بهداشت دندان در کودکان، نکاتی در مورد مسواک زدن

روزنامه تفاهم: با توجه به نقش دندان های شیری در تغذیه، رشد فک ها، تکلم و زیبایی کودک، در صورت ایجاد پوسیدگی باید به درمان دندان شیری اقدام نمود. پوسیدگی درمان نشده و کشیدن زودرس دندان های شیری باعث کجی و جابه جایی دندان های دامی می شود.

قبل از اینکه کودک دندان در بیاورد بعداز هر وعده غذا، لثه های او را به نرمی با پارچه ای پاکیزه و مرطوب، تمیز نمایید.

بعد از بیرون آمدن دندان ها تا سن سه سالگی دندان های کودک باید توسط یکی از والدین بامسواک نرم، آب ونخ دندان تمیز شود.

درحدود سن سه سالگی تا هشت سالگی کودکان باید با نظارت بزرگسالان دندان هایشان را طبق قاعده صحیح مسواک و نخ دندان کنند توجه داشته باشید که مقدار استفاده از خمیر دندان به اندازه یک نخود کافی می باشد! (بهتر است برای تشویق کودکان به مسواک زدن از خمیر دندان کودکان که با طعم انواع میوه آغشته است استفاده شود).

در حدود سن هشت سالگی اغلب کودکان می توانند بدون کمک بزرگسالان مسواک بزنند و از نخ دندان استفاده کنند. البته بهتر است باز هم مسواک بزنند و از نخ دندان کشیدن آنها با نظارت و کنترل بزرگترها باشد.

خرید مسواک و خمیردندان باید با حضور و نظر خواهی کودک انجام پذیرد. زیرا احساس شخصیت اجتماعی کودک در این زمینه تقویت شده و سبب می شود در رعایت بهداشت دهان بیشتر دقت نماید.

در کشورهای پیشرفته توصیه بر آن است که ارتباط با دندان پزشک از همان اوایل رویش دندان های شیری کودک برقرار شود.

آشنا شدن کودک با دندان پزشک و محیط دندان پزشکی سبب کاهش ترس و اضطراب او از مطب و به دکتر کمک می نماید تا درمان های ضروری را با آرامش بیشتری انجام دهد.

جهت کاهش ترس و اضطراب کودک از دندان پزشک و محیط دندان پزشکی ضروری است که والدین از منفی جلوه دادن (ترساندن کودک ) در رابطه با دکتر و محیط مطب خودداری نمایند.

کودکان را به تغذیه مفید تشویق کنید.

رژیم غذایی متعادل در حفظ سلامتی دندان ها و لثه بسیار مفید است. کلیسم جهت استحکام دندان ها بسیار مفید است، شیر و ماست و پنیر از جمله منابع حاوی کلسیم می باشند.

تغذیه مداوم در طول روز (وعده های فرعی بین صبحانه، ناهار و شام) سبب می شوند که دندان ها در معرض اسید قرار گرفته و احتمال ایجاد پوسیدگی زیادتر شود.

بنابراین یا تعداد وعده های غذایی را کاهش دهید یا کودک را عادت دهید بعد از هر وعده غذا خوردن از مسواک و نخ دندان استفاده کند.

زمانی که اولین دندان های دایمی در سن شش سالگی بیرون می آیند بسیاری از والدین آنها را به اشتباه دندان شیری فرض می کنند. این امر سبب می شود به سالم باقی ماندن آنها خیلی توجه نشود.

با توجه به نقش دندان های شیری در تغذیه، رشد فک ها، تکلم و زیبایی کودک، در صورت ایجاد پوسیدگی باید به درمان دندان شیری اقدام نمود.

پوسیدگی درمان نشده و کشیدن زودرس دندان های شیری باعث کجی و جابه جایی دندان های دائمی می شود. Pit Fissure Sedlant موادی پلاستیکی هستند که توسط دندان پزشک استفاده شده و شیارهای سطح جونده دندان های پشتی را می پوشانند و مانع باقی ماندن مواد غذایی در شیارها و حفرات می شوند و دندان در برابر باکترهای پوسیده کننده مقاوم تر می شوند.

استفاده از مواد حاوی فلوراید با نظارت دندان پزشک برای جلوگیری از پوسیدگی دندان بسیار مفید است. تا زمانی که کودک نتواند از دهان شویه فلوراید استفاده کند ژل فلوراید توسط دندان پزشک به کار می رود.

