامل ایجاد چندین برش کوچک در شکم است. جراح یک دوربین فیلمبرداری کوچک را از یک برش و ابزارهای جراحی مورد نظر دیگر را از طریق برش‌های دیگر وارد بدن کرده و به سمت نقطه مورد نظر هدایت می‌کند. در طول عمل کولکتومی، روده بزرگ از درون شکم خارج می‌شود. پزشکان از آن برای درمان شرایطی از جمله شرایط التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو کمک می‌گیرند.

۸. سیستکتومی (برداشتن مثانه)

جراح چندین برش کوچک در شکم ایجاد می‌کند. سپس ابزارهای جراحی مخصوصی را از طریق بریدگی‌ها وارد بدن و به سمت مثانه هدایت کرده و شروع به کار روی مثانه می‌کند. به این نوع جراحی، جراحی لاپاراسکوپی مثانه گفته می‌شود.

۹. پروستاتکتومی (برداشتن پروستات)

پروستاتکتومی رادیکال لاپاراسکوپیک نوعی جراحی برای برداشتن غده پروستات است. معمولاً برای درمان سرطان پروستات که فراتر از پروستات گسترش نیافته است انجام می‌شود.

در طول پروستاتکتومی، جراح چندین برش کوچک را که از طریق آن یک لاپاراسکوپ برای دیدن داخل بدن وارد سوراخ می‌شود، روی شکم ایجاد خواهد کرد. ابزارهای جراحی هم در برش‌های دیگر قرار می‌گیرند و جراحی بدین صورت ادامه می‌یابد.

۱۰. آدرنالکتومی (برداشتن غده فوق‌کلیوی)

آدرنالکتومی لاپاروسکوپی یک روش جراحی است که برای برداشتن غده فوق کلیوی بدون ایجاد برش بزرگ انجام می‌شود. برداشتن غده فوق کلیوی با استفاده از لاپاراسکوپ یک روش سخت است که نیاز به مهارت و آموزش‌های تخصصی دارد. به همین خاطر باید به پزشکی که انتخاب می‌کنید و میزان تبحر این فرد دقت زیادی داشته باشید.

در یان روش یک دوربین همراه با ابزارهای کوچک مورد نیاز برای جراحی از طریق برش‌های کوچک ایجاد شده روی شکم به درون شکم وارد می‌شود. این کار به جراح اجازه می‌دهد غده فوق کلیوی بیمار را به طور کامل مشاهده و خارج کند.

۱۱. نفرکتومی (برداشتن کلیه)

نفرکتومی (nephrectomy) لاپاراسکوپی شامل برداشتن یک قسمت به خصوص یا کل کلیه و از طریق ایجاد برشی در پهلو، بین دنده‌ها و لگن است. نفرکتومی معمولاً به دو دلیل انجام می‌شود؛ یا به دلیل سرطان کلیه یا به دلیل درست کار نکردن کلیه‌.

۱۲. اسپلنکتومی (برداشتن طحال)

طحال برداری یا اسپلنکتومی (Splenectomy) نوعی عمل برداشتن طحال به کمک جراحی است. برداشتن طحال با لاپاراسکوپی روشی استاندارد و موثر در بیماران است. اما انجام آن به دلیل خطرات آسیب‌های احتمالی و همچنین ارتباط نزدیک این عضو با معده، لوزالمعده و روده بزرگ، روشی بسیار حساس است که باید با احتیاط انجام شود.

۱۳. برداشتن کیسه صفرا

در ابتدای لاپاراسکوپی سنگ کیسه صفرا (کوله‌سیستکتومی)، جراح برش‌های کوچکی در شکم ایجاد می‌کند. سپس یک لوله همراه با یک دوربین فیلمبرداری کوچک را از طریق یکی از برش‌ها درون شکم فرو می‌برد. این دوربین دیدی خوب از فضای داخلی شکم به جراح می‌دهد. از دیگر سوراخ‌ها هم سایر ابزارهای جراحی مورد نیاز برای برداشتن کیسه صفرا وارد بدن می‌شود.

۱۴. برداشتن رحم

برای برداشتن رحم از طریق روش لاپاراسکوپی، جراح در ابتدا چند برش کوچک معمولا به اندازه نیم الی یک سانت در سطح شکم ایجاد می‌کند. از طریق برش‌های ایجاد شده یک لاپاراسکوپ، یک دوربین و یک چراغ وارد شکم می‌شود. بقیه ابزارهای جراحی هم طریق از برش‌های دیگر وارد شکم می‌شود.

دوربین تصویر واضحی از اندام‌های داخلی به پزشک ارائه می‌دهد. جراح رحم را جدا و به قسمت‌های کوچک تقسیم می‌کند. در نهایت هم از طریق برش‌های ایجاد شده، رحم را کم‌کم از بدن خارج می‌کند.

