نارسایی قلبی که گاهی اوقات به عنوان نارسایی احتقانی قلب شناخته میشود، زمانی رخ میدهد که عضلهی قلب شما خون را آنطوری که باید پمپاژ نمیکند. اختلالات خاصی مانند تنگی سرخرگهای قلب (بیماری عروق کرونر) یا فشار خون بالا، سبب میشوند که قلب به مرور ضعیف شود و نتواند پمپاژ خون را به درستی انجام بدهد.
همهی اختلالاتی که منجر به نارسایی قلب میشوند، نمیتوانند به طور کامل درمان شوند، اما با استفاده از برخی روشهای درمانی میتوان علائم و نشانههای نارسایی قلبی را بهبود بخشید. به این ترتیب فرد مبتلا قادر است به مدت طولانیتری زندگی کند. اعمال تغییراتی در سبک زندگی – مانند ورزش کردن، کاهش مقدار سدیم موجود در رژیم غذایی، کنترل استرس و از دست دادن وزن – میتواند کیفیت زندگی شما را تا حد زیادی بهبود ببخشد.
یکی از راههای جلوگیری از نارسایی قلبی، پیشگیری از رخ دادن اختلالاتی است که باعث نارسایی قلبی میشود و کنترل آنها است. برخی از اختلالات دخیل در بروز این بیماری عبارتند از بیماری عروق کرونر، فشار خون بالا، دیابت یا چاقی.
علائم نارسایی قلبی
نارسایی قلبی میتواند ادامهدار باشد (مزمن)، یا ممکن است به طور ناگهانی (حاد) در شما شروع شود.
علائم و نشانههای نارسایی قلبی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
۱- تنگی نفس (دیسپنی) زمانی که برای انجام کاری زور میزنید یا وقتی که دراز کشیدهاید
۳- تورم (ادم) در ساق پاها، مچ پا و پاها
۵- کاهش توانایی برای انجام تمرینات ورزشی
۶- سرفهی مداوم یا خس خس همراه با خلط سفید یا صورتی آغشته به خون
۷- افزایش نیاز به ادرار کردن هنگام شب
۸- آبآوردگی شکم (آسیت)
۹- افزایش سریع وزن در اثر احتباس مایعات
۱۱- دشواری در تمرکز یا کاهش هشیاری
۱۲- تنگی نفس ناگهان، شدید و سرفه کردن همراه با خروج خلط کفدار و صورتی
۱۳- درد در ناحیهی قفسه سینه در صورتی که نارسایی قلبی شما در اثر حمله قلبی ایجاد شود
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم
اگر فکر میکنید که ممکن است علائم یا نشانههایی که در حال حاضر تجربه میکنید ناشی از مشکلات قلبی باشند، حتما به پزشکتان مراجعه کنید. در صورتی که یکی از موارد زیر را در حال حاضر دارید، بلافاصله به دنبال درمان باشید:
– درد قفسه سینه
– ضربان قلب سریع یا بیقاعده همراه با تنگی نفس، درد در قفسهی سینه یا غش کردن
– تنگی نفس ناگهانی، شدید و سرفه همراه با خلط کفی و صورتی رنگ
اگر چه این علائم و نشانهها ممکن است به علت نارسایی قلبی باشند، اما بسیاری از دلایل دیگر نیز وجود دارند که میتوانند باعث بروز آنّا شوند، از جمله دیگر بیماریهای تهدیدکنندهی قلبی و ریوی. سعی نکنید خودتان مشکل موجود را تشخیص دهید. با شمارهی اورژانس برای فوریتهای پزشکی تماس بگیرید. پزشکان اورژانس سعی میکنند کمی حال شما بهبود بدهند و تعیین کنند که آیا این علائم ناشی از نارسایی قلبی هستند یا مشکل دیگری سبب بروز آنها شدهاست.
