راه‏‏‌اندازی معاملات سوخت سبز

در شرایط کنونی جهان که با چالش‌‌‌های فزاینده در حوزه انرژی و محیط‌زیست روبه‌‌‌رو هستیم، ضرورت ‌گذار از سوخت‌‌‌های فسیلی به منابع انرژی تجدیدپذیر بیش از پیش آشکار شده است. در این میان، بایواتانول سوختی به‌عنوان یک جایگزین پاک و پایدار برای سوخت‌‌‌های فسیلی، توجه فزاینده‌‌‌ای را در سطح جهانی به خود جلب کرده است.

بایواتانول سوختی، نوعی الکل اتیلیک است که از طریق فرآیند تخمیر قندهای موجود در منابع زیستی تجدیدپذیر نظیر نیشکر، ذرت، گندم و سایر گیاهان قندی تولید می‌شود. این سوخت با مزایای قابل‌توجهی همچون کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای، بهبود کیفیت هوا، کاهش وابستگی به نفت و ایجاد فرصت‌‌‌های شغلی جدید، به‌عنوان یک راهکار کلیدی در راستای تحقق توسعه پایدار در صنعت انرژی کشور مطرح شده است.

در ایران نیز با توجه به پتانسیل‌‌‌های بالقوه در زمینه تولید بایواتانول، از جمله زمین‌‌‌های حاصل‌خیز، تنوع اقلیمی و نیروی کار متخصص، این سوخت به‌عنوان یکی از گزینه‌‌‌های اصلی در سبد سوخت‌‌‌های تجدیدپذیر کشور مورد توجه قرار گرفته است. شرکت گسترش سوخت سبز زاگرس، به‌عنوان اولین تولیدکننده بایواتانول سوختی در ایران، با پذیرش این محصول در بورس انرژی و عرضه آن، گامی مهم در جهت توسعه بازار بایواتانول و شفافیت در قیمت‌گذاری آن خواهد برداشت.

محمدسجاد عرفانی، کارشناس واحد تحقیق و توسعه بورس انرژی ایران، در این راستا به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: بایواتانول (C۲H۵OH) نوعی الکل اتیلیک است که از طریق فرآیند تخمیر قندهای موجود در منابع زیستی تجدیدپذیر تولید می‌شود. این سوخت، به‌عنوان یک منبع انرژی پاک و تجدیدپذیر، از دیرباز مورد توجه بشر بوده و در گذشته به‌عنوان سوخت چراغ‌‌‌ها و موتورهای احتراق داخلی مورد استفاده قرار می‌‌‌گرفت. با ظهور سوخت‌‌‌های فسیلی، استفاده از بایواتانول به‌طور موقت کاهش یافت، اما در دهه‌‌‌های اخیر، با افزایش نگرانی‌های زیست‌‌‌محیطی و بحران انرژی، بار دیگر به‌عنوان جایگزینی مناسب برای سوخت‌‌‌های فسیلی مطرح شده است. بایواتانول، براساس نوع ماده اولیه و فرآیند تولید، به سه نسل تقسیم می‌شود:

•بایواتانول نسل اول: این نوع بایواتانول، از مواد اولیه قندی و نشاسته‌‌‌ای مانند نیشکر، ذرت و گندم تولید می‌شود.

•بایواتانول نسل دوم: این نوع بایواتانول، از مواد لیگنوسلولزی مانند ضایعات کشاورزی، چوب و تفاله‌‌‌های نیشکر تولید می‌شود.

•بایواتانول نسل سوم: این نوع بایواتانول، از جلبک‌‌‌ها و سایر میکروارگانیسم‌‌‌ها تولید می‌شود.

وی در ادامه به مزایای بایواتانول سوختی اشاره کرد و گفت: بایواتانول سوختی، با دارا بودن مزایای فراوان، به‌عنوان سوختی ایده‌‌‌آل برای آینده مطرح شده است. از مهم‌ترین مزایای این سوخت سبز می‌‌‌توان به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای، بهبود کیفیت هوا، کاهش وابستگی به نفت، بهبود عملکرد موتور، افزایش امنیت انرژی و توسعه پایدار اشاره کرد. به عبارت بهتر بایواتانول، در مقایسه با بنزین، دی‌‌‌اکسیدکربن کمتری تولید کرده و به کاهش اثرات گرمایش زمین کمک می‌کند. مطالعات نشان می‌دهد که استفاده از بایواتانول می‌‌‌تواند انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای را تا ۸۰‌درصد کاهش دهد. همچنین استفاده از بایواتانول به کاهش انتشار آلاینده‌‌‌های هوا مانند مونوکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن و ذرات معلق منجر می‌شود و به بهبود سلامت جامعه کمک می‌کند. این سوخت، به دلیل نداشتن ترکیبات سربی و گوگردی، به کاهش آلودگی هوا و بیماری‌‌‌های تنفسی کمک شایانی می‌کند.