چه افرادی باید لاپاراسکوپی را انجام دهند؟

از لاپاراسکوپی می‌توان برای تشخیص بیماری‌هایی مانند‌آپاندیسیت، بیماری التهابی لگن، اندومتریوز رحم و برخی سرطان ها مانند سرطان کبد و سرطان تخمدان استفاده کرد. همچنین این روش برای درمان بیماری‌هایی مانند برداشتن آپاندیس یا کیسه صفرا هم مناسب است.

لاپاراسکوپی ممکن است برای درمان حاملگی خارج از رحم یا بستن لوله‌ها (بستن لوله‌های فالوپ) برای جلوگیری دائمی از بارداری هم انجام شود. همچنین می‌تواند برای انجام جراحی چاقی مانند بای پس معده یا اسلیو معده هم استفاده شود.

عمل لاپاراسکوپی برای چه افرادی مناسب نیست؟

در صورتی که به تشخیص پزشک، فردی دچار خونریزی در حفره شکم باشد یا اگر روده متورم و یا وجود مایع در شکم (آسیت) تشخیص داده شود، انجام لاپاراسکوپی تشخیصی ممکن است امکان‌پذیر نباشد. همچنین در برخی افراد سابقه جراحی قبلی هم ممکن است منجر به منصرف شدن پزشک از انجام لاپاراسکوپی شود.

نحوه انجام جراحی لاپاراسکوپی (لاپاراسکوپی چگونه انجام میشود؟)

اگر لاپاراسکوپی برای تشخیص بیماری انجام شود معمولا بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. اما اگر برای درمان یک عارضه تحت عمل جراحی قرار می‌گیرید، این مدت زمان طولانی‌تر خواهد بود. لاپاراسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، بنابراین شما در طول عمل خواب خواهید بود و هیچ دردی احساس نمی‌کنید. جراح یک برش کوچک، معمولا در نزدیکی ناف ایجاد می‌کند. هوا از طریق برش به داخل شکم پمپ می‌شود تا جراح بتواند راحت‌تر داخل شکم را ببیند.

سپس یک لوله نازک و منعطف با یک دوربین در داخل (لاپاروسکوپ) در برش قرار داده می‌شود تا تصاویر ویدئویی از داخل شکم، روی صفحه نمایش داده شود. وقتی کار تمام شد، هوا از شکم خارج شده و برش‌ها با بخیه یا گیره بسته می‌شوند و یک پانسمان روی آن قرار می‌گیرد.

متن انگلیسی:
Before your laparoscopy, you might have to take imaging or blood and urine tests. You’ll have an IV inserted into a vein so you can receive fluids, pain medications, and anesthesia during the procedure. Doctors will also put a breathing tube down your throat to make sure your airway stays open. You might have a urinary catheter inserted, and then your skin will be cleaned with a disinfectant solution
ترجمه متن:
قبل از لاپاراسکوپی، ممکن است مجبور شوید تصویربرداری یا آزمایش خون و ادرار انجام دهید. یک کاتتر داخل ورید قرار می‌گیرد تا بتوانید مایعات، داروهای مسکن و بیهوشی را در طول عمل دریافت کنید. پزشکان همچنین یک لوله تنفسی را در گلوی شما قرار می‌دهند تا از باز ماندن راه هوایی مطمئن شوند. ممکن است یک کاتتر ادراری وارد شود و پوست با محلول ضدعفونی‌کننده تمیز گردد.

webmd

احتیاطات پیش از عمل لاپاروسکوپی

لازم است که حتما این احتیاطات و دستورالعمل‌ها را قبل از عمل لاپاراسکوپی دنبال کنید:

• بعد از نیمه شب روز قبل از عمل یا جراحی، غذا نخورید، ننوشید (از جمله آب) یا سیگار نکشید.
• لباس‌های گشاد بپوشید تا حساسیت و گرفتگی شکم را به حداقل رسانید.
• در روز جراحی از کفش‌های پاشنه کوتاه استفاده کنید. ممکن است در اثر بیهوشی خواب آلود باشید و بعد از عمل نتوانید به درستی روی پاهایتان بمانید و تعادل خود را از دست بدهید.
• لازم است که تمام زیورآلات خود را پیش از عمل درآورید.
• لاک روی ناخن‌ها را پاک کنید.
• روز عمل حتما یک فرد همراه با خود داشته باشید تا پس از عمل شما را برای بازگشت به خانه همراهی کند.

