علت نفخ شکم چیست؟ + 15 راههای درمان نفخ شکم

علت نفخ شکم چیست؟ + راههای درمان نفخ شکم

هنگام نفخ کردن شکم احساس می کنیم شکم کاملا پر و سفت است. نفخ شکم می‌تواند باعث احساس ناراحتی و باد کردن شکم شود که گاهی اوقات دفع گاز از دستگاه گوارش می‌تواند علایم نفخ را بهبود بخشد.

یکی از مشکلات عمده افراد که در اثر اختلالات گوارشی به وجود میاید نفخ شکم است. جمع شدن گاز در شکم و علت نفخ و به تبع آن آروغ زدن و باد شکم است.

نفخ شکم

این حالت ایجاد باد در یک واکنش طبیعی در هنگام هضم غذا در معده و روده است . زمانی که این باد بطور طبیعی از بدن خارج نشود فرد دچار نفخ شکم میشود. نفخ شکم ممکن است به صورت احساس سنگینی سر دل، احساس تورم، ایجاد درد در اطراف ناف و به طور کلی تجمع گاز در معده و روده که با درد و پیچش همراه است، ظاهر شود.

علائم نفخ شکم

با مشاهدا این علائم معلوم میشود که شما دچار نفخ هستید.

نفخ شکم به طور مکرر رخ می‌دهد.
به هنگام نفخ، باد زیادی آزاد می‌گردد.
باد شکم بوی بدی دارد.
ممکن است دردی در ناحیه شکم احساس گردد.
ممکن است همیشه احساس باد در شکم وجود داشته باشد.

علت نفخ شکم

یبوست و عدم مصرف مایعات به اندازه کافی در طول روز.
حساسیت به غذایی خاص باعث تولید گاز روده می شود. اما تشخیص این حساسیت به عهده پزشک می باشد.
یکی دیگر از علتهای نفخ شکم تعجیل در خوردن غذا که باعث می شود که مقدار قابل توجهی از هوا را به داخل معده هدایت کنید.
مصرف بیش از اندازه نوشیدنی های گازدار.
جویدن آدامس نیز باعث تورم معده می شود و جمع شدن گاز در روده.
زیاده روی در مصرف غذاهای رژیمی و یا هر نوع خوراکی با قند مصنوعی باعث افزایش گاز معده می شود.
مصرف بیش از اندازه از فست فود ها که توصیه میشود سعی کنید از غذاهای سالم و طبیعی استفاده شود.
مصرف بیعضی از حبوبات و سبزیجات نفخ آور مانند لوبیا یا سبزیجاتی مانند کلم بروکلی و ..
توصیه می شود که وعد ه های غذایی خود را با حجم کمتری انتخاب کنید و در عوض تعداد آن را افزایش دهید.

درمان نفخ شکم

روغن نعناع

یکی از علل بروز نفخ، عملکرد نامتعادل ماهیچه‌های دستگاه گوارشی است. داروهای ضد اسپاسم نشان داده‌اند که به حل این مشکل کمک می‌کنند.
روغن نعناع نیز دارای همین خاصیت ضد اسپاسم است. مطالعات زیادی نشان داده‌اند که روغن نعناع سبب کاهش نشانه‌های سندرم روده تحریک پذیر ازجمله نفخ می‌شود.

خودداری از نگه داشتن باد شکم

بسیاری از افراد باد شکم خود را نگه میدارند که این کار خود باعث بدتر شدن نفخ شکم میشود.

سیر

از دیگر راهکارهای درمان خانگی نفخ شکم، مصرف عصاره سیر و زنجبیل است. به این منظور ۲ حبه سیر له شده را در یک لیوان آب گرم ۲ تا ۳ دقیقه خیس کنید، سپس به آن یک قاشق پر عصاره زنجبیل اضافه کرده و در حالیکه هنوز گرم است، آن را بنوشید.

