پس از کاهش وزن دوباره چاق شدید؟ شاید مقصر اصلی حافظه بافت چربی باشد

پژوهشی جدید نشان می‌دهد بافت‌های چربی ممکن است نوعی حافظه چاقی را حتی پس از کاهش وزن حفظ کنند، که احتمال بازگشت وزن در برخی افراد را افزایش می‌دهد.

این پژوهش، که در نشریه نیچر منتشر شده است، به شناخت بهتر «اثر الاکلنگی» کمک می‌کند که در روش‌های کاهش وزن دیده می‌شود و وزن از‌دست‌داده بازمی‌گردد.

به گفته پژوهشگران دانشگاه فدرال فنی زوریخ (ETH Zurich) در سوییس، این یافته‌ها می‌تواند به راهبردهای آتی مدیریت وزن کمک کند.

یکی از اهداف کلیدی درمان چاقی ایجاد تغییر در سبک زندگی برای کاهش وزن بدن و پبشگیری از عوارض ثانویه مانند دیابت یا بیماری کبد چرب است.

افراد برای درمان عارضه چاقی، اغلب برنامه غذایی‌شان را تغییر می‌دهند و ورزش را به بخشی از برنامه روزانه‌شان تبدیل می‌کنند. در حالی که بسیاری از آن‌ها در کوتاه‌مدت وزن کم می‌کنند، برخی به‌مرور زمان دوباره وزن اضافه می‌کنند.

پژوهشگران گمان می‌کنند این پدیده ممکن است ناشی از وجود حافظه چاقی در بافت‌های بدن باشد، اما سازوکار دقیق دخیل در این اثر همچنان نامشخص است.

در پژوهشی جدید، دانشمندان دریافتند فعالیت ژنی سلول‌های بافت چربی انسان و موش تغییراتی می‌کند که حتی پس از کاهش وزن قابل‌‌توجه نیز حفظ می‌شود.

آن‌ها با ارزیابی توالی‌های پایه آران‌ای ریبونوکلئیک اسید سلول‌های تشکیل‌دهنده بافت چربی ۱۸ فردی که به چاقی دچار نبودند، این تغییرات را کشف کردند.

دانشمندان این نمونه‌ها را با توالی‌های آر‌ان‌ای ۲۰ فرد مبتلا به چاقی پیش و پس از کاهش وزن در پی جراحی باریاتریک (جراحی چاقی) مقایسه کردند. جراحی باریاتریک حجم معده و میزان مصرف غذا را به شکلی موثر کاهش می‌دهد.

پژوهشگران همچنین تحلیل‌ها و مقایسه‌های مشابهی میان بافت چربی موش‌های لاغر، چاق و قبلا چاق انجام دادند.

در این موارد، دانشمندان تفاوت‌هایی در بافت چربی موش‌ها در شیوه رونوشت دی‌ان‌ای در آر‌ان‌‌ای کشف کردند، فرایندی که بر فعالیت سلولی تاثیر می‌گذارد.

همچنین اختلال‌هایی در برخی فرایندهای سوخت‌و‌سازی، مانند فرایندهایی که در تشکیل سلول‌های چربی نقش دارند، مشاهده شد که حتی پس از کاهش وزن موش‌ها باقی مانده بود.

پژوهشگران گمان می‌کنند که تمام این تغییرات ممکن است در بازگشت وزن پس از رژیم گرفتن نقش داشته باشند.

آن‌ها در این تحقیق نوشتند: «به‌طور خلاصه، یافته‌های ما نشان‌دهنده وجود یک حافظه چاقی در آدیپوسیت‌های موش و احتمالا سایر انواع سلول‌ها است.»

«به نظر می‌رسد این تغییرات سلول‌ها را برای پاسخ‌های پاتولوژیک ناسالم در محیطی مستعد چاقی آماده می‌کنند و در اثر الاکلنگی مشکل‌سازی که اغلب در رژیم‌ها دیده می‌شود نقش دارند.»

دانشمندان امیدوارند روش‌های آتی کاهش وزن بر این تغییرات در سلول‌های چربی و احتمالا سایر سلول‌ها متمرکز باشند و بتوانند به‌عنوان راهبردی بلندمدت برای مدیریت وزن عمل کنند.