مشکلات پیش روی دنیای امروز: فقر و دلایل آن (1)

فقر یکی از واقعیت‌های تلخ دنیای امروز است که انسان‌ها و کشورهای زیادی با آن دست‌به‌گریبان هستند. ولی علت وجود چنین مشکلی چیست؟ آیا خود فقرا عامل ایجاد این وضعیت ناگوار هستند؟ آیا تنبلی یا اتخاذ تصمیمات غلط علت مصیبتی‌ست که آن‌ها به آن گرفتارند؟ سهم دولت‌هایشان در این بدبختی چقدر است؟ آیا این دولت‌ها سیاست‌هایی را دنبال کرده‌اند که مانع از توسعه موفق جوامعشان شده است؟ نقش چنین عواملی در ایجاد فقر انکارناپذیر است، ولی دلایل عمیق‌تر و جهانی‌تری که در این زمینه نقش دارند اغلب نادیده گرفته می‌شوند. با مجلۀ آنلاین روزچین همراه باشید و این نوشتار را بخوانید.

برای کاهش چربی خون چه بخوریم؟

آیا با 15 ماده غذایی قاتل چربی خون آشنا هستید؟
اگر به دنبال راهی بی‌دردسر برای کم کردن کلسترول خون هستید این کتاب الکترونیکی برای شماست
کافی است نشانی ایمیل خود را در فرم زیر وارد کنید تا یک نسخه از این کتاب ارزشمند را رایگان برای شما بفرستیم​

دانلود رایگان

علل فقر و آمار و ارقام آن

در پشت درهم‌تنیدگی روزافزون جوامع درنتیجۀ فرآیند جهانی‌سازی، باید به تصمیمات، سیاست‌ها و فعالیت‌های کشورها و سازمان‌های دیگر هم توجه داشت؛ بازیگران ثروتمند و قدرتمندی که در تدوین و تصویب این سیاست‌ها و تصمیمات نقشی اساسی ایفا می‌کنند. این بازیگران می‌توانند کشورهای پیشرفته یا شرکت‌ها و سازمان‌های چندملیتی یا حتی افراد پرنفوذ باشند.

دولت‌های کشورهای فقیر و مردمانشان در برابر چنین نیروهای خارجی قدرتمندی اغلب ناتوان هستند. وجود چنین شرایطی در سطح جهانی سبب شده است که اکنون بخش کوچکی از جهان که عمدتاً کشورهای آمریکای شمالی و اروپای غربی هستند ثروت زیادی در اختیار داشته باشند و بخش بزرگی از کشورها و مردم دنیا در فقر و بدبختی روزگار سپری کنند.

در مجموعه‌مقالاتی در روزچین مباحث مختلف درباره فقر را به تفصیل بررسی خواهیم کرد، ولی برای شروع به آمار و ارقام در این زمینه نگاهی می‌اندازیم.

درآمد تقریباً نیمی از جمعیت جهان (یعنی حدود ۳ میلیارد نفر) روزانه کمتر از ۵/۲ دلار است. حداقل ۸۰ درصد از جمعیت کره زمین روزانه کمتر از ۱۰ دلار درآمد دارند. بیش از ۸۰ درصد از مردم دنیا در کشورهایی زندگی می‌کنند که در آن‌ها فاصله درآمدی در حال افزایش است. ۴۰ درصد از مردم دنیا تنها ۵ درصد از درآمد کل دنیا را در اختیار دارند و ۲۰ درصد از پردرآمدترین افراد دنیا ۷۵ درصد از درآمد کل جهان را به خود اختصاص داده‌اند.

طبق گزارش یونیسف، روزانه ۲۲هزار کودک بر اثر فقر جان خود را از دست می‌دهند. بسیاری از این کودکان در روستا‌های کوچک و دورافتاده‌ای از دنیا زندگی می‌کنند که هرگز در محاسبات امروزی دنیا دیده نمی‌شوند. تخمین زده می‌شود که ۲۷ تا ۲۸ درصد از کودکان در کشورهای درحال‌ِتوسعه دچار کمبود وزن باشند و روند رشدشان با اخلال مواجه شده باشد. جنوب آسیا و جنوب صحرای آفریقا دو منطقه‌ای هستند که از این نظر بدترین شرایط را تجربه می‌کنند. اگر روندهای فعلی همچنان ادامه یابد، در سال‌های آتی ۳۰‌میلیون کودک به تعداد کودکان مبتلا به کمبود وزن اضافه خواهد شد؛ دلیل اصلی این اتفاق پیشرفتِ کُند در زمینه بهبود اوضاع این کودکان در منطقه جنوب آسیا و جنوب صحرای آفریقاست.

