سیستم ایمنی بدن مکانیسم دفاعی بدن علیه پاتوژنهای مضر مانند ویروسها، باکتریها، عفونتها، آلرژنها و سموم است.
این سیستم بدن که از ساختارهای بیولوژیک (مانند سلولها، بافتها، پروتئینها و اندامها) تشکیل شدهاست، از شما در برابر میکروارگانیسمهایی که میتوانند به سلامت شما آسیب برسانند، محافظت میکند.
سیستم ایمنی تضمین میکند که بدن شما به طور صحیح عمل میکند، بنابراین بیمار نخواهید شد.
سیستم ایمنی شما در واقع دو سیستم جداگانه دارد: ذاتی و تطبیقی.
سیستم ایمنی ذاتی با کمک گلبولهای سفید خون علیه عفونتهای باکتریایی مبارزه میکند.
در عین حال، سیستم ایمنی تطبیقی، پاتوژنهای خاصی را در بدن هدف قرار میدهد که با گذشت زمان تغییر میکنند.
سیستم ایمنی به سه روش عمل میکند تا اطمینان حاصل شود که بدن شما در برابر پاتوژنهای مضر محافظت میشود:
۱. ابتدا مواد مضر را که وارد سیستم شما شدهاند، شناسایی میکند.
۲. آسیب بیشتر این پاتوژنها، ویروسها و باکتریها را خنثی میکند.
۳. علیه سلولهایی که در بدن (مانند سلولهای سرطانی) جهش یافتهاند، مبارزه میکند.
سیستم ایمنی با راهاندازی برخی از مهمترین اجزای خود از جمله گلبولهای سفید خون به نام لکوسیتها قادر به انجام این اهداف است.
دو نوع سلول وجود دارد: لنفوسیتها و فاگوسیتها (بیگانهخوار).
لنفوسیتها به نوبهی خود، دارای دو نوع سلول کوچکتر هستند: لنفوسیت B و لنفوسیت T.
هر دو لنفوسیتها در مغز استخوان ساخته میشوند و از لنفوسیتهای B شروع میشوند.
اما سلولهای T زمانی که سلولهای B وارد غدهی تیموس میشوند، توسعه مییابند.
همچنین، سلولهای B تشخیص و شناسایی پاتوژنهایی را که به بدن وارد میشوند، بر عهده دارند.
اما سلولهای T آنتیبادیهایی را برای تخریب بیماریزاهایی که به سیستم بدن ما وارد میشوند، تولید میکنند.
یکی دیگر از اثرات لکوسیت این است که به اندازهی فاگوسیتها برای سیستم ایمنی بدن شما ضروری است.
فاگوسیتها گلبولهای سفید هستند که میکروارگانیسمهای وارد شده به بدن شما را با احاظه کردن و گیر انداختنشان از بین میبرد.
شما میتوانید از سیستم ایمنی بدنتان محافظت کنید و آن را تقویت کنید تا نسبت به عملکرد طبیعی گلبولهای سفید اطمینان داشته باشید.
برای این منظور میتوانید یک رژیم غذایی سالم داشته باشید که شامل مواد غذایی سالم از گروههای غذایی مختلف (مانند کربوهیدراتها، پروتئینها، چربیها، ویتامینها و مواد معدنی) است، به میزان کافی آب بنوشید، خواب کافی داشته باشید و سلامت سیستم غدد درونریز را حفظ کنید (که با سیستم ایمنی بدن برای حفظ عملکردهای بدن همکاری نزدیکی دارد).
ممکن است فکر کنید که برداشتن چند گام بیشتر مانند نوشیدن مقدار زیادی آب در روز یا مصرف یک مولتی ویتامین هر روز صبح خیلی سخت است، اما بدن شما هنگامی که قادر به مبارزه با عفونتها و سرماخوردگی هستید، از شما تشکر میکند.
ممکن است تصور کنید که داشتن یک سیستم ایمنی ضعیف فقط به این معنی است که نسبت به سرماخوردگی حساستر باشید و زمان زیادی طول بکشد تا آنفولانزا در شما درمان شود.
اما چنین چیزی صحت ندارد. داشتن یک سیستم ایمنی ضعیف به معنای آسیبپذیر بودن نسبت به بیماریهایی است که میتواند به شدت برای سلامتی و تندرستی شما به شدت زیانبار باشد.
سیستم ایمنی تنها با ویروسها مبارزه نمیکند.
بلکه تضمین میکند که تمام سیستمهای دیگر بدن شما عملکرد درست و موثری دارند.
اگر سیستم ایمنی ذاتی شما، برای محافظت از بدنتان در برابر پاتوژنهای مضر مجهز نباشد، به شدت نسبت به بیماریها و اختلالات آسیبپذیر خواهید بود.
