خبرگزاری مهر-گروه دین و اندیشه: امروز آخرین جمعه ماه رمضان و روز قدس است.پیامی که انقلاب شکوهمند اسلامی برای جهان اسلام به ارمغان آورد و به صورت نمونه در بحث فلسطین، مقاومت در برابر نظام سلطه و جایگزین کردن فرهنگ اسلامی به جای فرهنگ غربی و مادی بود. در کوتاه مدت نوع مبارزان عوض شدند و رویکردها اسلامی شد و هر چه گذشت نفوذ اسرائیل در کشورهای دیگر کم شد. به گونهای که روزی داعیه نیل تا فرات را داشت اما امروز عملاً در داخل سرزمینهای اشغالی دور خود دیوار کشیده و خود را محدود به آن دیوارها کرده و نمیتواند از آن فراتر رود.
شهر قدس، به عنوان یکی از مقدسترین شهرها در تاریخ ادیان الهی شناخته میشود. این شهر هم برای مسلمانان و هم برای یهودیان و مسیحیان اهمیت ویژهای دارد.
در اسلام و در قرآن کریم، قدس به عنوان سرزمین مبارک ذکر شده است. مسلمانان اعتقاد دارند که پیامبر اعظم، حضرت محمد (ص)، در معراج خود از مکه به قدس آمده و از آنجا به آسمان عروج کرده است. این رویداد، به عنوان «اسرا و معراج» شناخته میشود و مسجد الاقصی به عنوان نقطه عروج پیامبر در نظر گرفته میشود.
در یهودیت میتوان گفت، شهر قدس برای یهودیان، قدس و به ویژه مکان معبد سلیمان، مقدسترین مکان است. یهودیان به یاد معبد دوم خود، که در سال ۷۰ میلادی توسط رومیها ویران شد، دیوار غربی (کوتل) را به عنوان محل عبادت و دعا انتخاب کردهاند.قدس همچنین برای مسیحیان اهمیت دارد، زیرا این شهر محل زندگی و فعالیتهای حضرت عیسی مسیح بوده است. مکانهایی مانند کلیسای مهد و کلیسای مقبره مقدس در قدس قرار دارند و به عنوان مکانهای مقدس شناخته میشوند.
امام موسی صدر در این خصوص میگوید: وقتی یهودیها به فلسطین آمدند، در آنجا قبایلی از عربها و کنعانیها و فینیقیها و دیگران را دیدند و آنها را از خانه و کاشانهشان بیرون کردند. برای اثبات چگونگی رفتار یهودیان با فلسطینیها، متن تورات کافی است. [در تورات آمده که] وقتی یهودیان وارد فلسطین شدند، آنان را بیرون راندند، فرزندانشان را کشتند و زنانشان را به اسارت گرفتند و با توسل به انواع حیلهها و نیرنگها بر آنان مسلط شدند. این قبایل به خدای یگانه ایمان داشتند و خدای خود را «ایل» مینامیدند. این فرقه منحرف یهود از این تفکر (یکتاپرستی) تأثیر گرفت و تلاش کرد تا برای خود خدای مخصوصی انتخاب کند. اینجا بود که انحراف به وجود آمد و منشأ همین حرفها شدئ. آنها خدایی برای خود انتخاب کردند و او را «یهوه»، یعنی خدای یهود، نامیدند و خودشان را ملت برگزیده خدا و حاکمان دنیا خواندند. انسانها را به دو گروه تقسیم کردند: گروه اول یهود و گروه دوم دیگر انسانها که برای خدمت به انسانهای برگزیده (یهود) آفریده شدهاند. و برای آنکه خود را از دیگران متمایز کنند، به طرز لباس پوشیدن و شئون فردی و شرایط و قابلیتهای فردی اکتفا نکردند، بلکه تلاش کردند که فلسفهای برای آن بتراشند. لذا اساساً برای خودشان خدایی غیر از خدای بقیه مردم انتخاب کردند.
