آنسوی خرقه ها

م‍ف‍اه‍ی‍م رم‍زی خ‍رق‍ه‌، خ‍رق‍ه دری‍دن و اح‍ک‍ام خ‍رق‍ه در س‍م‍اع دراوی‍ش ص‍وف‍ی‍ه‌

از مقدمه کتاب:
صور و ترسیم اندیشه و فرهنگ و هنر ایرانی بدون در نظر داشتن تصوف و نقش تفکرات و آراء صوفیانه ناقص و بلکه غیر ممکن بنظر می آید. نقادان تصوف از فسادها و خرابی هائی که در طول تاریخ زیر بیرق تصوف صورت گرفته شاکی بوده اند و از اینکه تصوف با آن سیستم تربیتی که اولین اصل آن سرسپردگی و اطاعت مطلق است تفکر فردی و آزادی ابراز نظر را تحریم کرده است و مانع از رشد استقلال فردی و فکری شده به تقبیح تصوف پرداخته اند.
باید دانست هر حرکت فکری، عرفانی و مذهبی و فرهنگی قبل از هر چیز یک امر انسانی است و چون امر انسانی است وقوع و بروز فساد و سو استفاده گریزناپذیر است چرا که هر سیستم تربیتی افرادی با گرایشها و تمایلات ذاتی و اکتسابی متفاوت را گرد میآورد و هر فرد با اهداف و نیاتی ویژه خود وارد آن سیستم می شود. به همین دلیل مشاهده می کنیم در طول تاریخ روحانیان و دستگاههای تربیت روحانی از فساد افراد روحانی نالیده اند و روحانیان فاسد یهودی، زرتشتی، مسلمان و مسیحی را تقبیح کرده اند. درست به این دلیل که نمیتوان صرفاً به سبب وجود روحانی فاسد، وجود مذاهب و سیستم تربیتی آنها را زیر سوال برد. وجود صوفی خوشگذران و فاسد نیز نمی تواند دلیلی بر نفی و زیر سوال بردن وجود تصوف باشد. علاوه بر این تفحص در افکار و آثار صوفیه و افرادی که از این مکتب فکری و تربیتی تاثیر پذیرفته اند، نشان میدهد تصوف در طول تاریخ ما تنها نهاد موثر و مقاوم در برابر تحجر و افکار پوسیده و خرافی و حاکمیت مطلقه بوده است، قد علم کردن افرادی چون بایزید بسطامی نسیمی و حلاج، ضمن آنکه تکان و حرکتی به تفکرات مذهبی داده و این تفکرات را از سکون مردابی خارج ساخته است، موجب کاهش نفوذ جاه طلبانی شده است که در جامه روحانی بر تمام شئون حیات مردم حاکم می شده اند. تفکرات و شیوه تربیتی افرادی چون ابوسعید ابی الخیر تنها مرجعی است که در مورد تسامح و تساهل و احترام به باورهای ناموافق در آن عصر تاریک می یابیم...