اگر مشخص شد که نارسایی قلب دارید و در صورتی که هر کدام از این علائم به طور ناگهانی بدتر شدند یا نشانه و علامت جدیدی ایجاد شد، ممکن است به این معنا باشد که نارسایی قلبی موجود در حال بدتر شدن است یا به درمان پاسخ نمیدهد. احتمالا موضوع همین است در صورتی که در عرض چند روز ۵ پوند (۲.۳ کیلوگرم) یا بیشتر وزن به دست آورید. در این صورت بلافاصله با پزشکتان مشورت کنید.
علل بروز نارسایی قلبی
نارسایی قلبی اغلب پس از آنکه برخی اختلالات دیگر به قلب آسیب وارد کرده و آن را ضعیف میکنند، توسعه مییابد. با این حال، ضربان قلب برای ابتلا به نارسایی لزوما نباید ضعیف شده باشد. این بیماری در عین حال زمانی میتواند رخ دهد که قلب بیش از حد سفت شده باشد.
در نارسایی قلبی، حفرهّای اصلی پمپاژ قلب ممکن است دچار سفتی شود و بین ضربات کامل پر نشوند. در بعضی مواردِ نارسایی قلب، عضلهی قلب شما آسیب دیده و ضعیف میشود و بطنها شل میشوند و کش میآیند تا حدی که قلب نمیتواند خون را به طور موثر در سراسر بدن شما پمپاژ کند.
با گذشت زمان، قلب دیگر نمیتواند خواستههای نرمالی که قسمتهای مختلف بدن برای دریافت خون دارند، برآورده کند.
کسر جهشی برای اندازهگیری عملکرد قلب برای پمپاژ خون است و برای کمک به طبقهبندی مشکلات قلبی و راهنمای درمان استفاده میشود. در یک قلب سالم، میزان کسر جهشی ۵۰ درصد یا بیشتر است – به این معنی که بیش از نیمی از خون که بطن را پر میکند با هر تپش پمپاژ میشود.
اما نارسایی قلب حتی با یک کسر جهشی طبیعی هم ممکن است رخ دهد. این مورد زمانی اتفاق میافتد که عضلهی قلب در اثر اختلالاتی مانند فشار خون بالا سفت شود.
نارسایی قلب میتواند سمت چپ (بطن چپ)، سمت راست (بطن راست) یا هر دو طرف قلب را شامل شود. به طور کلی، نارسایی قلبی با سمت چپ شروع میشود، به ویژه بطن چپ – محفظهی اصلی پمپاژ قلب.
انواع نارسایی قلبی و توضیحات آن
نوع نارسایی قلبی | توضیح | |
نارسایی قلبی سمت چپ | مایع ممکن است در ریهها برگردد و سبب بروز تنگی نفس شود | |
نارسایی قلبی سمت راست | مایع ممکن است به شکم، ساقها و پاها برود و سبب بروز تورم شود | |
نارسایی قلبی سیستولیک | بطن چپ نمیتواند با قدرت منقبض شود که نشان میدهد مشکل پمپاژ کردن وجود دارد | |
نارسایی قلبی دیاستولیک | بطن چپ نمیتواند ریلکس شود یا به طور کامل پر شود، که نشان میدهد مشکل پر شدن قلب وجود دارد |
بیماری عروق کرونر شایعترین شکل بیماری قلبی و شایعترین علت بروز نارسایی قلبی است. این بیماری ناشی از افزایش رسوب چربی (پلاک) در شریانهای شما است که جریان خون را کاهش میدهند و میتوانند منجر به بروز حملهی قلبی شوند.
۲ فشار خون بالا (هایپرتنشن)در صورتی که فشار خون شما بالا است، قلبتان سختتر از حالت نرمال کار میکند تا بتواند خون را به سراسر قسمتهای بدن شما برساند. با گذشت زمان، این کارکرد و فشار اضافی میتواند عضلهی قلب را به حدی سفت یا ضعیف کند که دیگر نتواند عملکرد پمپاژ خون را به طور موثر انجام دهد.
۳ نارسایی دریچهی قلبدریچههای قلب به جریان درست خون از طریق قلب کمک میکنند. دریچهای که آسیب دیده ( در اثر نقص قلب، بیماری عروق کرونر یا عفونت قلب) قلب را مجبور میکند که شدیدتر کار کند، روندی که میتواند در طول زمان این ارگان مهم را ضعیف کند.
