بهترین موضع‌گیری در مقابل ظالم جلوگیری از ظلم بدون انتقام است

به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، آیت‌الله «حسن عالمی» استاد حوزه علمیه در جلسه درس تفسیر اخلاقی عرفانی صحیفه سجادیه که در حوزه علمیه امام رضا(ع) برگزار شد، گفت: در فراز هشتم از دعای مکارم الاخلاق امام سجاد(ع) پس از درود و سلام و صلوات بر پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) می‌فرمایند خدایا به من عنایت کن تا از خود در مقابل کسی که بر من جفا و اجحاف می‌کند دفاع کنم.

نماینده مجلس خبرگان رهبری با بیان اینکه مظلوم بودن چند نوع است، عنوان کرد: در یک نوع آن شخص از خود دفاع می‌کند اما گاهی نمی‌تواند دفاع کند؛ در مورد اینکه انسان مورد جفا قرار گیرد در اختیار انسان نیست در اختیار ظالم و جفاکار است اما دفاع در اختیار کسی است که بر او ظلم می‌شود.

آیت‌الله عالمی افزود: وقتی مظلوم قدرت پیدا می‌کند چند مرحله دارد در یک مرحله انسان اجازه نمی‌دهد که ظالم ظلم خود را انجام دهد که خوب است؛ گاهی هم از روی ناتوانی که یاور و وسیله دفاع ندارد مورد تعدی و ظلم قرار می‌گیرد.

استاد حوزه علمیه ادامه داد: در مرحله دفاع وقتی مظلوم وسیله دفاع یا قدرت بر ظالم پیدا می‌کند چگونگی عمل او به سه شکل قابل تصور است که بهترین موضع‌گیری جلوگیری از ظلم ظالم بدون انتقام و همراه با گذشت است اگرچه در شریعت قصاص حق است اما بهتر از قصاص عفو است عفو از موضع قدرت لذت بخش است.

وی گفت: یک صورت دیگر اینکه کسی که قدرت پیدا می‌کند در حدی که از او جفا دیده بر رقیب روا می‌دارد؛ صورت دیگر اینکه در مقابل ظلم انسان ظلم بیشتری داشته باشد در این موضع انسان از موضع مظلوم به موضع ظالم وارد می‌شود.

آیت‌الله عالمی با اشاره به بخش دیگری از دعای امام سجاد(ع) مبنی بر اینکه خدایا نطق گویا و زبانی عنایت کن که بتوانم در مقابل کسی که با من مخاصمه می‌کند ایستادگی کرده و او را از دشمنام دادن بازدارم؛ اظهار کرد: گاهی احمقی سخن زشتی بر زبان جاری می‌کند اما انسان با سخنی حکیمانه او را از سخن زشت بازمی دارد این نوع پاسخگویی جنبه تربیتی در مقابل دشمنی دارد.

استاد حوزه علمیه افزود: این روش طرف مقابل را دو تربیت می‌کند یکی اینکه بدی کار خود را فهم کرده و عذرخواهی می‌کند دیگر اینکه با فرد دیگری چنین سخن نگوید.

وی با اشاره به بخش دیگری از دعای امام سجاد(ع) مبنی بر اینکه خدایا به من قدرت بده تا بر کسی به من عناد می‌ورزد مسلط شده و او را تربیت کنم؛ گفت: خدایا به من عنایت کن که با تدبیر از فریب و نیرنگ دشمن خود را رها کنم؛ مثال مقابله امیرمومنان امام علی(ع) در جنگ خندق با عمربن عبدود است که کشتن او با نیت الهی رخ داد و صرفا برای خشم و غضب نسبت به دشمن نبود.

پایان پیام/487