کارشناس واحد تحقیق و توسعه بورس انرژی ایران افزود: بایواتانول به‌عنوان یک منبع انرژی تجدیدپذیر، وابستگی کشور به واردات نفت را کاهش می‌دهد و به امنیت انرژی کشور کمک می‌کند. با توجه به محدودیت منابع نفتی و نوسانات قیمت نفت در بازارهای جهانی، استفاده از بایواتانول می‌‌‌تواند به استقلال و پایداری انرژی کشور کمک کند. همچنین بایواتانول می‌‌‌تواند به‌عنوان یک افزودنی به بنزین، عملکرد موتور را بهبود بخشد و به افزایش عمر مفید موتور کمک کند. این سوخت، با افزایش عدد اکتان بنزین، به احتراق کامل‌‌‌تر سوخت و کاهش رسوبات در موتور کمک می‌کند.

عرضه بایواتانول سوختی در بورس انرژی ایران

عرفانی در خصوص عرضه بایواتانول در بورس انرژی تاکید کرد: عرضه بایواتانول سوختی در بورس انرژی ایران، به‌عنوان یکی از گام‌‌‌های مهم در جهت توسعه بازار این سوخت سبز، مزایای فراوانی برای تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و بازار انرژی کشور به همراه دارد. ازجمله این مزایا می‌‌‌توان به این موارد اشاره کرد:

شفافیت در قیمت‌گذاری: عرضه بایواتانول در بورس انرژی، شفافیت در قیمت‌گذاری این محصول را افزایش می‌دهد و به ایجاد بازاری منصفانه و رقابتی کمک می‌کند. در بورس انرژی، قیمت بایواتانول براساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌شود و تمام اطلاعات مربوط به معاملات، به صورت شفاف و عمومی در دسترس قرار می‌گیرد.

کشف قیمت عادلانه: مکانیزم عرضه و تقاضا در بورس انرژی، به کشف قیمت عادلانه برای بایواتانول منجر می‌شود و به تعادل بازار کمک می‌کند. در این سیستم، قیمت بایواتانول براساس تعامل بین خریداران و فروشندگان تعیین می‌شود و هیچ‌گونه دخالت دستی و غیر‌بازاری در تعیین قیمت وجود ندارد.

افزایش رقابت: عرضه بایواتانول در بورس انرژی ایران، رقابت بین تولیدکنندگان را افزایش داده و موجب بهبود کیفیت و کاهش قیمت این محصول می‌شود. در بازار رقابتی بورس انرژی، تولیدکنندگان برای جذب مشتریان بیشتر، مجبور به ارائه محصولاتی با کیفیت بالاتر و قیمت مناسب‌‌‌تر هستند. این رقابت، در نهایت به نفع مصرف‌کنندگان و توسعه صنعت بایواتانول در کشور خواهد بود.

تسهیل صادرات: عرضه بایواتانول در بورس انرژی، تسهیل صادرات این محصول را به همراه دارد و به ارزآوری کشور کمک می‌کند. بورس انرژی، با ارائه زیرساخت‌‌‌های لازم برای صادرات بایواتانول، از جمله استانداردسازی محصول، صدور گواهی کیفیت و تسهیل در امور گمرکی، به تولیدکنندگان در صادرات این محصول کمک می‌کند.

جذب سرمایه‌گذاری: عرضه بایواتانول در بورس، می‌‌‌تواند سبب جذب سرمایه‌گذاری در بخش تولید این سوخت شود و به توسعه صنعت بایواتانول در کشور کمک کند. بورس انرژی، با فراهم کردن بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری در صنعت بایواتانول، از جمله شفافیت اطلاعاتی، کاهش ریسک و افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری، به جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در این بخش کمک می‌کند.

