دُم خروس بیرون زد! / اصلاح طلبان به ناکارآمدی دولت منتخبشان اعتراف کردند

به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری موج، رقابت برای انتخاب رئیس دولت دوازدهم در ابتدای سال 1396 با حضور 6 نامزد نهایی شد. قابل توجه ترین مساله در رقابت کاندیداهای ریاست جمهوری این دوره، حضور معاون اول رئیس جمهور بود که برای همگان روشن بود وی تنها به قصد یار کمکی روحانی وارد این کارزار شده است. در واقع هدف از این اقدام تصمیم طیف اصلاح طلب برای کمک دوباره به شخصی بود که در دوره قبل نیز با حمایت آنها موفق شده بود آرا خاکستری و حامیان اصلاح طلبان را به دست آورد. از این رو جناح اصلاح طلب با همراهی طیف کارگزاران وارد میدان شدند و با بهره گیری از همه ابزارهای خود که شاید مهمترین آن (تکرار می کنم) رئیس دولت اصلاحات بود، موفق شدند برای چهار سال دیگر حضور حسن روحانی را در پاستور تمدید کنند.

در دوران رقابت های انتخاباتی شخصیت های جریان اصلاح طلب با تکیه بر مهمترین دستاورد سیاست خارجی دولت یازدهم یعنی برجام نوید دورانی از شکوفایی اقتصادی را به مردم می دادند و تاکید می کردند کارنامه دولت چهارساله روحانی موفق بوده و باید برای تحقق نهایی این مسیر پیشرفت از وی حمایت شود.

برای مثال محمدرضا خاتمی با نمایش تصویر دوران فشارهای اقتصادی دولت احمدی نژاد و گرانی های لحظه ای اجناس، خطاب به مردم خواهان استمرار روند موفقیت های دولت روحانی بود. وی همچنین با اشاره به تغییر چینش سیاسی نمایندگان مجلس به نفع اصلاح طلبان در اسفند 94 که نتیجه رای مردم به لیست امید در اکثر شهرهای کشور بود بیان می کرد روحانی با کمک این مجلس کابینه موفق تری نسبت به دولت یازدهم خواهد داشت.

همچنین محمدجواد حق شناس، عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی ایجاد ثبات در اقتصاد، رشد اقتصادی، مهار رشد تورم،‌ تلاش برای ایجاد انضباط مالی و رفتار دقیق پولی و مالی و بهبود روابط سیاسی با نظام بین‌الملل را از نقاط قوت دولت یازدهم می دانست و تاکید داشت این مسائل باعث می شود اصلاح طلبان از روحانی حمایت دوباره ای انجام دهند.

این گونه خطابه ها در روزهای پایانی مهلت تبلیغات نامزدهای انتخاباتی در میان تمامی رسانه ها، گروه ها و حزب های اصلاح طلب به وفور دیده می شد. تصویر فضای پر رونق اقتصادی، کاهش قیمت ها، افزایش اعتبار پول ملی در برابر ارزهای خارجی، بالا رفتن اعتبار پاسپورت ایرانی، ورود سرمایه های خارجی غربی، افزایش تعداد گردشگران خارجی، رقابت میان شرکت های خارجی برای حضور در بازار ایران و همچنین بازگشت سرمایه های انسانی از خارج کشور مهمترین و پررنگ ترین شعارهای شخص روحانی و حامیان وی در میتینگ های تبلیغاتی بود.

اما تنها در کمتر از سه ماه از پیروزی دوباره حسن روحانی با 24 میلیون رای، وی در مهمترین و حساس ترین تصمیم خود یعنی انتخاب اعضای کابینه فاصله خود را از حامیانش آشکار کرد. انتخاب وزرا که برخی با آرا لب مرزی موفق شدند رای اعتماد را از مجلس دریافت کنند، موجب انتقادات و واکنش های زیادی از سوی اصلاح طلبان شد تا جایی که رسانه های جناح های مخالف، آنها را به فشار بر روحانی در راستای سهم خواهی متهم می کردند. این روند با عدم توجه رئیس جمهور به خواست زنان و اهل سنت در برای داشتن نقشی در میان وزرا شدت یافت.

عدم رضایت ها از روحانی به چینش وزرا محدود نماند و با شروع تهدیدات دونالد ترامپ، رئیس جمهور جدید آمریکا، درباره خروج از برجام شدت گرفت. در حالی که انتظار جامعه با سخنرانی ها و وعده های شخص روحانی از آینده اجرای توافق هسته ای بالا رفته بود، کاخ سفید اعلام می کرد تصمیم ندارد این توافق نامه را ادامه دهد.

در کنار این تهدیدات، آینده طرح تحول سلامت که شاید بتوان از آن به عنوان مهمترین دستاورد عرصه داخلی دولت یازدهم یاد کرد نیز دچار ابهام شد. نگرانی ها در خصوص ادامه این طرح با توجه به مسائل بودجه ای امید افرادی از جامعه را که به واسطه این موفقیت به روحانی رای داده بودند، کمرنگ کرد.