مسجد الاقصی که گنبدی سبز رنگ دارد، یکی از مقدسترین مکانها در تاریخ اسلام، یهودیت و مسیحیت است. این مسجد در شهر قدس واقع شده و دارای تاریخچهای غنی و پیچیده است که به دورانهای مختلف تاریخی و دینی برمیگردد. در این گزارش، به بررسی تاریخچه مسجد الاقصی، اهمیت شهر قدس در ادیان الهی، تجاوزهای رژیم صهیونیستی به این مکان مقدس و تفاوتهای بین مسجد الاقصی و مسجد قبة الصخره خواهیم پرداخت.
«مسجد الاقصی»، واقع در بیت المقدس، قبله مسلمانان قبل از کعبه است. نام مسجد الاقصی در سوره اسرا آمده است و بنابر روایات، محل معراج است. زمین مسجدالاقصی دومین مکانی است که پس از مسجدالحرام بر زمین قرار گرفت. اولین کسی که به فرمان خدا پایههای بنایی را در آن ساخت، حضرت آدم علیه السلام بود که حدود آن را مشخص کرد. این مسجد به عنوان سومین مکان مقدس اسلام پس از مکه و مدینه شناخته میشود. مساحت مسجد الاقصی حدود ۱۴۴ هزار متر مربع است و شامل بخشهای مختلفی از جمله صحن، منارهها و ساختمانهای جانبی میباشد. بر عکس آن چه که برخیها در مورد مسجدالاقصی تصور میکنند، مسجدالاقصی توسط عبدالملک بن مروان ساخته نشد، بلکه او تنها قبةالصخره را ساخت. مسجد قبة الصخره که گنبدی زرد رنگ دارد، در سال ۷۱۷ میلادی به دستور خلیفه اموی، عبدالملک بن مروان، ساخته شد.
تجاوزهای رژیم صهیونیستی به مسجد الاقصی
تجاوز به مسجد الاقصی و دیگر مکانهای مقدس در قدس، یکی از مسائل مهم و جنجالی در تاریخ معاصر این شهر است. پس از تأسیس رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸، این رژیم غاصب به تدریج تلاش کرد تا کنترل خود را بر روی شهر قدس و مکانهای مقدس آن افزایش دهد.
یکی از مهمترین وقایع در تاریخ مسجد الاقصی، جنگ شش روزه در سال ۱۹۶۷ است که در آن رژیم صهیونیستی قدس شرقی را به اشغال خود درآورد. در این جنگ، مسجد الاقصی و دیگر مکانهای مقدس تحت تأثیر قرار گرفتند و رژیم صهیونیستی کنترل کامل بر این مناطق را به دست آورد.پس از اشغال قدس، رژیم صهیونیستی اقدام به تخریب و تغییر ساختار مکانهای مقدس کرد. این اقدامات شامل ساخت و سازهای جدید در اطراف مسجد الاقصی و همچنین محدود کردن دسترسی مسلمانان به این مکان بود.تجاوزات رژیم صهیونیستی به مسجد الاقصی منجر به ناآرامیها و اعتراضات گستردهای در بین مسلمانان و فلسطینیها شده است. این ناآرامیها معمولاً در پی محدودیتهای اعمال شده بر نمازگزاران و زائران در مسجد الاقصی ایجاد میشود.
تفاوت مسجد الاقصی و مسجد قبة الصخره
مسجد الاقصی و مسجد قبة الصخره دو مکان مقدس جداگانه در شهر قدس هستند که اغلب به اشتباه یکسان در نظر گرفته میشوند. در حالی که هر دو مکان در مجموعهای از اماکن مقدس قرار دارند، اما دارای تفاوتهای قابل توجهی هستند.
مسجد الاقصی به عنوان یک مکان بزرگتر و جامعتر شناخته میشود که شامل صحنهای وسیع، منارهها و ساختمانهای مختلف است. این مسجد به عنوان محل عبادت مسلمانان و مکان تجمع آنها شناخته میشود.
مسجد قبة الصخره به عنوان یک ساختمان خاص و منحصر به فرد شناخته میشود که در مرکز مجموعه مسجد الاقصی قرار دارد. قبة الصخره، که به دلیل گنبد طلا و زیبایی معماریاش مشهور است، به محلی برای یادآوری عروج پیامبر اسلام به آسمان تبدیل شده است.
تجاوزات رژیم صهیونیستی به این مکان و تغییرات ایجاد شده در ساختار آن، را میتوان به عنوان جنایت علیه بشریت قلمداد کرد.