سایه رکود بر تولید و فروش صنعتی
دنیای اقتصاد : شاخص تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی که اولین ماه پاییزی امسال را با افزایش آغاز کرده بودند، در آبانماه روندی کاهشی را ثبت کرد. به نظر میرسد مشکلات مربوط به تامین مواد اولیه، ناترازی انرژی و تامین ارز همچنان مانع اصلی رشد تولید صنعتی هستند. در حلقههای ابتدایی زنجیره نسبت به انتهای زنجیره تولید و فروش محصولات وضعیت بهتری دارند، در حالی که برای توسعه صنعتی باید محصولات نهایی از نظر وضعیت تولید و فروش در مرتبه بهتری باشند. طی سهماه منتهی به آبانماه سال ١٤٠٣، رشد میانگین متحرک سهماهه شاخص تولید افزایش ۰.۷درصدی و شاخص فروش آن افزایش ۵.۵درصدی را نشان میدهد. با این حال شاخص تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه قبل روندی کاهشی را در پیش گرفته است.
در حالی که در آبانماه سال ١٤٠٣، شاخصهای تولید و فروش شرکتهای صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 3.5 و 7.4درصدی را تجربه کردهاند، نسبت به ماه قبل شاخصهای تولید و فروش کاهش 5.3 و 4.7درصدی داشتهاند. به گزارش بازوی پژوهشی مجلس، در آبانماه سال ١٤٠٣ نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ١٥رشتهفعالیت صنعتی بورسی، ١٠رشتهفعالیت افزایش در شاخص تولید و ٥رشتهفعالیت کاهش در شاخص تولید داشتهاند. رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، شیمیایی بهجز دارو و غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، چوب و کاغذ و محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات بیشترین کاهش را در شاخص تولید داشتهاند.
همچنین در این ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین ١٥رشتهفعالیت صنعتی بورسی، ١١رشتهفعالیت افزایش در شاخص فروش و ٤رشتهفعالیت کاهش در شاخص فروش را تجربه کردهاند. رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، کاشیوسرامیک و شیمیایی به جز دارو بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، دارو و لاستیک و پلاستیک کاهش در شاخص فروش را تجربه کردهاند. طی آبانماه سال ١٤٠٣ نسبت به ماه قبل رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، لاستیک و پلاستیک و سایر کانی غیرفلزی بیشترین افزایش در شاخص تولید و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، شیمیایی بهجز دارو و کاشی و سرامیک بیشترین کاهش را در شاخص تولید تجربه کردهاند. همچنین، رشتهفعالیتهای چوب و کاغذ، کاشی و سرامیک و محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات بیشترین افزایش در شاخص فروش و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، شیمیایی بهجز دارو و لاستیک و پلاستیک کاهش در شاخص فروش را تجربه کردهاند. طی آبانماه سال ١٤٠٣ نسبت به ماه مشابه سال قبل رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر و لاستیک و پلاستیک بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، «محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات» و دارو بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین، رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، کاشی و سرامیک و شیمیایی بهجز دارو بیشترین سهم را در افزایش شاخص فروش و رشتهفعالیتهای لاستیک و پلاستیک، خودرو و قطعات و دارو بیشترین سهم را در کاهش شاخص فروش داشتهاند. طی آبانماه سال ١٤٠٣ نسبت به ماه قبل، رشتهفعالیتهای تجهیزات برقی، لاستیک و پلاستیک و سایر کانی غیرفلزی بیشترین سهم را در افزایش شاخص تولید و رشتهفعالیتهای خودرو و قطعات، کاشی و سرامیک و شیمیایی بهجز دارو بیشترین سهم را در کاهش شاخص تولید داشتهاند. همچنین بیشترین سهم در افزایش شاخص فروش متعلق به رشتهفعالیتهای کاشی و سرامیک، تجهیزات برقی، محصولات فلزی بهجز ماشینآلات و تجهیزات و بیشترین سهم در کاهش شاخص فروش متعلق به رشتهفعالیتهای لاستیک و پلاستیک، خودرو و قطعات و سایر کانی غیرفلزی بوده است.
تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبههای مختلف، عاملی کلیدی در تحلیلهای خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیمگیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت بهدلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخشهای دیگر اقتصاد، بهعنوان یک شاخص مهم اقتصادی کوتاهمدت مورد استفاده قرار میگیرد. مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی بهصورت ماهانه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکتهای بورسی را محاسبه میکند. اهمیت این شاخص بهروز برای اقتصاد ایران که تحولات زیادی دارد بیشتر خواهد بود، زیرا بازخورد شوکهای واردشده به اقتصاد ایران و واکنشهای سیاستگذاران باید در تواتر کمتر از فصل مورد رصد قرار گیرد؛ این درحالی است که آمار رسمی بخش حقیقی بهصورت فصلی و با تاخیر ارائه میشود.
شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت شیمیایی بهجز دارو
در آبانماه سال ١٤٠٣ شاخص تولید رشتهفعالیت شیمیایی بهجز دارو، برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 13.2درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 9.1درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 8.8درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 9.2درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل شاخص تولید و فروش زیربخشهای اصلی کاهش یافته است. همچنین، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش شاخص تولید زیربخشهای «خوراک پالایشگاهها»، «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» و «سایر» به افزایش شاخص تولید و افزایش شاخص فروش زیربخشهای «پلاستیک و لاستیک مصنوعی» و «سایر» به افزایش شاخص فروش منجر شده است.
شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت فلزات پایه
در آبانماه سال ١٤٠٣، شاخص تولید رشتهفعالیت فلزات پایه برمبنای شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ناچیز 0.2درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 1.1درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 7.4درصدی و نسبت به ماه قبل افزایش 0.1درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش ورق افزایش یافته است. همچنین نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاخص تولید تمام زیربخشها بهجز ورق کاهش یافته و در مقابل شاخص فروش زیربخشهای اصلی باعث افزایش شاخص فروش شده است.
شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر
در آبانماه سال ١٤٠٣، شاخص تولید رشتهفعالیت غذایی و آشامیدنی بهجز قند و شکر برمبنای شرکتهای بورسی، نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش ١١درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 1.9درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش 0.8درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش ٥درصدی داشته است. نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید و فروش زیربخش کیک و بیسکویت افزایش یافته و نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص تولید تمام زیربخشها و شاخص فروش زیربخشهای «روغنیها» و «کیک و بیسکویت» به افزایش شاخص تولید و فروش منجر شده است.
شاخصهای تولید و فروش رشتهفعالیت دارو
در آبانماه سال ١٤٠٣ شاخص تولید رشتهفعالیت دارو برمبنای شرکتهای بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 11.8درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 4.5درصدی داشته است. همچنین شاخص فروش آن نسبت به ماه مشابه سال قبل کاهش 11.3درصدی و نسبت به ماه قبل کاهش 5.1درصدی داشته است.
نسبت به ماه قبل تنها شاخص تولید زیربخش قرص و کپسول افزایش یافته است. نسبت به ماه مشابه سال قبل هم تنها شاخص فروش زیربخش قرص و کپسول رشد مثبتی داشته است.
شاخص قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی
در آبانماه سال ١٤٠٣ نرخ رشد ماهانه قیمت فعالیتهای صنعتی بورسی افزایش 1.8درصدی داشته است. همچنین رشد نقطهبهنقطه با افزایش 2.4واحد درصدی نسبت به ماه قبل، به 22.3درصد رسیده است. میانگین سالانه شاخص قیمت نیز در آبانماه سال ١٤٠٣ نسبت به ماه قبل با کاهش 0.3واحد درصدی 23.8درصد افزایش نشان میدهد. بررسی شاخص قیمت رشتهفعالیتهای بورسی نشان میدهد که در آبانماه سال ١٤٠٣، رشتهفعالیتهای «لاستیک و پلاستیک» و «شیمیایی بهجز دارو» بالاترین نرخ رشد ماهانه و رشتهفعالیتهای «سیمان» و «کاشی و سرامیک» بالاترین نرخ رشد نقطهبهنقطه را تجربه کردهاند.
شاخصهای تولید و فروش شرکتهای معدنی بورسی
در آبانماه سال ١٤٠٣، شاخص تولید شرکتهای معدنی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با افزایش ناچیز 0.1درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 8.9درصدی مواجه شده است. شاخص فروش شرکتهای معدنی بورسی نیز نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش ١٣درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 18.9درصدی مواجه شده است. نسبت به ماه قبل کاهش شاخص تولید و فروش زیربخش «کنسانتره» و «گندله» به کاهش شاخص تولید و فروش منجر شده است. نسبت به ماه مشابه سال قبل شاخص فروش تمام زیربخشها کاهش یافته و شاخص تولید تحتتاثیر افزایش شاخص تولید زیربخش «گندله» افزایش ناچیزی را تجربه کرده است.