عدم استفاده از ترشیجات و آب سرد

افراد مبتلا به نفخ از مصرف ترشی‌ها، آب سرد و غذاهای نفاخ پرهیز کنند. افراد مبتلا به نفخ از مصرف ترشی‌ها، آب سرد و غذاهای نفاخ پرهیز کنند.

سبزیهای معطر

مصرف سبزی‌های معطر با غذا یا پختن آنها با غذا نیز می‌تواند مانع نفخ معده شود. استفاده از آویشن روی غذا‌ها از نفخ جلوگیری می‌کند. حتی لوبیا و عدس را می‌توان با کمی گلپر مصرف کرد. استفاده از زیره نیزمی تواند به کاهش بروز نفخ کمک کند.

استفاده از گرما

افرادی که نفخ شکم دارند میتوانند دراز بکشند و شکم خود را با کیسه آب گرم و یا کیسه محتوی ارزن یا نمک یا سبوس گرم کنند به نحوی که کیسه محتوی این مواد را در جای گرم مانند فر یا ماکروفر قرار دهند، ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت روی شکم خود قرار داده تا معده گرم شود، این کار در بهبود نفخ شکم مفید است.

نکته مهم : اگر احساس کردید نفخ شکم شما از حالت طبیعی خارج شد حتما به پزشک مراجعه شود تا زیر نظر پزشک با دارو درمانیمشکل خود را حل کنید.

پیشگیری از نفخ شکم

سبزیجات نفاخ مانند پیاز، کلم، شلغم، لوبیا سبز و میوه‌هایی نظیر خربزه و سیب را کمتر مصرف کنید.
برای کاهش نفخ حبوبات مورد نظر را ۲ تا ۳ ساعت قبل از پختن در آب خیس کنید، این عمل سمومی را که گاز تولید میکند کم کرده و زمان پخت را نیز کاهش میدهد.
نحوه فعالیت روزانه‌ نیز در بروز نفخ شکم موثر بوده، توصیه میشود خواب کافی داشته باشید و روزانه حداقل ۳۰ دقیقه ورزش کنید تا از نفخ شکم پیشگیری کنید.

15 علت نفخ شکم

اگرچه گاهی اوقات نفخ در اثر شکل‌گیری یک تومور، ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر، انسداد و یا سایرعلایم مهمی که اعضای گوارشی را تحت تاثیر قرار می‌دهند، بروز می‌کند، اما به گفته متخصصان، شایع ترین دلایل بروز نفخ عبارتند از خوردن بیش از اندازه غذا، بلعیدن هوا به ویژه به هنگام غذا خوردن، یبوست، عدم تحمل قند لاکتوز و یا آلرژی غذایی.

اگر مواد غذایی به خوبی در روده هضم نشوند، ممکن است نفخ به وجود‌ آید، زیرا غذای هضم نشده و باقیمانده در روده تخمیر می‌شود و گاز تولید می‌کند.

علل شایع نفخ شکم

1- بلعیدن هوا (یک نوع عادت عصبی)

2- یبوست

3- ریفلاکس معده به مری (بازگشت غذا و اسید معده از معده به مری)

4- سندرم روده تحریک پذیر

5- عدم تحمل لاکتوز و سایر عدم تحمل های غذایی

6- پرخوری

7- رشد بیش از حد باکتری ها در روده باریک

8- افزایش وزن

9- آکاربوز (داروی بیماری دیابت) و هر دارویی که دارای لاکتولوز و یا سوربیتول باشد می تواند باعث نفخ شود.

10- قاعدگی زنان: خانم ها قبل، بعد و در طی قاعدگی ممکن است دچار نفخ شکم شوند. برای کاهش این نفخ می توان ورزش کرد و غذاهای با فیبر بالا مصرف نمود.