بر اساس داده‌های ثبت‌شده در سال ۲۰۰۵، ۷۲‌میلیون کودک (که ۵۷ درصدشان را دختران تشکیل می‌دهند) در کشورهای درحال‌ِتوسعه امکانِ رفتن به مدارس ابتدایی را ندارند. تازه بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند که این رقم بسیار خوشبینانه تخمین‌ زده شده است.

در آغاز قرن ۲۱، تقریباً ۱‌میلیارد نفر از مردم دنیا سوادِ خواندن و نوشتن یا حتی نوشتن نامشان را نداشتند. در سال ۲۰۰۰ هزینه لازم برای اینکه بتوان همه این کودکان را به مدرسه فرستاد معادل ۱ درصد پولی بود که در آن سال کشورها خرج خرید تسلیحات نظامی کرده بودند. علاوه بر این‌ها، بیمار‌ی‌های عفونی جان بسیاری از افراد فقیر را در سراسر دنیا تهدید می‌کند. در سال ۲۰۰۴ تخمین‌زده شد که ۴۰ میلیون بیمار مبتلا به ایدز در سراسر جهان وجود داشته باشد؛ در آن سال بیماری ایدز جان ۴ میلیون نفر را گرفت. سالانه ۳۵۰ تا ۵۰۰‌میلیون مورد ابتلا به مالاریا گزارش می‌شود که از بین آن‌ها ۱ میلیون نفر جانشان را از دست می‌دهند. ۹۰ درصد مرگ ناشی از ابتلا به مالاریا در آفریقا اتفاق می‌افتد و کودکان آفریقایی بیش از ۸۰ درصد مرگ‌ومیر ناشی از مالاریا را به خود اختصاص می‌دهند.

تقریباً نیمی از جمعیت کرۀ زمین به آب سالم دسترسی ندارند

کمبود آب سالم

حدود ۱/۱ میلیاردنفر در کشورهای درحال‌ِتوسعه به آب کافی و ۶/۲‌میلیارد نفر به آب بهداشتی دسترسی ندارند. از بین افرادی که با کمبود آب مواجه هستند از هر ۳ نفر ۲ نفر با درآمد کمتر از ۲‌دلار و ۱ نفر از هر ۳ نفر با درآمد کمتر از ۱‌دلار در روز زندگی می‌کنند.

بیش از ۶۰۰‌میلیون نفر از کسانی که به آب سالم دسترسی ندارند، روزانه کمتر از ۲‌دلار و بیش از ۳۸۶‌میلیون‌نفر از آن‌ها روزانه کمتر از ۱ دلار درآمد دارند.

میانگین دسترسی به آب لوله‌کشی خانگی برای افراد ثروتمند جهان ۸۵ درصد است و این درحالی‌ست که تنها ۲۵ درصد از جمعیت فقیر دنیا به آب لوله‌کشی خانگی دسترسی دارند.

۸/۱‌میلیاردنفر از مردم دنیا برای دستیابی به منابع آبی باید حداقل ۱ کیلومتر مسافت طی کنند؛ میانگین مصرف آب این افراد روزانه ۲۰‌لیتر است. این درحالی‌ست که مثلاً در بریتانیا هر فرد روزانه تنها ۵۰‌لیتر آب را حین دستشویی‌رفتن به فاضلاب می‌ریزد. میانگین مصرف آب در بریتانیا روزانه ۱۵۰‌لیتر است؛ یعنی حدوداً ۸ برابر فقیرترین افراد دنیا. بیشترین میانگین مصرف روزانه آب با میزان ۶۰۰‌لیتر متعلق به مردم آمریکاست.

