سبزعلیپور: «روحانی کِر» شوی انتخاباتی بود

به گزارش تراز ،محمدرضا سبزعلیپور اقتصاددان و رئیس مرکز تجارت جهانی ایران ضمن تحلیل اوضاع اقتصادی مردم و شرایط سخت حاکم بر جامعه، به طلوع و غروب بیمۀ سلامت اشاره کرد و ابهامات این طرح را از ابعاد اقتصادی و اجتماعی تشریح نمود و گفت: واقعیت انکار ناپذیر این است که سایۀ اقتصاد آنقدر وسیع و سنگین میباشد که انجام هر طرح و برنامه‌ای در کشور ایران و حتی در جهان پهناور در حوزه‌های مختلف اعم از سیاسی، بین الملل، فرهنگی، اجتماعی، سلامت، ورزش، آموزش و حتی دفاعی را تحت شعاع قرار میدهد و در موفقیت و یا شکست هر طرح و برنامه‌ای نقش اساسی و کلیدی را بازی میکند. از همین رو پیش از آغاز و اجرای هر طرحی، ابتدا باید ابعاد اقتصادی آنرا به دقت مورد بررسی قرار داده و موانع اقتصادی آنرا بطور کامل حل و فصل نموده تا هیچ ابهامی از این بابت جهت اجرای طرح باقی نماند.
در همین راستا بودجه و محل تأمین اعتبار هر طرحی آنهم در هر زمینه‌ای باید بطور شفاف مشخص و پیشاپیش پول مورد نیاز برای اجرای آن طرح تأمین شود، زیرا نبود پول و بودجه و یا تزریق قطره چکانی پول، قطعاً اجرای همۀ طرح‌های عمرانی، رفاهی، درمانی، آموزشی، فرهنگی و...... را با بحران و نهایتاً با شکست روبرو میکند.
وی افزود: یکی از طرح‌های سنگین و بزرگی که اجرای آن طی سال‌های اخیر با هدف کاهش مخاطرات مالی احاد جامعه و با گسترش و توسعه بیمه همگانی، همچنین امکان بهره‌مندی عادلانه از خدمات مطلوب و اثربخش درمانی برای همه مردم ایران در کشور آغاز شده "بیمه سلامت" بوده است که اجرای آن با سر و صدای زیادی آغاز شد، اما امروز پس از گذشت حدود ۴ الی ۵ سال با، اما و اگر‌هایی روبرو گردیده و ابهامات زیادی را بوجود آورده است که جهت شفاف سازی موضوع، طرح بیمه سلامت و نحوۀ اجرای آنرا مورد تحلیل قرار میدهیم.
علیپور اظهار داشت: اساسنامه سازمان بیمه سلامت ایران پس از تصویب مجلس شورای اسلامی، نهایتاً در تاریخ ۲۲ مرداد ۱۳۹۱ توسط شورای نگهبان تأیید شد و رسماً از اول مهر ۱۳۹۱ یعنی در زمان "احمدی نژاد" آغاز به کار کرد. اما پس از انتخاب آقای روحانی در سال ۹۲ بعنوان رئیس جمهور دولت یازدهم و آغاز فعالیت "دولت تدبیر و امید" از ابتدای مردادماه ۹۲، جناب آقای روحانی همه کار‌های دولت‌های قبل از جمله دولت‌های نهم و دهم را زیر سوال برد و تا جایی پیش رفت که رئیس جمهور جدید در اولین سخنان رسمی خود با ملت، رسماً اعلام کرد که دولت قبل مملکت را به ویرانه‌ای تبدیل کرده و ما باید آواربرداری خود را آغاز کنیم تا آوار هشت سال گذشته را جمع کرده و همه امورات را درست بنا کنیم؟! (یعنی دقیقاً فرمایش فرمودند که بیمه سلامت هم که در دوران احمدی نژاد آغاز شده، آواری بوده بر سر مردم که باید ایشان پس از آوار برداری، آنرا سروسامان داده و بهتر از قبل بنا کند).
بر پایه چشم انداز بیست ساله، جمهوری اسلامی ایران کشوری است با مردمی برخوردار از بالاترین سطح سلامت و دارای عادلانه‌ترین و توسعه یافته‌ترین نظام سلامت در منطقه.