مراقبت های بعد از عمل لاپاراسکوپی

رعایت برخی احتیاطات و مراقبت‌ها بعد از لاپاراسکوپی، به تسریع روند بهبودی شما کمک زیادی خواهد کرد. برخی از مهم‌ترین روش‌های مراقبتی بعد از جراحی لاپاراسکوپی را در ادامه نام برده‌ایم. این روش‌ها عبارتند از:

• محل زخم هر روز با آب گرم و صابون بشویید و خشک کنید.
• از پراکسید هیدروژن یا الکل روی‌ جای زخم خود استفاده نکنید؛ چرا که می‌تواند روند بهبودی را کند کند.
• اگر محل زخم به لباس ساییده شده یا گرفته می‌شود، آن ناحیه را با یک باند بپوشانید.
• بانداژ را هر روز عوض کنید.
• زخم‌ها را خشک نگه دارید.
• حدود یک هفته یا حتی بیشتر، از هرگونه فعالیت بدنی شدید خودداری کنید.
• پس از لاپاراسکوپی لگن، برای مقابله با خونریزی یا ترشحات واژن به جای تامپون از نوار بهداشتی استفاده کنید.
• اگر تب شدید، لرز، استفراغ، مشکل در ادرار کردن، افزایش قرمزی در محل برش یا تشدید درد را تجربه کردید، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

متن انگلیسی:
Recovery time depends on the type of surgery. You should be completely recovered from a minor surgery in 3 weeks. Recovery from a major surgery can take up to 12 weeks
ترجمه متن:
زمان بهبودی بستگی به نوع جراحی دارد. پس از یک جراحی جزئی باید در عرض ۳ هفته به طور کامل بهبود پیدا کنید. بهبودی پس از یک جراحی بزرگ هم می‌تواند تا ۱۲ هفته طول بکشد.

webmd

نگران مراقبت‌های بعد از عمل لاپاراسکوپی هستی؟ کلیک کن و مشاوره بگیر.

نحوه خوابیدن بعد از عمل لاپاراسکوپی

یکی از بهترین موقعیت‌های خواب بعد از انجام هر عمل جراحی، دراز کشیدن مستقیم و رو به پشت است. اگر جراحی روی پاها، باسن، ستون فقرات یا بازو اتفا افتاده، این مدل خوابیدن بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. در چنین شرایطی اگر یک بالش زیر نواحی خاصی از بدن خود قرار دهید، تکیه‌گاه و راحتی بیشتری را ایجاد خواهید کرد.

اگر طرفی ممکن است پس از جراحی لاپاراسکوپی پزشک از شما بخواهد تا هنگام خواب، به پهلو یا پشت دراز بکشید. همچنین از شما خواسته می‌شود هنگام خوابیدن به پهلو یک بالش بین پاها قرار دهید و سر، ستون فقرات و زانوها را بدون فشار دادن به هیچ بخشی از بدن در یک راستا نگه دارید. درباره نحوه صحیح خوابیدن با توجه به نوع عمل خود از پزشک‌ سوال بپرسید.

عوارض جراحی لاپاراسکوپی

جراحی لاپاراسکوپی هم مانند هر نوع عمل جراحی دیگر، عوارضی به همراه خواهد داشت. به طور کلی رایج‌ترین عوارض لاپاراسکوپی عبارتند از:

• فتق
• گرفتگی شکم
• آریتمی قلبی
• آسیب‌های عروقی
• اکیموز دیواره شکم
• دمیدن خارج صفاقی
• عفونت
• آمفیزم زیر جلدی
• متاستاز در محل تروکار
• مشکلات ادراری

قیمت لاپاراسکوپی

می‌توانید برای آگاهی از هزینه لاپاراسکوپی، به وبسایت دکترتو مراجعه کنید و پس از دریافت مشاوره آنلاین یا حضوری، درباره هزینه‌هایی که با آن‌ها روبه‌رو خواهید شد از پزشک سوال بپرسید. هزینه لاپاراسکوپی ممکن است از مرکزی به مرکز دیگر، برحسب نوع عمل و حتی برای هر پزشک‌ متفاوت باشد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

لاپاراسکوپی و فواید و کاربردهای بسیار آن را در این مقاله شناختید همچنین حتما متوجه شده‌اید که کاربرد آن متفاوت است اما در همه موارد روندی نسبتا مشابه دارد که شامل ایجاد حفره‌های شکمی و وارد کردن نور و دوربین به فضای درونی بدن است. اما از این مرحله به بعد، با توجه به نوع جراحی روند تغییر می‌کند. این عمل سبک بوده و عوارض خاص یا خطرناکی به همراه ندارد. اما انجام آن هم به همه افراد توصیه نمی‌شود و این مورد را پزشک پس از ویزیت و بررسی‌های لازم تشخیص می‌دهد.

اگر کاندیدای انجام آن هستید، درباره عمل خود از پزشک جراح عمومی اطلاعات کافی بگیرید. همچنین به توصیه‌های پزشک خود دقت کنید و مراقب باشید. در دوران پیش از عمل یا حتی پس از آن هم اگر نیاز به مشاوره با یک پزشک متخصص دارید، می‌توانید از طریق وبسایت دکترتو خیلی سریع نوبت ویزیت حضوری یا ویزیت آنلاین جراح عمومی دریافت کنید. دکترتو تمام دغدغه شما از بابت پیدا کردن یک پزشک باتجربه و تبحر را برطرف کرده است.

دکترتو مراقب سلامتی شماست!