اگر دچار یبوست هستید باید درمان شوید، اما مکمل های دارای فیبر مثل پسیلیوم (برای درمان یبوست) می توانند نفخ شما را بدتر کنند

سایر اختلالات جدی که می توانند باعث نفخ شوند عبارتند از:

1- آسیت (آب آوردن شکم) و تومورها

2- بیماری سلیاک

3- سندرم دامپینگ (زمانی رخ می دهد که محتویات هضم نشده معده خیلی سریع به داخل روده کوچک منتقل شوند)

4- سرطان تخمدان

5- زمانی که لوزالمعده (پانکراس) نمی تواند آنزیم های مورد نیاز برای هضم غذاها را بسازد (خوب کار نکردن پانکراس).

مراقبت خانگی

1- از مصرف آدامس و نوشابه گازدار خودداری کنید، مخصوصا از آنهایی که فروکتوز یا سوربیتول زیادی دارند.

2- از مصرف مواد غذایی نفاخ مثل کلم، شلغم، نخود، عدس و لوبیا خودداری کنید.

3- خیلی سریع غذا نخورید.

4- سیگار نکشید.

5- اگر دچار یبوست هستید باید درمان شوید، اما مکمل های دارای فیبر مثل پسیلیوم (برای درمان یبوست) می توانند نفخ شما را بدتر کنند.

6- تحت نظر پزشک می توانید از داروهای ضدنفخ استفاده کنید.

چه موقع به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورت مشاهده مشکلات زیر همراه با نفخ، به پزشک مراجعه کنید:

– درد شکم

– مشاهده خون در مدفوع یا داشتن مدفوع سیاه و قیرمانند

– اسهال

– سوزش سردل که بدتر می شود

– تهوع

– کاهش وزن

علل ایجاد نفخ معده

نفخ معده

یک متخصص گوارش گفت: مسایل روانی همچون اضطراب و استرس های محیطی در ایجاد نفخ معده تاثیر بسیار دارد. دکتر نجمه آل طاها، فوق تخصص گوارش در گفت وگو با ایسنا، اظهار کرد: اختلالات افزایش گاز در معده و روده باعث ایجاد نفخ معده می شود.

نفخ معده ممکن است به صورت احساس سنگینی سر دل، احساس تورم، ایجاد درد در اطراف ناف و به طور کلی تجمع گاز در معده و روده که با درد و پیچش همراه است، ظاهر شود.

وی در مورد تشخیص علت ایجاد نفخ معده گفت: در صورتی که نفخ با علایم هشدار دهنده همراه باشد، ممکن است نشانه ای از یک بیماری جدی باشد، بنابراین نیاز به بررسی های دقیق تر ضروری است.

این فوق تخصص گوارش، شایع ترین علت نفخ را سندرم روده تحریک پذیر یا کولیت های عصبی عنوان کرد و ادامه داد: از آنجا که سیستم روده ای با اعصاب روده ای کنترل می شود کولیت های عصبی و سندرم روده تحریک پذیر با استرس روانی در ارتباط است.

در صورتی که سیستم اعصاب روده و معده عملکرد مناسب نداشته باشد تحت تاثیر واکنش های محیطی، حرکات روده دچار مشکل شده و دردهای شکمی همراه با اسپاسم های شدید بروز می کند. همچنین استرس های محیطی ممکن است سبب ایجاد اسهال و یبوست شوند که یکی از علایم آن معمولا ایجاد نفخ معده است.

دکتر آل طاها برخی بیماری ها را از عوامل ایجاد نفخ معده بیان کرد و گفت: بیماری های انسداد روده ممکن است باعث ایجاد نفخ شدید و حاد شوند.

همچنین نفخ معده می تواند از مشخصه های سرطان معده باشد. گروهی از اختلالات حرکتی نیز باعث ایجاد نفخ معده می شوند به عنوان مثال دیابت، بیماری های تیروئیدی و بیماری های التهابی روده می توانند ایجاد نفخ معده کنند.

وی عفونت را یکی دیگر از علل ایجاد نفخ معده دانست و اظهار کرد: عفونت های روده ای یکی دیگر از عوامل ایجاد نفخ معده است. رشد بیش از حد باکتری ها در داخل روده و برخی بیماری های انگلی باعث ایجاد نفخ معده می شوند.