یکی از صدماتی که به دندان ها وارد می شود ضربات وارده به آنهاست که سبب شکسته شدن دندان ها و یا شکسته شدن استخوان فک و بیرون افتادن دندان ها می شود.

با استفاده از وسیله محافظ دهان ودندان با نظارت دندان پزشک می توان از بسیاری صدمات در حین بازی و ورزش جلوگیری کرد.در کشورهای پیشرفته این وسیله در ورزش هایی مثل اسکیت،سواری، جودو، تکنواندو و سایر ورزش های رزمی، دوچرخه سواری، فوتبال و...استفاده فراوانی دارد.

این وسیله در بزرگسالان نیز کاربرد دارد.

خدمات پیشگیری شده بسیار ارزان تر از درمان هایی مثل درمان ریشه (عصب کشی)،روکش کردن دندان (در صورت شکسته شدن آنها یا زیاد بودن پوسیدگی)و...می باشد و سبب صرفه جویی در وقت ، پول و حفظ سلامتی دندان های اصلی می شود.

شاید مسواک زدن به روش دقیق در ابتدا کمی وقت گیر به نظر برسد اما به مرور انجام آن ساده تر خواهد شد.

گاهی مسواک زدن در ابتدا ممکن است باعث خونریزی لثه شود، اما اگر لثه ها سالم و طبیعی باشند به تدریج متوقف خواهد شد. در صورت ادامه خونریزی با دندان پزشک تماس بگیرید.

فشار بیش از حد به برس مسواک سبب مچاله شدن الیاف می شود و مسواک زدن را بی اثر می سازد. به علاوه موجب سایش مینای دندان ها و تحلیل یا زخم شدن لثه ها خواهد شد.

مسواک زدن باید دقیق و بدون عجله باشد.

هدف از مسوک زدن برداشتن و پاک کردن پلاک میکروبی از روی دندان ها و شیار لثه ای است. در حالی که عده ای گمان می کنند هدف از مسواک زدن سفید کردن دندان هاست. باید توجه داشت که رنگ دندان ها در اثر مسواک زدن عوض نخواهد شد.

دندان های عقب به علت محل قرار گرفتن آنها در فک و دارا بودن شیارهای فراوان، بیشتر مستعد پوسیدگی هستند. بنابراین هنگام مسواک زدن به توجه بیشتری نیاز دارند.

اگر مسواک زدن به روش صحیح انجام نشود، بهترین مسواک ها و خمیردندان ها نیز فایده ای برای دندان ها نخواهند داشت.

در پایان مسواک زدن دندان ها باید سطح زبان را هم مسواک زد. این کار باعث پاک شدن میکروب ها از سطح زبان و تازگی و خوش بویی تنفس می شود.

پس از مدتی به علت استفاده مستمر، موهای مسواک خمیده خواهند شد. در چنین حالتی لازم است مسواک جدیدی را جایگزین مسواک فرسوده نمایید.

معمولاً عمر مفید یک مسواک که به درستی مورد استفاده قرار گیرد ۳ تا ۴ ماه است. امروزه مسواک هایی تولید شده که مدت زمان استفاده از آنها به وسیله رنگ مخصوصی مشخص شده است.

مهم ترین عامل در زدودن جرمهای میکروبی، چگونگی مسواک زدن است و خمیر دندان نقش چندانی ندارد. بنابراین حتی بدون وجود خمیردندان نیز مسواک به تنهایی در حفظ سلامت دندان ها و لثه ها موثر و مفید خواهد بود.

بهترین مسواک ها هم وقتی مرطوب شوند،حدود سی درصد نرم تر می شوند بنابراین نباید برای مرطوب کردن الیاف مسواک از آب گرم استفاده شود.

پس از استفاده از مسواک باید آن را زیر جریان شدید آب گرفت تا ذرات خمیر دندان و میکروب ها از آن جدا و پاک شود و پس از تمیز کردن آن رادر هوای آزاد قرار داده تا کاملاً خشک شود، بنابراین سرپوش ها یا ظروف نگهداری مسواک باید سوراخ هایی برای عبور هوا داشته باشند چون ظرف های بدون منفذ سبب رشد میکروب ها در مسواک خواهند شد.

لازم به یادآوری است که مسواک قادر نیست نواحی بین دندان ها را به خوبی تمیز کند و این نواحی باید به وسیله نخ دندان پاک شوند، چون تنها با این وسیله لابه لای دندان ها از جرمهای میکروبی تمیز خواهد شد.