در این میان عملکرد مجلس نیز نشان داد نمایندگانی که در قالب لیست امید وارد خانه ملت شده اند، سمپاتی چندانی با دولت ندارند و در بهترین حالت رویکرد مستقل به مسائل در پیش گرفته اند. لذا قدرتی را که اصلاح طلبان از مجلس دهم انتظار داشتند محقق نمی شد و از سویی مردمی هم که با اعتماد به رهبران احزاب و جریان های اصلاح طلب، به لیست های ارائه شده رای داده بودند آرام آرام صف حامیان امیدی های مجلس و دولت را ترک می کردند و اگر نگوییم به مخالفان می پیوستند اما به طور قطع تبدیل به آرا خاکستری ای می شدند که مشخص نبود بار دیگر با چه قدرت و ترفندی می شود آنها را به رای دادن تهییج کرد.

این وضعیت با اعلام رسمی ترامپ مبنی بر خروج ایالات متحده از برجام شدت گرفت. امیدهای پر و بال داده شده از سوی روحانی، وزرا و رهبران اصلاح طلب رو به افول گذاشت، زیرا بسیار دور از انتظار بود که با خروج آمریکا و از سر گیری تحریم های یکجانبه این کشور علیه ایران، دیگر اعضا توافق هسته ای تمایل و یا قدرت ادامه اجرای آن را داشته باشند.

گذر زمان هم این مساله را تایید کرد. همزمان با شروع زمزمه های خروج شرکت های اروپایی از ایران، قیمت ارز، سکه و طلا در ابتدای سال جاری روند افزایشی را در پیش گرفت. به طوری که برای اطلاع از قیمت دلار، یورو، سکه و طلا باید به طور لحظه ای رسانه های چک می شد. این مساله که تاثیر مستقیمی بر افزایش تورم و بالا رفتن نرخ اجناس و خدمات عمومی در کشور داشت، با شدت یافتن خروج شرکت های خارجی، تهدید وزارت خزانه داری آمریکا به مجازات های مالی برای شرکت ها و بانک هایی که تحریم های ایران را دور بزنند و در نهایت تصمیم کاخ سفید برای تحریم های نفتی از 13 آبان و صفر کردن صادرات نفت کشور تا امروز ادامه یافته است.

در این میان سیاست جهانگیری برای تعدیل قیمت ارز و اعلام قیمت 4200 تومانی برای دلار راه به جایی نبرد و پس از دو ماه دولت مجوز دو نرخی شدن قیمت دلار را ارائه داد که بازهم تاثیر قابل توجهی بر بازار ارز نگذاشت.

در این راستا بحث تغییر اعضای کابینه و نیروهای اقتصادی دولت از سوی مجلس مطرح شد که از سوی برخی از شخصیت های اصلاح طلب نیز مورد استقبال قرار گرفت. در همین خصوص تنها یکسال پس از حمایت همه جانبه محمدرضا خاتمی از عملکرد دولت روحانی، وی در مصاحبه ای اعلام کرد «دولت روحانی کارآمد نیست و اصلاحات نمی خواهد اعتبارش را خرج این ناکارامدی ها کند. روز به روز امید مردم به ما کمتر می شود و فراکسیون امید مجلس هم امیدی در میان مردم ایجاد نکرد.»

غلامرضا حیدری عضو فراکسیون امید مجلس، حسن رسولی عضو اصلاح‌طلب شورای شهر تهران، صادق زیبا کلام فعال سیاسی از دیگر افرادی بودند که ضمن بیان ناامیدی در قدرت عمل دولت روحانی و مقابله با مشکلات اقتصادی و سیاسی از او روی گردان شده اند.

رویگردانی حامیان اصلاح طلب از روحانی به شخصیت ها محدود نماند و رسانه های اصلاح طلب از جمله روزنامه قانون با ارباب وعده ها نامیدن روحانی، روزنامه ابتکار با گزارشی تحت عنوان هزار وعده خوبان و روزنامه شرق با ابراز نگرانی نسبت به نتایج ناکارآمدی دولت روحانی در انتخابات 1400 به این وضعیت واکنش نشان دادند.

همچنین سلبریتی ها که مجموعه ای از بازیگران، ورزشکاران و فعالان حوزه اجتماعی را شامل می شود با هشتک هایی مانند: " #من_پشیمانم" در فضای مجازی نسبت به عملکرد روحانی واکنش نشان دادند.

براین اساس در یک سالگی دولت دوازهم، دولتی با هزاران امید و حمایت تمام طیف ها و شخصیت های اصلاح طلب امروز به مرحله ای رسیده است که جریان اصلاحات برای بقا و حفظ وجه خود در میان مردم از آن تبری می جوید. اما واقعیت این است که این جریان در چند انتخابات اخیر، انتخابات ریاست جمهوری دولت یازدهم و دوازدهم، انتخابات مرحله دهم مجلس، انتخابات دوره پنجم شوراهای شهر و روستا، تمام انرژی و توان خود را برای پیروزی نامزدهای مورد نظرش گذاشت. اصلاح طلبان با ارائه تصویری آرمانی از روی کار آمدن نمایندگانشان در دولت، مجلس و شوراها نه تنها حامیان همیشگی خود بلکه آرای خاموش را به پای صندوق آوردند لذا تبری جستن از ماحصل حمایت هایشان نمی تواند کارنامه آنها را سفید نگاه دارد.

جریان اصلاح طلب باید پای هزینه هایی که کرده است بایستد و پاسخگوی مردمی باشد که به وعده های آنها رای دادند. هرچند که با توجه به رویکرد جاری، شاهد شکاف رو به افزایش میان دولت دوازدهم و اصلاح طلبان هستیم که پیش بینی می شود این موضوع در آینده و پیش از پایان دولت به بیشترین حد خود برسد.