دولت روحانی پس از برداشتن بخشی از آوار‌های هشت ساله احمدی نژاد و در راستای اهداف سند چشم انداز بیست ساله کشور، از اردیبهشت ۱۳۹۳ طرح تحول نظام سلامت را مجدداً در کشور کلید زد و توجه به عدالت اجتماعی و افزایش کیفیت خدمات را در دستور کار قرار داد و بدین گونه گام‌های بزرگ دولت روحانی در عرصه سلامت کشور آغاز شد و مقرر گردید تا دستاورد‌های ارزشمندی را نیز به همراه داشته باشد.
سبزعلیپور تصریح کرد: پس از تشکیل وزارت کار و رفاه اجتماعی، سازمان بیمه سلامت هم زیر نظر این وزارتخانه قرار گرفت.
ضمناً در اساسنامه سازمان بیمه سلامت در دولت روحانی به مأموریت، چشم انداز، رسالت و اهداف قشنگ و مهمی اشاره شده که قابل توجه میباشد که اعم آن‌ها عبارتند از:
چشم‌انداز:
سازمان بیمه سلامت ایران سازمانی است معتبر، مشتری مدار و دانش محور که بهترین خدمات بیمه سلامت را در سطح منطقه ارائه می‌نماید.
رسالت:
* توسعه کمی و کیفی خدمات بیمه سلامت
* دستیابی به پوشش فراگیر خدمات سلامت
* دستیابی به پوشش عادلانه خدمات سلامت
* کاهش سهم پرداخت هزینه دارو و درمان از جیب مردم
* رفع همپوشانی بیمه‌ای
* بسط و گسترش برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع
اهداف راهبردی و اهداف استراتژیک سازمان بیمه سلامت ایران ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۶
* خرید راهبردی خدمات پایه سلامت
* افزایش منابع مالی پایدار مرتبط با حق بیمۀ بیمه شدگان و منابع مالی کشور
* توسعه دانش بیمه سلامت
* بهبود تعامل و همکاری با سیاستگذاران، تأمین کنندگان خدمات سلامت و سایر ذی نفعان
* توسعه و بهبود قابلیت ها، مهارت و انگیزش و تعلق سازمانی سرمایه انسانی سازمان
* استقرار نظام جامع مدیریت اطلاعات بیمه سلامت و بیمه نامه الکترونیک
* توانمند سازی بیمه شدگان
* پیاده‌سازی نظام ارزیابی عملکرد فردی و سازمانی و رتبه‌بندی استان‌ها
* پوشش همگانی بیمه پایه سلامت برای آحاد ایرانیان
* بهبود مستمر کیفیت و مهندسی مجدد فرایند‌های کلیدی ستاد و استان‌ها
* کاهش تصدی گری در امور غیر حاکمیتی
اهداف این سازمان آنقدر جذاب و شیرین تعریف شده که هر شنونده‌ای را به زندگی و به آینده امیدوار میکند لذا همین جذابت موجب شد تا جناب آقای روحانی این طـرح را بنام خود ثبت کرده و روی آن هم مانور زیادی بدهند بطوریکه طرح بیمه سلامت را در برابر طرح بیمۀ اوباما معروف به «اوباما کِر» اعلم کرد و آن را «روحانی کِر» نامیدند. اهداف جذاب بیمه سلامت مورد استقبال مردم قرار گرفت و همین تعریف و تمجید و استقبال مردم از بیمۀ سلامت تا جایی پیش رفت که جناب آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶، خود را ناجی سلامتی و درمان مردم ایران معرفی نمود و با توسل به موفقیت این طرح بزرگ، توانست بخش اعظمی از آراء مردم را جهت انتخاب مجدد خود کسب کند.
وی گفت: انتظار بر بود تا سازمانی با چنین مأموریت و اهداف مهم و قابل احترامی آنچنان عمل کند تا نه تنها رضایت همه مردم را بجا آورد بلکه حداقل به یکی از برجسته‌ترین سازمان‌های بیمه سلامت در منطقۀ خاورمیانه مبدل شود، اما خبر‌های منتشره طی روز‌های گذشته درخصوص تغیرات کمی و کیفی در ساختار بیمه سلامت، آب سردی را بر سر مردم ایران ریخت و تمام امید‌های مردم به بیمۀ درمان ارزان را به یأس مبدل کرد؟!
