بررسی سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت توسط 200 استاد حوزوی

به گزارش خبرگزاری مهر، آیت‌الله علیرضا اعرافی در نشست هم‌اندیشی مدیران و معاونان مراکز پژوهشی حوزوی، راهبری فکر و فرهنگ را از ویژگی‌های حوزه‌های علمیه برشمرد و گفت: این ویژگی مقوم حوزه است و اگر روزی عالمان دین معمار و راهبر فرهنگ نباشند حوزوی نیستند.

مدیر حوزه‌های علمیه با تاکید بر اینکه راهبری فرهنگ و بازسازی مستمر عناصر گوناگون مؤثر بر فرهنگ جزو ذات حوزه است، افزود: در عرصه فرهنگ هر خلائی که وجود داشته باشد، حوزه باید هم مطالبه‌گر و هم پاسخ‌گو باشد و وجود انواع عوامل دیگر که در اوج و حضیض فرهنگ اثر می‌گذارند عذری نیست که باعث شود حوزه علمیه از زیر بار مسئولیت شانه خالی کند.

آیت‌الله اعرافی بر لزوم آسیب‌شناسی و نقد نهادها نیز تاکید کرد و گفت: این نقد باید از نهادهای حوزوی شروع شود تا برسد به جایی مثل شورای عالی انقلاب فرهنگی که در بعضی محورها خوب و موفق بوده است، در بعضی محورها متوسط و در برخی محورها نیز عملکرد ضعیفی داشته است. نکته مهم این است که این انتقادات باید در جایی متمرکز و حساب‌شده منعکس و پیگیری شود.

وی با تاکید بر اهمیت فناوری هوش مصنوعی و علوم شناختی گفت: در طول چند سال آینده رونمایی‌های مهمی در کاربست هوش مصنوعی و تعامل آن با علوم اسلامی خواهیم داشت.

آیت‌الله اعرافی بهره‌گیری و حمایت از ظرفیت نهادهای متعدد حوزه علمیه در ایجاد یک موج تبیینی و فرهنگی را نیز ضروری برشمرد و گفت: دبیرخانه حمایت از پژوهش‌ها، ستادهای راهبری، توافقنامه‌های حوزه با نهادها، طرح‌های مهم تبلیغ از قبیل هجرت و امین و تبلیغ مجازی، پایان‌نامه‌ها، فقه معاصر، کانون‌های تبلیغ و قلمروهای زیادی که در مؤسسات عالی حوزه وجود دارد، از محورهای مهمی است که باید مورد توجه باشد.

مدیر حوزه‌های علمیه به مجموعه اقداماتی پرداخت که به ادامه مسیر ارتقای پژوهش‌های حوزه در مقوله فرهنگ کمک خواهد کرد. وی در این زمینه به اموری از جمله تمهید دبیرخانه، نشست‌هایی برای موضوعات مرتبط، جمع‌آوری و بازخوانی و تحلیل کارهای موجود برای بازآفرینی بیشتر، تهیه یک جدول و نقشه جامع و لزوم تقسیم کار اشاره کرد.

آیت‌الله اعرافی با تاکید بر ایجاد یک دبیرخانه و یا اندیشکده‌ای به دور از بروکراسی‌های مرسوم گفت: حوزه علمیه حداقل در ۱۵ محور با تکیه بر اساتید و محققان ورود خوبی انجام داده است. سند الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت که به زودی از سوی رهبر معظم انقلاب اسلامی ابلاغ می‌شود کاری بود که در حوزه و با استفاده از ظرفیت حدود ۲۰۰ استاد حوزوی مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

وی با تاکید بر اینکه پژوهش حوزوی باید حجت‌مدار باشد، افزود: از ما انتظار می‌رود که خروجی سخن ما در همه تحقیقات‌مان حجت‌مداری باشد. حرف ما باید مبتنی بر حجتی باشد که بر مناهج عقلی و حکمی و اجتهادی اصیل استوار است و نوآوری ما هم باید بر آنها ابتناء پیدا کند. البته این به معنای آن نیست که در مناهج نمی‌توان نوآوری داشت اما باید در نهایت تحصیل‌الحجة را ملاک اصلی قرار بدهیم.

آیت‌الله اعرافی با تاکید بر توازن میان پژوهش‌های بنیادین و پژوهش‌های میدانی و عملی، گفت: پژوهش تبلیغ‌مدار و تبیین‌مدار یک ضرورت است. تقسیم کار میان پژوهشکده‌ها ضرورت دیگر است. نگاه عمیق به حوزه‌ی مجلات، مقالات، انجمن‌ها و پایان‌نامه‌ها نیز از ضروریات مهم در این عرصه است.

مدیر حوزه‌های علمیه کشور به اهمیت توجه مراکز به متون و منابع درختواره رشته‌ها اشاره کرد و گفت: درختواره گامی در نشان دادن نقشه دانشی حوزه است که نیاز به عمق علمی و تولید محتوا دارد.

آیت‌الله اعرافی با تاکید بر اینکه خروجی همکاری دبیرخانه حمایت از پژوهش‌ها با پژوهشگران باید به تحقیقات معتبر و اثرگذار بیانجامد، گفت: هرچند کارهای بزرگی انجام شده اما به مرحله تراز نرسیده است تا بتوان با خیالت راحت آن را در بخش‌های مختلف نظام به عنوان حرف حوزه علمیه ارائه کرد.

وی با بیان اینکه در سامانه پژوهش و رتبه‌بندی محققان تلاش بر این است که محققان آزاد حوزه همانند اساتید آزاد مورد توجه قرار بگیرند، گفت: ما بر جریان آزاد تدریس و تدرس و ارائه تحقیقات و محققان آزاد تاکید داریم. مراکز پژوهشی باید تقویت شوند ولی در کنار آنها سنت پیشین حوزه که محققانی از سر صبر و حوصله کار می‌کردند را نیز باید احیا کنیم.

مدیر حوزه‌های علمیه افزود: این شاخه در طرح هدفمندی نیز مدنظر است و اولین گام‌ها برداشته شده است که اگر راه بیفتد به محققان نهادهای حوزوی که ساختارهای هیئت علمی و استخدامی ندارند کمک خواهد کرد و خیلی از مراکز از این اساتید پژوهشگر بهره‌مند خواهند شد.

آیت‌الله اعرافی در پایان با اشاره به اینکه سامانه تقریر در کنار مدرسه فقاهت از زیرساخت‌های شکل‌گیری بازار علم حوزه است، گفت: حوزه علمیه باید مرجع علم‌سنجی در قلمرو علوم اسلامی و علوم انسانی اسلامی باشد. همچنین درس‌های تحقیقی در قلمروهای مختلف علوم اسلامی نیز از مباحثی است که باید دنبال شود.