چشم‌‌‌انداز آینده بایواتانول سوختی در ایران

وی در ادامه تاکید کرد: با توجه به مزایای فراوان بایواتانول سوختی و حمایت‌‌‌های دولت از توسعه این سوخت، انتظار می‌رود در آینده شاهد رشد چشمگیر تولید و مصرف بایواتانول در کشور باشیم. در این راستا، توسعه زیرساخت‌‌‌های لازم برای تولید، توزیع و مصرف بایواتانول از اهمیت زیادی برخوردار است. از این‌رو توسعه زیرساخت‌‌‌ها در این حوزه شامل احداث واحدهای جدید تولید بایواتانول می‌شود که با توجه به افزایش تقاضا برای بایواتانول در آینده، احداث واحدهای جدید تولید این سوخت با استفاده از تکنولوژی‌‌‌های نوین و مواد اولیه مختلف، ضروری است. به‌منظور تسهیل در دسترسی مصرف‌کنندگان به بایواتانول، توسعه شبکه توزیع این سوخت، از جمله احداث پایانه‌‌‌های اختصاصی و ایستگاه‌‌‌های سوخت‌‌‌گیری بایواتانول، ضروری است. از طرفی برای افزایش مصرف بایواتانول، توسعه و تولید خودروهای با قابلیت مصرف بایواتانول یا بنزین حاوی آن، ضروری است.

سیاستگذاری و حمایت‌‌‌های دولتی

این کارشناس حوزه بورس انرژی در مورد سیاستگذاری و حمایت‌‌‌های دولتی عنوان کرد: تدوین قوانین و مقررات حمایتی یکی از سیاست‌‌‌های لازم برای توسعه صنعت بایواتانول در کشور به حساب می‌‌‌آید. تدوین قوانین و مقررات حمایتی، از جمله تعیین سهمیه اجباری برای اختلاط بایواتانول با بنزین، اعطای تسهیلات مالی و معافیت‌‌‌های مالیاتی به تولیدکنندگان بایواتانول، ضروری است. همچنین ایجاد بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری یکی دیگر از الزامات است که برای جذب سرمایه‌گذاری در صنعت بایواتانول، ایجاد بستر مناسب برای سرمایه‌گذاری، از جمله تضمین خرید محصول، تسهیل در صدور مجوزها و ارائه خدمات مشاوره‌‌‌ای به سرمایه‌گذاران، ضروری است. به‌منظور توسعه تکنولوژی و تجارت بایواتانول، همکاری با کشورهای پیشرو در این زمینه، از جمله برزیل و آمریکا می‌‌‌تواند مفید باشد.

عرفانی در پایان گفت: بایواتانول سوختی، به‌عنوان یک سوخت تجدیدپذیر و سازگار با محیط‌زیست، پتانسیل زیادی برای جایگزینی سوخت‌‌‌های فسیلی در ایران دارد. عرضه این محصول در بورس انرژی ایران، گامی مهم در جهت توسعه بازار بایواتانول و شفافیت در قیمت‌گذاری آن است. با حمایت‌‌‌های دولت و افزایش آگاهی عمومی، می‌‌‌توان انتظار داشت که در آینده شاهد افزایش تولید و مصرف بایواتانول در کشور باشیم و به سوی آینده‌‌‌ای سبزتر گام برداریم. با وجود چالش‌‌‌های موجود، با برنامه‌‌‌ریزی و سیاستگذاری مناسب، می‌‌‌توان بر این چالش‌‌‌ها غلبه کرد و از ظرفیت‌‌‌های بایواتانول برای توسعه پایدار کشور بهره برد. در گام اول بایواتانول سوختی در رینگ داخلی عرضه خواهد شد. ۶۵‌درصد بورس انرژی ایران در رینگ بین‌الملل بوده و کشورهای منطقه همچون عراق، پاکستان، افغانستان و کشورهای حاشیه دریای خزر به‌خوبی با بورس انرژی ایران آشنا هستند که در ادامه عرضه بایواتانول در رینگ بین‌المللی رقم خواهد خورد. این سوخت از شمول قیمت‌گذاری دولتی خارج است و می‌‌‌تواند تجربه جدیدی در اختیار مردم قرار دهد. این محصول به تولید بنزین سوپر در کشور نیز کمک خواهد کرد. بایواتانول نخستین فرآورده زیستی است که در بورس انرژی ایران به فروش می‌‌‌رسد.