حمله به شوخی‌های نعیمه نظام دوست در جوکر

۴ قسمت از برنامه جوکر زنانه در یکی از سکو‌های شبکه نمایشی پخش شده که در آن نعیمه نظام‌دوست نقش محوری پیدا کرده است. او در ۴ قسمتی که تاکنون پخش‌شده، ۲عنصر مربوط به خودش، یعنی چاقی و مجردبودنش در ۵۰سالگی را به‌عنوان ابزاری برای خنده‌گرفتن از دیگران درنظر گرفته و با آن شوخی‌های مکرر می‌کند و بقیه نیز با او در این جریان همراه می‌شوند و حتی پا را فراتر هم می‌گذارند. او در قسمت سوم یک‌باره به‌صورت جدی درباره تلاش‌هایی که برای لاغرشدن کرده، صحبت می‌کند و می‌گوید که تمام راه‌ها ازجمله ورزش، انواع رژیم‌ها و عمل اسلیو معده را در تمام سال‌های عمرش دنبال کرده ولی بی‌نتیجه بوده است و باز در قسمت بعد رویه شوخی با چاقی ادامه پیدا می‌کند.

استفاده ابزاری از چاقی و مجردبودن در این برنامه، واکنش‌های متعدد و متفاوتی را در شبکه‌های اجتماعی به همراه داشته. برخی آن را ناشی از جنبه بالای نظام‌دوست می‌دانند که می‌تواند با خودش شوخی کند و برخی دیگر در مقابل نقد می‌کنند که چرا با ۲ویژگی‌ای که بخشی از جامعه دارند، به چشم یک مشکل و ایراد نگاه می‌شود و با آن شوخی می‌کنند؟

ایران؛ رتبه ششم جهانی در چاقی

بر اساس گزارش وزارت بهداشت در اردیبهشت امسال، بیش از ۵۶ درصد جمعیت بالای ۱۸ سال در ایران دارای شاخص توده بدنی بالای ۳۰ هستند و بنابراین چاق یا دارای اضافه‌وزن محسوب می‌شوند. در این میان ۴.۵ درصد جمعیت کشور نیز دچار چاقی مفرط هستند. ایران در رتبه ششم فهرست کشور‌های چاق دنیا قرار دارد.

۵ میلیون و ۷۷۰ هزار دختر مجرد داریم

همچنین شهلا کاظمی‌پور، جمعیت شناس ایرانی می‌گوید: ۵ میلیون و ۷۷۰ هزار، دختر بالای ۱۵ سالِ مجرد در کشور داریم که ۳ میلیون و ۲۰۰ هزار نفر از آنها ۱۵ تا ۳۰ سال، ۶۴۰ هزار نفر از آنها ۳۰ تا ۳۴ سال و ۵۳۰ هزار نفر ۳۵ تا ۳۹ سال سن دارند و تجرد قطعی زنان دهه ۵۰ نزدیک به ۵ درصد است.

عادی‌سازی تمسخر چاق‌ها و مجرد‌ها

نسترن توکلی، روانشناس بالینی می‌گوید: اگر دقت کنید، خانم نظام‌دوست در یکی از قسمت‌ها خیلی جدی درباره چاقی‌اش توضیح می‌دهد و در جواب سؤال بقیه محکم می‌گوید که تمام این راه‌ها را رفته، یعنی در واقع می‌خواهد مسیر توصیه‌کردن و نصیحت‌شنیدن را مسدود کند، اما باز چالشی برای او درست می‌کنند که در آن بازیگران دیگر مثلا یک رژیم هستند و او باید جواب دهد چرا آنها را دنبال نکرده است؟

یک ضرب‌المثل قدیمی هست که می‌گوید «حتی شوخی‌کردن با فلان موضوع هم زشته»؛ این دقیقا درباره ۲عنصر چاقی و تجرد زنان در سن بالا که ویژگی بخشی از جامعه است هم صدق می‌کند. این ۲عنصر نه پسندیده هستند و نه قابل نکوهش؛ صرفا یک ویژگی‌اند مثل سایر ویژگی‌های بشریت. ما اجازه نداریم با قد خیلی کوتاه یا خیلی بلند، چاقی مفرط یا لاغری مفرط و سایر ویژگی‌های ژنتیک و حتی غیرژنتیک افراد شوخی کنیم. اینها ویژگی‌هایی هستند که برخی از افراد با آن کنار نیامده و درگیری ذهنی دارند. بعد ما شوخی و تمسخرکردن آن را که در جامعه به غلط رواج داشته، بیشتر عادی‌سازی و حتی تشویق می‌کنیم. این غلط است و باید مدیران تولید برنامه‌های تلویزیونی دقت کنند که چه ناهنجاری‌هایی را به غلط ترویج می‌دهند.

تصویرسازی غلط سینما و تلویزیون و آسیبی که به بخشی از جامعه می‌زنند

ستار امینی، مشاور نوجوانان: پیش از این برنامه هم در سینما و تلویزیون ایران، افراد چاق را تنبل، خنگ و در بهترین حالت بامزه و قابل ترحم نشان می‌دادند که همه اینها مروج یک پدیده غلطی است که می‌تواند به افرادی که چنین ویژگی‌هایی را دارند، آسیب بزند. افرادی که پیش از این نیز در معرض قضاوت و تمسخر بودند، با این برنامه شرایط برایشان سخت‌تر می‌شود، چون شاهد فرهنگی غلط هستیم که به همگان این مجوز را می‌دهد که درباره وضعیت جسمی یا تجرد دیگران نظر بدهند. ما باید بپذیریم که بخش بزرگی از جامعه به واسطه فرهنگ غلط عمومی هر روز در معرض قضاوت شدن عیان یا پنهان در این باره هستند و آسیب‌های جدی دیده‌اند و بعد ما در یک برنامه عمومی باز آن را ترویج می‌دهیم که یک زن مجرد همواره دنبال شوهر است یا یک فرد با اضافه وزن در صندلی هواپیما جا نمی‌شود و. این قضاوت‌ها و شوخی‌ها اتفاقا باید نکوهش شود و به جامعه آموزش دهیم که اظهار نظر درباره ویژگی دیگران به ما مربوط نیست، چون خود فرد نسبت به آن ویژگی آگاه است.