همه آنچه از بتادین باید دانست.
آنچه در این مقاله میخوانید بتادین یا پوویدون آیودین داروی ضدعفونی کننده و ضدمیکروبی است که به طور گسترده در درمان عفونتهای پوستی، مخاطی، زخمها و سوختگیها مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه معمولا ایمن است، اما در صورت استفاده طولانی مدت یا بیش از حد ممکن است عوارضی مانند تحریک موضعی، جذب بیش از حد ید و اختلالات تیروئیدی ایجاد کند. استفاده از بتادین باید تحت نظر پزشک و در دوز و مدت زمان تجویز شده باشد تا بتوان حداکثر فواید درمانی را با حداقل عوارض احتمالی به دست آورد.
فهرست مطالب
بتادین نام تجاری داروی پوویدون آیودین، از مواد ضدعفونی کننده قوی است که برای ضدعفونی کردن زخمها به کار میرود. این دارو به فرمهای مختلف در دو نوع سبز و قهوهای عرضه میشود. محلول موضعی پوویدون آیودین برای شستشو و ضدعفونی کردن پوست قبل و بعد از عمل جراحی و تمیز کردن دست جراحان قبل از عمل استفاده میشود. پماد موضعی این دارو برای درمان یا پیشگیری عفونت در بریدگیها، خراشیدگیها، اعمال جراحی کوچک، سوختگیها، درمان عفونتهای پوستی باکتریایی یا قارچی، زخم بستر، زخم ناشی از توقف جریان خون و هرگونه بیماری عفونی پوست استفاده میشود. قبل از مصرف بتادین برای درمان مشکلات پوست بهتر است با دکتر پوست و مو مشورت کنید. شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی با پزشکان و مشاوره دارویی وجود دارد.
بتادین چیست؟
بتادین جهت درمان یا پیشگیری از عفونت پوستی در بریدگیهای جزئی، خراشیدگیها یا سوختگیهای جزئی روی پوست استفاده میشود. همچنین در محیط پزشکی جهت کمک به پیشگیری از عفونت و تسریع بهبود در زخمهای پوستی، زخمهای فشاری یا برشهای جراحی از آن استفاده میکنند. برخی از فرمهای موضعی پویدون-ید نیز جهت تسکین موقت درد یا تحریک جزیی دهان، گلودرد یا درد آفت داخل دهان کاربرد دارند.
طریقه مصرف بتادین
پزشکان توصیه میکنند که بتادین را روزانه یک تا سه بار در فواصل منظم استفاده نمایید. بتادین نباید روی زخمهای عمیق و باز یا سوختگیهای شدید استفاده شود. طریقه مصرف آن در بزرگسالان، سالمندان و کودکان بالای ۶ سال بدون رقیقسازی همراه با حجم مساوی آب گرم است. تا ۱۰ میلیلیتر بتادین محلول دهان و گلو را به مدت ۳۰ ثانیه غرغره یا شستشو دهید بدون اینکه قورت داده شود. این کار را تا چهار بار در روز و حداکثر به مدت ۱۴ روز متوالی یا به دستور پزشک یا داروساز تکرار کنید.
نشستن در اب و بتادین برای عفونت
نشستن در آب گرم حاوی بتادین میتواند برای درمان عفونتهای ناحیه تناسلی، مقعد یا پا مفید باشد. برای این کار، باید مقداری بتادین را در آب گرم حل کرده و در وان یا ظرف مناسبی بریزید. دمای آب باید مطلوب و نه خیلی داغ و نه خیلی سرد باشد تا بتواند اثر ضدعفونیکنندگی خود را روی ناحیه موردنظر اعمال کند. در این وضعیت، فرد باید به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه در آب بنشیند. این کار را روزانه ۱ تا ۲ بار تکرار کنید.
بهترین زمان مصرف بتادین
بهترین زمان مصرف بتادین بسته به شکل بتادین مصرفی و هدف مصرف متفاوت است. معمولا پزشکان مصرف ۱ تا ۳ بار در روز در فواصل زمانی معین را تجویز میکنند. بتادین را نباید روی زخمهای عمیق و باز یا سوختگیهای شدید بزنید.
مطمئن نیستی بتادین زخمتو خوب کنه؟
قبل از مصرفش با دکتر مشورت کن.