بنابراین اگر هر یک از سیستمهای بدن شما عملکرد درست خود را انجام ندهد، میتواند اثرات بد و بلند مدتی داشته باشد.
برخی از مشکلاتی که یک سیستم ایمنی ضعیف میتواند ایجاد کند عبارتند از:
آسم
آسم توسط یک سیستم ایمنی که فعالیت بیش از حد دارد، ایجاد میشود.
آسم معمولا زمانی رخ میدهد که سیستم تنفسی شما بیرمق شده و با گرد و غبار، دود یا گرده تماس دارد.
این بیماری باعث ایجاد خس خس شدید، سرفه و مشکلات تنفس میشود.
اگزما
اگزما هم مانند آسم، از طریق عملکرد بیش از حد سیستم ایمنی ایجاد میشود.
اگزما که به عنوان درماتیت آتوپیک نیز شناخته شدهاست، پوست را خشک میکند و موارد شدید آن میتواند باعث ایجاد خارش و کهیر در سراسر بدن شما شود.
رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی)
رینیت آلرژیک یکی از شایعترین مشکلات ناشی از سیستم ایمنی ضعیف است.
اگر حساسیت به گرد و غبار، گرده و کپک دارید، احتمالا سیستم ایمنی بسیار ضعیفی دارید.
برخی از علائم این مشکل شامل فن فن کردن، آبریزش بینی و آبریزش از چشم میشود.
سرطان
اگر شما یک بیمار مبتلا به سرطان و تحت شیمیدرمانی هستید، احتمالا سیستم ایمنی ضعیفتری دارید.
پرتودرمانی بر تولید و عملکرد سلولهای B و T اثر میگذارد، و باعث میشود نسبت به عفونتهای متفاوت حساس باشید.
اگر چه یک سیستم ایمنی قوی میتواند با شناسایی و از بین بردن سلولهای سرطانی به مبارزه با سرطان کمک کند، اما اگر تحت درمانهای استروئیدی و شیمیدرمانی قرار داشته باشید، ضعیف خواهد شد.
بیماریهای سیستم ایمنی بدن
بیماری سیستم ایمنی نوعی بیماری است که باعث میشود سیستم ایمنی بدن شما یکی از اجزای حیاتی را برای انجام عملکردهایاش کم داشته باشد.
این سیستم در مبارزه با پاتوژنهایی که به بدن ما وارد میشوند، کند و ناکارآمد است.
چهار نوع بیماری سیستم ایمنی وجود دارد که ممکن است به آن مبتلا شوید:
نقص اولیهی ایمنی
برخی از آدمها با این بیماری سیستم ایمنی متولد میشوند.
برخی از افراد سیستم ایمنی ضعیفتری نسبت به دیگران دارند. یک فرد متولد شده با نقص اولیهی سیستم ایمنی، یک بیماری کشنده ندارد.
او فقط به تلاش کمی برای ارتقاء و حفاظت از سیستم ایمنی بدن خود نیاز دارد.
یک فرد متولد شده با این کمبود باید از سن پایین نسبت به وجود این مشکل در خود آگاه باشد.
اما یک مورد شدیدتر بیماری نقص ایمنی، SCID (نقص ایمنی ترکیبی شدید) است.
افراد مبتلا به این بیماری به شدت کشندهی ایمنی، در اثر وجود اختلال در سلولهای B و T دارای سیستم ایمنی بسیار ضعیفی هستند.
قرار گرفتن یک فرد مبتلا به SCID در معرض آلودگیها، ممکن است برای او کشنده باشد.
نقص ایمنی اکتسابی
هنگامی که تحت درمانهای خاصی مانند شیمیدرمانی هستید، ممکن است به نقص ایمنی اکتسابی مبتلا شوید.
اشعهی ماوراء بنفش گلبولهای سفید خون را در بدن شما مهار میکند، اما این نقص سیستم ایمنی بسیار موقت است.
به همین ترتیب، سایر موارد نقص ایمنی به طور موقت در هنگام ابتلا به آنفولانزا، مونونوکلئوز عفونی یا سرخک ممکن است رخ بدهد.
سیستم ایمنی بدن شما همچنین میتواند با انتخاب گزینههای نامناسبی، مانند سیگار کشیدن، نوشیدن الکل، و نداشتن یک رژیم سالم، تضعیف شود.
یکی از مهمترین نمونههای این نوع نقص ایمنی HIV / AIDS است.
پس از گرفتن این ویروس، ممکن است یک بیماری نقص ایمنی در بدنتان توسعه بیابد که سیستم ایمنی کلی بدن را تضعیف میکند.