(پوشش همگانی بیمه پایه سلامت برای آحاد ایرانیان) و (کاهش سهم پرداخت هزینه دارو و درمان از جیب مردم) که دو مورد مهمی از اهداف تعریف شده در اساسنامۀ بیمه سلامت بودند که به یکباره پنج ماه پس از انتخاب مجدد جناب آقای روحانی بعنوان رئیس جمهور دوازدهم ایران، رنگ باختند؟! بطوریکه پوشش همگانی بیمه سلامت مردم، مبدل شد به بخشی از مردم؟! یعنی چند روز پیش آقایان اعلام کردند که اگر کسانی جهت درمان خود به بیمارستان‌های خصوصی مراجعه میکنند پس حتماً وضعیت مالی خوبی دارند به همین خاطر آدم پولدار و متمول، بیمه سلامت نیاز ندارد؟! (یعنی به زبان بی زبانی اعلام نمودند که بخشی از جامعه نباید دفترچه بیمه سلامت بگیرند) درست مثل پرداخت یارانۀ نقدی که ابتدا قرار بر این بود تا همه مردم ایران یارانه نقدی دریافت کنند، اما بمرور زمان بخش اعظمی از جامعه فقط به بهانه داشتن تمکن مالی از دریافت یارانه نقدی محروم شدند.
دیگر هدف بیمه سلامت یعنی (کاهش سهم پرداخت هزینه دارو و درمان از جیب مردم) هم چند روز پیش با صدور دستور جدیدی یعنی اخذ ۲۴۰ هزار تومان از متقاضیان بیمه سلامت، به ورطه فراموشی سپرده شد.
علیپور با طرح این سوال که این عدد ۲۴۰ را از کجا آوردید؟ گفت: سوال اصلی این است که ماهی ۲۰ هزار تومان، سالی ۲۴۰ هزار تومان و یا ۷ درصد حداقل حقوق را از کجا آوردید؟ فلسفه انتخاب این اعداد چیست؟ و اصلاً چرا مردم را به دارا و ندار دسته بندی میکنید؟ آیا اینکه بعد از چند سال تازه یادتان افتاده که باید در بیمه رایگان بازنگری کنید و آزمون ارزیابی وسع براه بیاندازید، کار درست و معقولی است؟ چرا مردم را امیدوار میکنید و به یکباره دلشان را خالی و ناامیدشان میکنید؟ اگر هیچ نیت سوئی وجود ندارد پس چرا این حرف‌ها و این دستورات را در ایام انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ نفرمود: ید؟ نه اینکه اگر این دستورات را در ایام انتخابات صادر میکردید، بخش زیادی از آراء مردم به سبد شما واریز نمیشد؟ سوال بنده از آقای روحانی این است که آیا «روحانی کِر» شوی انتخاباتی بود یا قدمی برای آسایش و آرامش مردم ایران؟
این اقتصاددان اظهار داشت: نباید فراموش بکنیم که بخش اعظمی از مردم ایران زمین در این ایام و با وجود مشکلات و معضلات شدید اقتصادی، صورت خود را با سیلی سرخ میکنند؟! مردمی که در این اوضاع بد اقتصادی، هر یک بنوعی درگیر رکود، بیکاری، بدهکاری، چشم انتظار دریافت حقوق‌های معوقه خود و ده‌ها مورد دیگر هستند و تورم و گرانی را با گوشت و پوست خود احساس میکنند و روز به روز شاهد کوچکتر شدن سفره هایشان هستند، چگونه میتواند از پس هزینه‌هایی که پی در پی بر آنان تحمیل میشود برآیند؟ از جمله هزینۀ جدید بیمه سلامت که قطعاً با برگزاری آزمون دارا و ندار بودن، حتماً مأموران محترم ادارۀ وسع سنجی دستور خواهند داشت که همۀ مردم را متمکن و دارا جلوه دهند تا خدایی ناخواسته، دولت محترم از درآمد‌هایی که برای خود در نظر گرفته بی بهره نشود؟!
ضمناً اگر بودجه بیمه سلامت را از قبل محاسبه ننموده و محل تأمین آنرا از خزانه دولت برای همیشه برنامه ریزی نکرده بودید، پس چرا اصلاً اجرای این طرح را بصورت خام و ناپخته آنهم با آن همه مانور تبلیغاتی و سر و صدا آغاز کردید؟ آیا فکر نمی‌کنید که این کار غلط شما، آواری بود بر سر مردم ایران که به این طرح دل بسته بودند نه عملکرد احمدی نژاد؟
وی تأکید کرد: طرحی که امرود تحت عنوان طرح تحول سلامت و یا بیمه سلامت در ایران آغاز به کار نموده را باید یکی از استثنائات در دنیای مدیریت نظام سلامت برشمرد؛ چرا که امروز دولتی در قرن بیست و یکم در حال اجرای طرحی در حوزۀ سلامت با ده‌ها هزار میلیارد تومان هزینه است که هنوز مشخص نیست چه کسانی این طرح را تدوین کرده اند ودر کجا این طرح مطالعه شده است. دقیقاً شبیه طرح‌های اقتصادی، این طرح هم فراتر از برجام در موضوع هسته‌ای و ... در حالی در دست اجراست که هنوز منتقدان این طرح جز توهین و تحقیر و... جواب دیگری عایدشان نشده است؟!
حسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان، بیست و دوم دیماه ۱۳۹۳ در جشن بیمه سلامت همگانی (روحانی کِر) بر افزایش کیفیت خدمات درمانی و کارآیی دفترچه‌های بیمه تأکید کرد و گفت: دفترچه بیمه سلامت همگانی و دور کردن رنج بیماری مردم آغاز برنامه‌های رفاه اجتماعی دولت تدبیر و امید است و بیمه همگانی، همه عدالت نیست، اما بطور قطع بخشی از عدالت است. از همین رو طرح تحول جامع نظام سلامت و بیمه همگانی، سیاستی بنیادی در دولت کنونی است که با جدیت دنبال میشود.
علیپور افزود: لذا با گذشت چهار سال و اندی از اجرای این طرح عجیب و قریب که فقط توانسته است مردم کوچه و بازار را به شکل مقطعی راضی کند بهتر است از زبان یک کارشناسان اقتصاد سلامت هم ماهیت این طرح را بررسی کنیم:
دو اشکال مبنایی و ذاتی در طرح تحول وجود دارد که متأسفانه طرح تحول نظام سلامت با اینکه پرداخت مستقیم از جیب مردم را کاهش داده است، اما هزینه‌های درمانی کشور را افزایش داده، بطوریکه افزایش تعرفه‌های ۱۲۰ درصدی داشته ایم و طرح تحول نظام سلامت نقشه راه درستی ندارد. لکن باید پرسید که پایان طرح تحول نظام سلامت کجاست و کی خاتمه پیدا میکند و از طرفی آنچنان شتابزده عمل شده است که اشکالات اجرایی بسیاری هم دارد.
مع الأسف شگفتی‌های این طرح به همین جا ختم نمیشود؛ زیرا در حالیکه دیگر هیچ سخنی از اجرای قانون پزشک خانواده در طول چهار سال گذشته از زبان وزیر بهداشت مبنی بر عزم این وزارتخانه برای اجرای این قانون شنیده نشده است، فلذا اگر به تنها سایت معتبر در حوزه مطالعات حوزه سلامت که وابسته به وزارت بهداشت است نگاه کنیم دوازده دست آورد برای طرح بیمه سلامت بر شمرده شده که هیچ یک از آن‌ها در حوزۀ بهداشتی نیست و ارتباطی هم به این بخش ندارد؟!
رئیس مرکز تجارت جهانی ایران در پایان گفت: دسترسی همگانی به خدمات سلامت پیش فرضی بنیادی برای از میان برداشتن شکاف طبقاتی و محرومیت‌های اجتماعی است که همواره بعنوان موانعی بزرگ در جامعه مطرح بوده اند. سلامت، حق هر فردی در جامعه و بعبارتی حقی عمومی برای همه مردم است.
از همین رو، دولت بعنوان مسئول ارائه خدمات سلامت عمومی موظف است تا زمینه‌های پایداری خدمات سلامت را در جامعه فراهم سازد و رویکرد آن نه صدقه وار، بخشی و دوره‌ای بلکه میبایست پایدار و همسو با برقراری رفاه اجتماعی و اقتصادی باشد. داشتن نیروی انسانی سالم و تضمین سلامت عمومی از بایسته‌های پیشرفت و توسعه هر جامعه در بخش‌های گوناگون اقتصادی، اجتماعی، نظامی، سیاسی و... است و توجه دولت به این بخش بعنوان مسئول ایجاد سلامت جامعه، موتور محرکه‌ای در جهت نیل به توسعه بویژه توسعه انسانی و پایدار باشد.
هرچند آینده بیمه سلامت در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته که هرچند شاهد طلوع خوشایند آن بودیم، اما امیدوارم هرگز شاهد غروب تلخ آن نباشیم. درکل شاید عاقبت این طرح تنها یک نتیجه برای دولت مردان در تاریخ این مرز و بوم داشته باشد و آن اینکه هیچ وقت گوش خود را از شنیدن حرف حساب محروم نکنند و همیشه هم به گزارشات زیر دستان خویش اطمینان ننمایند.