موارد مصرف بتادین (بتادین برای چی خوبه؟)
بتادین برای موارد زیر استفاده میشود:
- ضدعفونی کننده موضعی زخمهای کوچک
- پیشگیری از عفونت در زخمها
- درمان عفونتهای پوستی خفیف مانند آکنه، فولیکولیت و خارش
- آمادهسازی پوست قبل از اعمال جراحی
- درمان عفونتهای عروقی و مخاطی
۱. بتادین برای عفونت واژن (درمان عفونت قارچی واژن با بتادین)
این دارو به دلیل خاصیت ضدقارچی، برای درمان واژینیت قارچی یا درمان عفونت قارچی واژن استفاده میشود و میتواند همراه با داروهای ضدقارچ موضعی باعث بهبود عفونت شود. همچنین، قبل از اعمال جراحی واژینال، استفاده از بتادین به عنوان آنتیسپتیک، از بروز عفونت پس از عمل جلوگیری میکند. در طی زایمان نیز، شستشوی واژن با محلول بتادین، به عنوان روش پیشگیرانه انجام میشود.
این دارو میتواند به صورت شستشوی واژن با محلول رقیق بتادین انجام شود. در درمان واژینیت قارچی، استفاده از بتادین بهطور موضعی و همراه با داروهای ضد قارچ موضعی، باعث بهبود عفونت میگردد.
۲. بتادین برای خارش واژن
خارش واژن میتواند به علل مختلفی از جمله عفونتهای قارچی، باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود. در موارد خارش واژن ناشی از عفونتهای قارچی یا باکتریایی، بتادین به دلیل خاصیت ضدمیکروبی و ضدعفونیکنندگی، میتواند در رفع خارش واژن موثر باشد.
بتادین به صورت شستشوی موضعی میتواند همراه با داروهای ضد قارچ به بهبود عفونت و کاهش خارش کمک کند. بتادین به عنوان آنتیسپتیک موضعی باعث کاهش بار میکروبی و التیام عفونت میشود.
۳. بتادین برای زگیل تناسلی
دوش بتادین برای تسکین موقت تحریک، درد یا خارش جزئی واژن استفاده میشود. اما برای جلوگیری از بیماریهای منتقله از طریق جنسی کاربردی ندارد. این ماده به عنوان ضد عفونیکننده موضعی به پاکسازی و ضدعفونی زگیلهای تناسلی کمک کرده و از گسترش عفونت جلوگیری میکند.
۴. نشستن در بتادین برای زخم دهانه رحم
استفاده از بتادین برای درمان زخم دهانه رحم نیاز به احتیاط بیشتری دارد. نشستن در آب گرم حاوی بتادین ممکن است به طور موقت باعث تسکین درد و التهاب شود، اما نباید به طور مداوم انجام شود. استفاده طولانیمدت از بتادین و نشستن در آن باعث تحریک و خشکی دهانه رحم خواهد شد. همچنین، ورود بتادین به داخل حفره رحم ممکن است خطرناک باشد.
۵. بتادین برای زخم
بتادین ضدعفونی کننده موضعی است که به دلیل خواص ضدمیکروبی قوی میتواند در پیشگیری و درمان عفونت زخمها موثر باشد و با تحریک فرایند ترمیم بافت، به بهبود انواع زخمها از جمله زخمهای پوستی، سوختگی، پای دیابتی و زخم بستر کمک کند.
۶. بتادین برای لک صورت
استفاده طولانیمدت و بیرویه از بتادین (پوویدون ید) برای درمان لکهای صورت میتواند باعث ایجاد لکهای جدید و تغییر رنگ دائمی پوست شود. بتادین، محصول ضدعفونی کننده است که باید فقط به صورت موضعی و محدود روی پوست استفاده شود. اگر بتادین به داخل زخمهای باز یا اسکارها برود، میتواند باعث تغییر رنگ دائمی پوست شود.
۷. نشستن در بتادین برای بواسیر
مصرف بتادین برای درمان بواسیر توصیه نمیشود. بتادین محلول ضدعفونی کننده است که هرگز نباید به طور مستقیم روی بواسیر یا داخل حفره مقعد استفاده شود. این کار باعث تحریک و آسیب بافتهای حساس این ناحیه شده و عوارض جانبی خطرناکی مانند سوزش، درد و تغییر رنگ پوست را به دنبال دارد.
۸. قرص بتادین عفونت ادراری
استفاده از قرص بتادین برای درمان عفونت ادراری توصیه نمیشود چرا که بتادین محلول ضدعفونی کننده برای مصرف موضعی روی پوست است. مصرف خوراکی آن میتواند به دلیل خواص شیمیایی و اثرات سمی روی بدن، عوارض جانبی خطرناکی به دنبال داشته باشد. عفونت ادراری باید با داروهای ضدباکتریایی مناسب و تحت نظارت پزشک درمان شود.