سالانه ۱میلیون و ۸۰۰هزار کودک بر اثر ابتلا به اسهال جان خود را از دست می‌دهند، میلیون‌ها کودک در سال به‌دلیل بیماری‌های مربوط به آب بی‌کیفیت از رفتن به مدرسه محروم می‌شوند و تقریباً نیمی از مردم در کشورهای درحال‌ِتوسعه همواره از بیماری‌های مرتبط با کمبود آب و بهداشت رنج می‌برند.

در کنار این هزینه‌های انسانی باید هزینه‌های اقتصادی این کمبودها و بیماری‌ها را هم حساب کرد. هزینه‌های درمان این بیماری‌ها در کنار کاهش بهره‌وری و بیکاری نیروی کار در کشورهای فقیر بسیار زیاد است. این وضعیت در کشورهای صحرای آفریقا باعث ازبین‌رفتن ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشورها (معادل ۲۸‌میلیارد دلار) می‌شود؛ رقمی که از کل کمک‌های مالی جهانی به این منطقه در سال ۲۰۰۳ بیشتر است.

حدود ۲/۲‌میلیارد کودک در دنیا وجود دارد که از این بین حدود ۱‌میلیارد نفرشان در فقر زندگی می‌کنند؛ به‌عبارتِ‌دیگر از هر ۲ کودک یکی در شرایط بسیار نامناسب به دنیا می‌آید و بزرگ می‌شود.

حدود ۹/۱‌میلیارد کودک در کشورهای درحالِ‌توسعه زندگی می‌کنند که از این بین:

۶۴۰‌میلیون نفرشان به سرپناه دسترسی ندارند؛ یعنی یک کودک از هر ۳ کودک. ۴۰۰‌میلیون نفرشان به آب سالم دسترسی ندارند؛ یعنی ۱ کودک از هر ۵ کودک. ۲۷۰‌میلیون نفرشان به خدمات بهداشتی و درمانی دسترسی ندارند؛ یعنی ۱ کودک از هر ۷ کودک. ۱۲۱‌میلیون کودک هم به خدمات آموزشی دسترسی ندارند.

میلیون‌ها زن هر روز ساعت‌ها وقتشان را صرف یافتن و جمع‌آوری آب می‌کنند.

امروزه حدود نیمی از جمعیت جهان در شهرها زندگی می‌کنند. در سال ۲۰۰۵ یک سوم جمعیت شهرنشین دنیا (یعنی حدود ۱ میلیارد نفر) در زاغه‌ها و حلبی‌آبادها زندگی می‌کردند.

در کشورهای درحال‌ِتوسعه حدود ۵/۲ میلیارد نفر برای تأمین انرژی موردِنیازشان برای پخت و پز از چوب و زغال و فضولات حیوانی استفاده می‌کنند. بیش از ۸۰ درصد از جمعیت ساکن در جنوب صحرای آفریقا و نیمی از جمعیت چین و هند برای پخت‌وپز از روش‌های سنتی مثل آتش چوب و زغال استفاده می‌کنند.

آلودگی هوای ناشی از این مواد سوختنی در خانه‌ها یکی از عوامل اصلی بیماری‌های تنفسی و حتی مرگ‌و‌میر افراد است. چنین آلودگی‌هایی سالانه جان بیش از ۵/۱‌میلیون نفر را می‌گیرد که بیش از نیمی از این افراد کودکان زیر ۵ سال هستند. به‌عبارت‌ِدیگر روزانه ۴هزار نفر قربانیِ استفاده از این روش‌های سنتی برای پخت‌وپز می‌شوند. برای اینکه تصور دقیق‌تری از این رقم به‌دست آورید، کافی‌ست بدانید که این تعداد کشته از تعداد کشته‌های ناشی از بیماری مالاریا و عفونت توبرکلوزیس بیشتر است.

در سال ۲۰۰۵، ۲۰ درصد از ثروتمندترین کشورهای جهان حدود ۷۶ درصد از مصرف کل جهان را به خود اختصاص داده بودند. این رقم برای ۲۰ درصد فقیر جهان تنها ۵/۱ درصد بود.

۶/۱‌میلیارد نفر (یعنی تقریباً یک‌چهارم جمعیت دنیا) به برق دسترسی ندارند.

ادامه دارد…

منبع

این مقاله را در شبکه‌های اجتماعی بازنشر دهید