پسر دار شدن و کاهش عمر مادر

والدین اغلب شوخی می‌کنند که بچه‌هایشان به ویژه پسربچه‌های سرکش، آن‌ها را مرگ می دهند و اخیراً یک تحقیق نشان داده است که آن‌ها درست می‌گویند: پسر داشتن می‌تواند به طور متوسط 8 ماه و نیم از عمر مادر کم کند.

البته ظاهراً تأثیری بر عمر پدر ندارد! این تحقیق توسط دکتر اکولوژیست سامولی هیلی از دانشگاه تورکو در فنلاند و دکتر ویرپی لوما از دانشگاه شفیلد در بریتانیا در مجله مقالات زیست شناسی منتشر شد. او و تیمش به نرخ بقای بعد از زایمان 11166 مادر و 6360 پدر در فنلاند پیش صنعتی نگاهی انداختند و از سوابق موجود در کلیسای لوتری آنجا استفاده کردند.

آن‌ها در این تحقیق نوشتند: «بدون توجه به دسترسی به منابع، مادران و نه پدران که پسرهای زیادی دارند از کاهش بقای پس از زایمان رنج می‌بردند.» این نمونه‌ها در قرن های 17 تا 20، در 8 بخش مختلف فنلاند زندگی می‌کردند. این دوره زمانی دوره‌ای است که اغلب جامعه کشاورزی به مراقبت پزشکی مدرن یا کنترل جمعیت دسترسی نداشتند.

بعد از جویدن همه این ارقام محققان دریافتند که مادری که شش پسر می‌آورد به طور متوسط 32.4 سال پس از تولد کوچکترین پسرش زنده می‌ماند، در حالی که مادری که دختر به دنیا می‌آورد، تقریباً 33.1 سال پس از تولد کوچکترین دخترش زنده می‌ماند.

هیلی می‌گوید که دلایل اجتماعی و فرهنگی هم نقش داشتند. پسران بزرگسال شاید برای رفاه حال والدین مفید باشند و در بعضی از کشورها نرخ بقا را افزایش دهند، ولی دختران در کشورهای دیگر مفیدترند. در قرن هجدهم و نوزدهم در فنلاند دختر در بسیاری از مسئولیت خانگی مادر به او کمک می‌کرد و بدین ترتیب امید به زندگی او را افزایش می‌داد.

البته پدرها تحت تأثیر قرار نمی‌گرفتند، زیرا زاد و ولد بر بدن تأثیری ندارد. با این حال هیلی می‌گوید: «تحقیق نشان می‌دهد که هر چه پسر بیشتری داشته باشید، میزان بقای شما بعد از زایمان کمتر است. از لحاظ زیست شناسی پسر داشتن در مقایسه با دختر داشتن هزینه بیشتری هم دارد و این هم دلیل دیگری بر عمر کوتاه تر است.»

محققان می‌گویند که کودکان پسر معمولاً بزرگتر از کودکان دختر هستند و بنابراین در دوران بارداری به مواد غذایی بیشتری از بدن مادر نیاز دارند. ولی در عصر مدرن مادرانی که پسر دارند نباید زیاد نگران باشند: تحقیق نشان دهنده همبستگی است نه علت (یعنی رابطه بین پسر داشتن و زود مردن را نشان می‌دهد، ولی ثابت نمی کند که یکی مسبب دیگری است).

اما هیلی اشاره می کند که این روزها زندگی بسیار متفاوت از زمانی است که مادران این تحقیق آن را تجربه می کردند. اغلب آنها قبل از سال 1960 به دنیا آمده بودند. خانواده های قرن بیست و یکمی از خانواده های قرن هجدهم و نوزدهم و بیستم کم جمعیت تر هستند و تغذیه، مراقبت بهداشتی و کنترل جمعیت بهتری دارند که به معنای سلامت بیشتر برای بانوان امروزی است.

هیلی می گوید: «گمان می رود که به علت مراقبت و بهداشت و درمان امروزی، خانواده های کوچکتر با منابع بیشتر، هزینه های زیست شناسانه زاد و ولد دیگر نقش مهمی در جوامع مدرن ایفا نکنند.»