۹. بتادین برای تبخال تناسلی
استفاده از بتادین برای درمان تبخال تناسلی باعث تحریک و آسیب به مخاط و پوست حساس ناحیه تناسلی میشود و عوارض جانبی مانند سوزش، درد و در نهایت تشدید عفونت را به دنبال دارد. در صورت ابتلا به تبخال تناسلی، باید به پزشک مراجعه کرد تا درمان مناسب تحت نظر او انجام شود.
۱۰. شستشوی بخیه با بتادین
استفاده از بتادین برای شستشوی بخیهها باید با احتیاط صورت گیرد و تحت نظر پزشک انجام شود. بتادین، محلول ضدعفونی کننده است که در صورت استفاده نادرست به بافتهای درحال التیام آسیب میرساند. در مواردی که پزشک تشخیص دهد استفاده از بتادین برای شستشوی بخیهها ضرورت دارد، باید استفاده از آن به صورت موضعی و با غلظت مناسب انجام شود تا از آسیب به بافتهای در حال ترمیم جلوگیری گردد.
۱۱. بتادین برای قارچ ناخن
در مواردی که پزشک تشخیص دهد استفاده از بتادین برای درمان قارچ ناخن مناسب است، غلظت و مدت زمان استفاده از آن باید به دقت طبق دستورات پزشک رعایت شود تا از آسیب به ناخن و پوست جلوگیری شود. قبل استفاده از بتادین برای عفونت ناخن دست، باید ناخن به طور کامل تمیز و خشک شود تا محلول به صورت موثر جذب شود.
۱۲. بتادین برای زخم مقعدی
استفاده از بتادین برای زخم مقعدی نیز باید با احتیاط و زیر نظر پزشک انجام شود، استفاده نامناسب از آن به بافت حساس منطقه مقعد آسیب میرساند. پزشک با توجه به شرایط و وضعیت زخم مقعدی، تشخیص میدهد که استفاده از بتادین مناسب است یا خیر.
۱۳. بتادین برای جوش
بتادین به سرعت باکتریهای مسئول عفونتهای زخم و عفونتهای پوستی را از بین میبرد. برای خراش، سوختگیهای جزئی و تاول و درمان عفونتهای جزئی پوست، درمان سوختگیهای جزئی و آفتاب سوختگیهای جزئی مناسب است. پزشکان آن را برای استفاده شبانه ایمن میدانند. این دارو با آزادسازی تدریجی ید به پوست، به طور موثر باکتریها و قارچهای فعال را از بین میبرد. با این حال، بیمارانی که از بیماریهای پوستی مانند اگزما، تبخال یا هرپس زونا رنج میبرند، باید از استفاده از بتادین پرهیز کنند.
۱۴. درمان مولوسکوم با بتادین
بتادین یکی از پمادهای مورد استفاده برای درمان مولوسکوم است. مولوسکوم یک عفونت ویروسی پوست است که باعث ایجاد ضایعات کوچک و برجسته روی پوست میشود. استفاده از بتادین برای درمان این نوع ضایعات ممکن است در برخی موارد مفید باشد. اما استفاده از آن باید با دقت انجام شود، زیرا برخی بیماران مبتلا به اختلالات پوستی مانند اگزما، تبخال یا هرپس زونا نباید از آن استفاده کنند.
دوز مصرفی بتادین
بتادین یا پوویدون آیودین به عنوان محلول ضدعفونی کننده، دوزهای مصرفی متفاوتی دارد که به موارد استفاده آن بستگی دارد. برای ضدعفونی پوست، محلول ۱۰% بتادین در غلظت ۵-۱۰ میلی لیتر به ازای هر لیتر آب و محلول ۵% بتادین در غلظت ۱۰-۲۰ میلی لیتر به ازای هر لیتر آب استفاده میشود. درمان زخمها و نواحی آلوده نیز با محلول ۱۰% بتادین و پماد ۵-۱۰% بتادین انجام میگیرد. همچنین پماد ۵-۱۰% بتادین برای درمان عفونتهای قارچی پوست مورد استفاده است.
