مترجم کتاب: سعی می‌کنم به روح اثر وفادار باشم/ ترجمه تنها انتقال واژه‌ها نیست

مترجم کتاب: سعی می‌کنم به روح اثر وفادار باشم/ ترجمه تنها انتقال واژه‌ها نیست

به گزارش واحد فرهنگی خبرگزاری صبح اقتصاد نرگس کریمی با اشاره به اینکه کتاب «مراقبش باش» برنده جایزه «گنکور فرانسه» شده است، اظهار داشت: بپتیست آندره‌آ در چهارمین اثرش به اوج پختگی در نویسندگی‌اش رسیده است. پیش از «مراقبش باش» یکی از آثار این نویسنده با عنوان «شیاطین و قدیسین» را خوانده بودم. سبک او برایم جذاب بود؛ زیرا ترکیبی از شاعرانگی و قدرت روایت داستانی دارد.

مترجم کتاب «مراقبش باش» درباره این اثر توضیح داد: این کتاب از نظر ساختار داستانی و شخصیت‌پردازی بسیار قوی است. توانایی نویسنده در خلق یک دنیای عاطفی و انسانی، به‌ویژه در رابطه با مفاهیمی مثل عشق و فقدان و نیز توجه به جزئیات روان‌شناسانه‌ شخصیت‌ها و سبک نوشتاری خاصش از ویژگی‌های برجسته‌ای هستند که باعث شده نظر داوران را به خودش جلب کند و شایستگی دریافت جایزه گنکور را داشته باشد.

او با تاکید بر اینکه معمولا ترجمه‌ مستقیم از زبان فرانسه به فارسی چالش‌برانگیز است، گفت: همواره در ترجمه از فرانسوی به فارسی، در مورد اصطلاحات و تعبیرات خاص فرانسوی یا تفاوت‌های فرهنگی مسائلی شکل می‌گیرد. اما یکی از دشواری‌های اصلی این است که لحن نویسنده را به زبان فارسی منتقل کنیم. زیرا ساختار زبان فرانسوی بسیار متفاوت است. من همیشه تلاش می‌کنم به لحن نویسنده وفادار بمانم، اما گاهی برای رساندن معنا و مفهوم کلی مجبورم تغییراتی در جمله‌بندی یا انتخاب واژگان بدهم. هدفم همیشه این است که روح اثر را حفظ کنم در عین حال تا حد ممکن از متن اصلی فاصله نگیرم تا مخاطب به راحتی بتواند با اثر ارتباط بگیرد.

ترجمه تنها انتقال واژه‌ها نیست

کریمی با بیان اینکه ترجمه‌ کتاب «مراقبش باش» حدود ۶ ماه زمان بُرد، گفت: البته این زمان شامل مطالعه‌ دقیق، ترجمه‌ اولیه و بازخوانی هم می‌شود. برای من ترجمه تنها انتقال واژه‌ها نیست؛ بلکه نوعی هم‌زیستی با متن است. بارها پیش می‌آید که در حین کار، بخش‌هایی را دوباره بازخوانی و بازنویسی می‌کنم تا مطمئن شوم که حس و معنا به خوبی منتقل شده‌اند.

این مترجم درباره معیار انتخاب کتاب‌ها برای ترجمه توضیح داد: عوامل تاثیرگذار در انتخاب کتاب برای ترجمه معمولا ترکیبی از چند عامل است؛ از جمله ارزیابی کیفیت نوشتار، جذابیت موضوع، اهمیت ادبی اثر، توانایی نویسنده در برقراری ارتباط با خواننده، تاثیر فرهنگی کتاب و بازتاب آن در جامعه‌ فرانسه. وقتی کتابی برنده‌ گنکور می‌شود، این خود نشان‌دهنده‌ ارزش ادبی بالای آن است و مترجمان و ناشران معمولا به چنین آثاری توجه ویژه‌ای دارند.

به گفته او جایزه‌ گنکور یکی از معتبرترین و قدیمی‌ترین جوایز ادبی فرانسه است که تاثیری عمیق بر دنیای ادبیات نه‌تنها در فرانسه، بلکه در سطح بین‌المللی دارد. این جایزه اغلب به آثاری داده می‌شود که از نظر ادبی نوآورانه و از لحاظ محتوایی عمیق و تاثیرگذار هستند. اهمیت این جایزه در این است که می‌تواند یک نویسنده را از گمنامی به شهرت برساند و فروش کتاب برنده را به طرز چشمگیری افزایش دهد. با این حال، گنکور تنها به نویسنده‌ای تعلق می‌گیرد که پیش‌تر این جایزه را نبرده باشد. این محدودیت به نوعی تلاش برای تنوع‌بخشی به ادبیات، کشف صداهای جدید و جلوگیری از انحصار است؛ بدین ترتیب به نویسندگان دیگر هم این فرصت داده می‌شود و تنوع در ادبیات حفظ می‌شود.

کتاب «مراقبش باش» اثر ژان بپتیست آندره‌آ با ترجمه نرگس کریمی، در قطع رقعی، جلد شومیز، در ۳۷۷ صفحه در سال ۱۴۰۳ در نشر رایبد منتشر شد.