یکی از علایم وجود میکروب هلیکوباکترپایلوری که خود عاملی برای زخم معده است، می تواند باعث ایجاد نفخ معده شود.

این فوق تخصص گوارش با اشاره به تحریک پذیری روده در برخی افراد گفت: در برخی موارد ممکن است، میزان گازی که در افراد طبیعی ایجاد مشکل نمی کند در برخی دیگر ایجاد ناراحتی کند. بنابراین روده این افراد تحریک پذیرتر از سایرین بوده و گاز معده با میزان کم هم آنها را دچار مشکل می کند. وی میزان حرکات روده را در ایجاد نفخ موثر دانست و ادامه داد: در یبوست اختلال در حرکات روده و کند بودن آن باعث تجمع گاز شده و اختلال در دفع گاز باعث ایجاد درد و ناراحتی در روده می شود.

دکتر آل طاها با اشاره به نفخ در افراد مسن گفت: در صورتی که نفخ معده در افراد مسن به طور ناگهانی بروز کند نیاز به بررسی دقیق دارد. چنانچه با انجام بررسی ها، علت خاصی برای نفخ معده تشخیص داده نشود درمان های دارویی، کنترل شرایط استرس زا و رژیم غذایی مناسب به کار گرفته می شود.

وی با بیان این که نفخ معده همان طور که ممکن است بیماری ساده ای باشد می تواند علامتی از یک بیماری باشد، گفت: در صورتی که نفخ معده با گروهی از علایم هشدار دهنده مانند کاهش وزن، کم خونی، اسهال و علایم سوجذب همراه باشد به بررسی های دقیق تر نیاز است تا با تشخیص علت ایجاد نفخ درمان مناسب به کار گرفته شود.

این در حالی است که در بیشتر موارد استرس روی سیستم معده و روده تاثیر منفی گذاشته و باعث افزایش شدت علایم و همچنین ایجاد یک سیکل معیوب می شود. وی گفت: خوردن غذا با سرعت و عجله باعث می شود که به همراه غذا مقدار زیادی هوا بلع شود که این امر باعث ایجاد نفخ معده می شود.

این فوق تخصص گوارش با بیان این که همانطور که علل ایجاد نفخ معده متفاوت است درمان آن نیز متفاوت است، گفت: به طور طبیعی گروهی از باکتری های روده و معده تولید گاز می کنند که استفاده از دوره های درمان آنتی بیوتیک باعث کاهش علایم نفخ می شود; چرا که میکروب های معده و روده کمتر شده و فرد احساس راحتی می کند.این درحالی است که این درمان ها دوره ای است.

همچنین در عوامل انگلی بوسیله درمان های آنتی بیوتیکی نفخ معده به صورت دوره ای درمان می شود.

دکتر آل طاها، استرس های عصبی و برخی مواد غذایی مانند حبوبات، موز، سیر، کلم و پیاز را در ایجاد نفخ معده موثر دانست و گفت: افرادی که به صورت دائمی دچار نفخ معده هستند از استرس و نگرانی دوری کرده و مواد نفاخ کمتر مورد استفاده قرار گیرد.

به طور کلی از آنجا که نفخ بیماری عملکردی روده و معده است و اختلالات حرکت معده و روده بر آن تاثیر دارد به صورت کامل برطرف نمی شود بلکه می توان علایم آن را بوسیله درمان های دارویی کنترل کرد. دکتر آل طاها در پایان گفت: در صورتی که علایم هشدار دهنده با نفخ معده همراه نباشد، اطمینان دادن به بیمار و کاهش استرس می تواند در درمان آن موثر باشد.

منابع: بیتوته/تبیان

گردآوری و بازنشر: خاتون آنلاین

مطالب مرتبط:

دلایل بروز نفخ معده و راه های درمان آن