مقابله با چاقی در خردسالان

متاسفانه امروزه کودکان زیادی به چاقی مبتلا هستند. بی توجهی خانواده ها به تحرک و تغذیه سالم فرزندانشان باعث ابتلای آن ها به چاقی می شود. دیر خوابیدن کودک، مصرف موادغذایی پرکالری و سرگرمی با ابزار هوشمند می توانند فرزندتان را مبتلا به چاقی مفرط کنند. در ادامه به راهنمایی های پزشکی فوق تخصص غدد اطفال دکتر فریبا نادری دقت کنید.

یک فوق تخصص غدد اطفال با بیان این‌که والدین باید در نظر داشته باشند چاقی خود یک بیماری است، هشدار داد: کودکان ۹ الی ۱۰ سال و سنین مدرسه اگر با چاقی مفرط مواجه باشند، علاوه بر آن‌که با مشکلات متعددی همراه خواهند شد، افزایش بیش از حد وزن آنان تا سنین بزرگسالی نیز باقی خواهد ماند.

دکتر فریبا نادری افزود: با افزایش وزن به وجود آمده بافت چربی موادی ترشح می‌کند که التهاب در کل بدن به وجود آید و بیماری چاقی در حقیقت یک التهاب کلی در بدن است که عوارض دیابت نوع دو، فشار خون، تصلب شرایین را به همراه داشته و تغییرات ایجاد شده در چربی خون، زمینه ابتلای کودک به کبد چرب را در آینده نیز فراهم خواهد ساخت.

به گفته وی علاوه بر عوارض یاد شده، اختلالات خواب و وقفه‌های تنفسی ناشی از چاقی ممکن است در آینده کودک را در معرض اختلال در یادگیری دوران تحصیل و آموزش قرار دهد، همچنین ورم مغزی «فمور استخوان ران» یا در رفتگی استخوان را و تغییرات اسکلتی در این کودکان اتفاق می‌افتد، ضمن این‌که بلوغ زودرس و کمبود ویتامین D در این کودکان نیز مشاهده خواهد شد.

این فوق تخصص غدد اطفال در پاسخ به این پرسش که چرا آمار ابتلا به چاقی در کودکان امروزه رو به افزایش است، گفت: نداشتن تحرک فیزیکی لازم کودکان امروز، خواب و استراحت کافی، رژیم غذایی نامناسب و استرس از مهمترین عوامل ابتلا به چاقی است که رعایت نکردن این موارد و مصرف موادغذایی پرکالری متابولیسم و سوخت و ساز بدن کودک را به هم ریخته و چاقی را در کودک به وجود خواهد آورد.

نادری توضیح داد: در کودکان مبتلا به چاقی, عامل کم تحرکی, باید با حداقل روزانه نیم تا یک ساعت فعالیت ورزشی و تحرک فیزیکی حساب شده مرتفع شود.

وی افزود: دیر خوابیدن کودک سیستم هورمونی و محور هیپوتالاموس و میزان ترشح انسولین را به هم ریخته و مقاومت ایجاد شده در برابر انسولین نیز در کودکان زمینه چاقی را در کودک فراهم می‌سازد.

این فوق تخصص غدد اطفال اظهار کرد: استرس‌های وارد آمده به کودکان به دلیل فشارهای نامتعارض در خانواده‌ها ترشح کورتیزون را بالا می‌برد که خود عاملی برای افزایش چاقی در بین کودکان است، لازم به ذکر است در شرایط استرس باید از وجود هر نوع بیماری مطمئن بود و سپس آن را عامل چاقی دانست.

نادری تصریح کرد: ایجاد استرس در کودک یا ممکن است منجر به غذا نخوردن وی شود و یا پرخوری غیرعادی در او را به وجود آورد، در هر دو صورت کودک را با مشکلاتی از جمله چاقی مواجه خواهد ساخت.

وی در پاسخ به این‌که چه عوامل دیگری منجر به چاقی در کودکان خواهد شد؟ به بیماری‌های غددی و غیرغددی اشاره کرد و افزود: از جمله این بیماری‌ها را می‌توان اختلالات فوق کلیوی، اختلال کم‌کاری تیروئید، اشکال در هیپوتالاموس و هیپوفیز و ضایعات مغزی دانست.

وی گفت: همچنین عواملی مانند داروهای کورتون‌داری که کودک ممکن است به دلیل آسم به مدت طولانی مصرف کند و یا ایجاد اشتهای کاذب ناشی از مصرف برخی داروها، می‌تواند عامل چاقی در کودکان شود، علاوه بر آن سندرم‌ها و ناهنجاری در انگشتان دست و عقب افتادگی، مشکلات بینایی از بیماری‌هایی هستند که می‌تواند ابتلا به چاقی در کودکان را افزایش دهد.

به گفته این فوق تخصص غدد اطفال چاقی ژن‌های متعددی دارد که در جذب زیاد و تنظیم متابولیسم بدن تاثیر گذار است و زمینه ژنتیکی امروزه یکی دیگر از عوامل چاقی کودکان است که معمولا پدر و یا مادر یا هر دو به چاقی مبتلا هستند.

وی در پاسخ به این پرسش که چه توصیه تغذیه‌ای به والدین کودکانی که به چاقی مبتلا هستند دارید؟ تاکید کرد: درکنار تغذیه والدین باید کودکان را وادار به تحرک فیزیکی و کنترل شده کنند و صرفا پرهیزهای غذایی در این مسئله موثر نخواهد بود، اگرچه کودکان را نمی‌توان وادار به رژیم‌های سخت مانند بزرگسالان کرد، اما می‌توان برخی موارد را از برنامه‌غذایی آنان حذف کرد.

نادری توضیح داد: استفاده از مواد قندی، غذاها و آبمیوه‌های شیرین، نوشابه، فست‌فود و سیب‌زمینی سرخ کرده، شکلات، آب نبات، چربی حیوانی، کره، خامه و موادغذایی بی‌خاصیت و تنقلات، بهتر است از برنامه‌غذایی کودکان حذف شده و به جای آن از لبنیات کم‌چرب، پروتئین، سبزی، میوه و غلات بیشتر استفاده کرد.

به گفته این فوق تخصص غدد اطفال با یک رژیم متعادل به دفعات متعدد و با حجم کم به علاوه تحرک و رعایت موارد دیگری که ذکر شد، می‌توان وزن کودک را در حد متناسب نگه‌داشت.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این که آیا درمان دارویی در ابتلا به چاقی کودکان نیاز است یا خیر؟، گفت: در مواردی که کودک به دلیل زمینه بیماری به چاقی مبتلا شده باشد باید عامل اصلی با مصرف دارو رفع شود، اما در حالت عادی در صورت عدم رعایت چهار عامل اصلی ابتلا به چاقی، درمان دارویی جایگاه خاصی ندارد و تنها اصلاح سبک زندگی و روش تغذیه مناسب مؤثر است اما در برخی موارد و در صورت لزوم درمان دارویی بسیار کمی به تشخیص پزشک صورت خواهد گرفت.

سلامت آنلاین