عوارض جانبی بتادین
یکی از شایعترین عوارض جانبی بتادین، بروز واکنشهای آلرژیک مانند کهیر، تنگی نفس، ورم صورت، لبها، زبان یا حتی حلق است. در صورت بروز این عوارض و علائم زیر بلافاصله مصرف را متوقف کرده و به پزشک مراجعه کنید:
- درد و ورم
- احساس گرما و قرمزی
- نشانههای عفونت
- پوسته پوسته شدن
- تاول
- خارش شدید یا سوزش
نگرانی برای درمان عفونت پوست از بتادین استفاده کنی و بدتر شه؟ پس کلیک کن.
عوارض خوردن بتادین
این دارو خوراکی نیست و در صورت اینکه به اشتباه خورده شود، باعث بروز عوارض جانبی خواهد شد:
- درد در ناحیه شکم
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تب
- تشنگی شدید
- ناتوانی در دفع ادرار
- نارسایی کلیوی
منع مصرف و موارد احتیاط بتادین
افرادی که مشکل تیروئید دارند، نباید از بتادین استفاده کنند. قرقره کردن گلو با بتادین برای کودکان زیر ۱۲ سال نیز توصیه نمیشود. خانمهای باردار و شیرده نیز باید با مشورت و تشخیص پزشک از بتادین استفاده کنند. در صورت حساسیت به بتادین یا ترکیبات آن، نباید مصرف شود.
مصرف بتادین در بارداری
مصرف بتادین در بارداری تنها در صورت تشخیص و تایید پزشک معالج مجاز است و باید در کمترین میزان ممکن باشد. یدی که جذب بدن شده ممکن است به جنین آسیب برساند یا از طریق شیر مادر وارد بدن نوزاد شود.
تداخلات دارویی بتادین
تداخلات دارویی بتادین شامل موارد زیر میشوند:
- داروهای اختلالات تیروئیدی
- آنتی کوآگولانتها مانند وارفارین
- داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی
- داروهای حساسکننده به نور مانند تتراسایکلینها
اطلاعات دارویی بتادین
اشکال دارویی، عوارض و تداخلات دارویی بتادین را در جدول زیر مشاهده میکنید:
اسامی رایج دارو | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
محلول پوویدون آیوداین-مدیفارم ۷.۵% ۲۵۰ میلی لیتر | تحریک موضعی پوست | افزایش اثر آنتی کوآگولانتها |
محلول بهسادین ۱۰% ۶۰میلی لیتر | خشکی پوست | ضد انعقادها و داروهای تیروئیدی |
محلول پوویدون آیوداین-مدیفارم ۷.۵% ۳.۸ لیتر | جذب بیش از حد ید و اختلالات تیروئید | افزایش فتوتوکسیسیته داروهای حساس به نور |
محلول تولیدین ۷.۵% یک لیتری | – | – |
محلول بهدودین ۱۰% ۳.۸ لیتر | – | – |
محلول آیدا آیودین ۷.۵% ۳.۸ لیتر | – | – |
پوویدون آیداین ۱۰% پژوهان شیمی ۱ لیتری | – | – |
محلول بهدودین ۱۰% ۳.۸ لیتری | – | – |
مکانیسم عملکرد بتادین
بتادین یک ترکیب ضدعفونیکننده است که به طور گسترده در پزشکی استفاده میشود. مکانیسم عملکرد آن بر اساس آزادسازی تدریجی ید و تخریب ساختار سلولی میکروبها است. ید آزاد شده از بتادین با نفوذ به داخل سلولهای میکروبی، باعث اکسیداسیون و تخریب ساختارهای حیاتی آنها میشود که منجر به مرگ سلولهای میکروبی و از بین رفتن عفونت میگردد. همچنین بتادین دارای خاصیت ضد ویروسی و ضد قارچی بوده و با ایجاد محیط مرطوب و تحریک فرآیندهای التیامی، باعث تسریع ترمیم زخمها میشود.نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
بتادین یا پوویدون آیودین داروی ضدعفونی کننده و ضدمیکروبی است که به طور گسترده در درمان عفونتهای پوستی، مخاطی، زخمها و سوختگیها مورد استفاده قرار میگیرد. اگرچه معمولا ایمن است، اما در صورت استفاده طولانیمدت یا بیش از حد ممکن است عوارضی مانند تحریک موضعی، جذب بیش از حد ید و اختلالات تیروئیدی ایجاد کند. استفاده از بتادین باید تحت نظر پزشک و در دوز و مدت زمان تجویزشده باشد تا بتوان حداکثر فواید درمانی را با حداقل عوارض احتمالی به دست آورد.
شما میتوانید از طریق سایت دکترتو با دکتر متخصص پوست و مو در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره دکتر پوست آنلاین و مشاوره دارویی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!