این بیماری، شدیدترین بیماری نقص ایمنی اکتسابی است، زیرا هیچ درمانی ندارد و اگر درمان نشود، ممکن است مرگبار باشد.
واکنشهای آلرژیک (سیستم ایمنی بیش از حد فعال)
در حالی که برخی از مردم باید با یک سیستم ایمنی ضعیف که عملکرد خود را به درستی انجام نمیدهد دست و پنجه نرم کنند، ممکن است برخی دیگر سیستم ایمنی بیش از حد فعال را تجربه کنند.
هنگامی که سیستم ایمنی بیش از حد فعالی دارید، بدن شما دارای واکنشهای آلرژیک به مواد معمولی مانند غذاهای خاص، گرد و غبار و گرده نشان میدهد.
برخی از اختلالاتی که در اثر بیش از حد فعال بودن سیستم ایمنی ایجاد میشوند، مشابه مواردی هستند که توسط یک سیستم ایمنی ضعیف ایجاد میشود: آسم (که بر ریهها و دستگاه تنفسی تاثیر میگذارد)، اگزما (که از واکنشهای شدید آلرژیک پوست است)، و سرفه و عطسه (هنگام تماس با آلرژنها).
بیماریهای خود ایمنی
این بیماریهای سیستم ایمنی برخی از شدیدترین انواع بیماری هستند: بدن شروع به حمله به بافتهای خود میکند، بنابراین بدن شما علیه خودتان فعالیت میکند.
هیچ درمان شناختهشدهای برای این بیماریهای خودایمنی وجود ندارد، اما میتوان آنها را از طریق دارو و تغییرات سبک زندگی تا حدی درمان و کنترل کرد.
بعضی از شایعترین بیماریهای خودایمنی عبارتند از دیابت نوع ۱، لوپوس و آرتریت روماتوئید.
سن و سیستم ایمنی
کم کم که سنمان بالا میرود، سیستم ایمنی بدن ما تحلیل رفتن را شروع میکند.
اگر چه شواهد علمی در مورد ارتباط بین یک سیستم ایمنی ضعیف و سن وجود ندارد، اما شواهد نشان میدهند که پس از ۶۵ سالگی، سیستم ایمنی بدن شما به شدت تحلیل میرود.
نشانههای زیادی وجود دارد که سیستم ایمنی بدنتان با بالا رفتن سن تضعیف میشود.
مثلا ممکن است به همان سرعتی که قبلا بهبودی مییافتید، بهبود نیابید.
بنابراین، احتمالا به طور مکررتری دچار سرماخوردگی و آنفلوآنزا میشوید.
همچنین التیام زخمهای شما ممکن است طول بکشد، و ممکن است بیشتر در معرض اختلالات ایمنی مانند دیابت نوع ۱ و آرتریت باشید.
به همین ترتیب، بیماریهای تنفسی و پنومونی، علل مرگ و میر عمده در افراد بالای ۶۵ سال هستند، بیماریّهایی که معمولا برای افراد جوانتر کشنده نیستند.
این نتایج ممکن است به علت وجود سلولهای T در بدن شما باشد و تعداد آنها به علت آتروفی غدهی تیموس کاهش مییابد.
نه تنها شمارش گلبولهای سفید کاهش مییابد، بلکه در مبارزه با باکتریها و ویروسها کارآیی کمتری هم خواهند داشت.
بسیاری از دانشمندان نیز بر این باورند که سیستم ایمنی بدن شما ضعیف میشود، به این دلیل که مغز استخوان قادر به تولید گلبولهای سفید به میزان کافی نیست.
یکی دیگر از دلایل اینکه سن ممکن است سیستم ایمنی را ضعیف کند یک اختلال معمول است که “کمبود ریزمغذی” نامیده میشود.
این شکل شایع سوء تغذیه در سالمندان یافت میشود.
در زمان بروز این اختلال، بدن شما از ویتامینهای ضروری و مواد معدنی ضروری محروم میشود تا سیستم ایمنی قدرت خود را حفظ کند.
اگر بیش از ۶۰ سال دارید و علائم سیستم ایمنی ضعیف را تجربه میکنید، به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید تا شما را برای دریافت مکملهای مورد نیازتان راهنمایی کند.
اما علاوه بر کمبودهای غذایی، افراد مسن ممکن است به علت واکنش بدنشان نسبت به واکسن، بیش از قبل مستعد ابتلا به بیماریها شوند.
مطالعات نشان دادهاند که واکسیناسیون آنفلوانزا در افرادی که در اواخر دههی ۶۰ خود هستند، تاثیر بسیار کمتری دارد.
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده- سارا فیضی
https://www.well-beingsecrets.com/how-to-boost-immune-system/
منبع: ول بینگ سکرتس