۴ آسیب دیدن عضلهی قلب (کاردیومیوپاتی)آسیب عضلانی قلب (کاردیومیوپاتی) میتواند علل زیادی داشته باشد، از جمله بیماریهای مختلف، عفونتها، سوء مصرف الکل و اثرات سمی مواد مخدری مانند کوکائین و برخی داروهای مورد استفاده برای شیمی درمانی. عوامل ژنتیکی نیز میتوانند در بروز این مشکل نقش داشته باشند.
۵ میوکاردیتمیوکاردیت به معنای التهاب عضلهی قلب است. این اختلال معمولا در اثر یک ویروس ایجاد میشود و میتواند منجر به نارسایی قلبی سمت چپ شود.
۶ نقصهای قلبی که با آنها متولد شدهاید (نقص مادرزادی قلب)اگر قلب و حفرهّها یا دریچههای آن به درستی شکل نگرفته باشند، قسمتهای سالم قلب شما برای پمپاژ کردن خون سختتر و شدیدتر کار میکنند، روندی که به نوبه ی خود منجر به نارسایی قلبی میشود.
۷ ریتم غیر طبیعی قلب (آریتمی قلبی)ریتم غیر طبیعی قلب ممکن است سبب شود که قلبتان بیش از حد تند بتپد، و به این ترتیب فشار زیادی روی قلب ایجاد کند. ضربان قلب آرام نیز ممکن است منجر به نارسایی قلبی شود.
۸ بیماریهای دیگر
بیماریهای مزمن – مانند دیابت، اچآیوی، پرکاری تیروئید، کمکاری تیروئید یا جمع شدن آهن (هموکروماتوز) یا پروتئین (آمیلوئیدوز) – نیز ممکن است در بروز نارسایی قلبی نقش داشته باشند.
برخی دیگر از علل بروز نارسایی حاد قلبی عبارتند از ویروسهایی را که به عضلهی قلب حمله میکنند، عفونتهای شدید، واکنشهای آلرژیک، لختههای خون در ریهها، استفاده از داروهای خاص یا هر اختلالی که بر تمام بدن تاثیر میگذارد.
عوامل خطر بروز نارسایی قلبی
یک عامل خطر واحد میتواند برای ایجاد نارسایی قلبی کافی باشد، اما ترکیبی از عوامل نیز خطر این بیماری را در شما افزایش میدهد.
عوامل خطر این بیماری عبارتند از:
۱- فشار خون بالادر صورتی که فشار خونتان بالا باشد قلب شما سختتر کار میکند.
۲- بیماری عروق کرونرشریانهای باریک شده میتوانند مقدار خون غنی از اکسیژنی را که قلب پمپاژ میکند محدود کنند و منجر به ضعف عضلات قلب شوند.
۳- حملهی قلبیحملهی قلبی شکلی از بیماری عروق کرونر است که به طور ناگهانی رخ میدهد. آسیب به عضلهی قلب در اثر حملهی قلبی میتواند به این معنی باشد که قلب شما دیگر نمیتواند خون را به خوبی گذشته پمپاژ کند.
۴- دیابتابتلا به دیابت خطر رخ دادن فشار خون بالا و بیماری عروق کرونر را افزایش میدهد.
۵- برخی از داروهای دیابتداروهای دیابت، روزیگلیتازون (آواندیا) و پیوگلیتازون (آکتوس)، خطر ابتلا به نارسایی قلبی را در برخی افراد افزایش میدهند. با این وجود، مصرف این داروها را متوقف نکنید. اگر در حال حاضر آنها را مصرف میکنید، با پزشکتان مشورت کنید که آیا لازم است آنها را تغییر بدهید یا خیر.
۶- بعضی از داروهابرخی از داروها ممکن است منجر به بروز نارسایی قلبی یا مشکلات قلبی شوند. داروهایی که ممکن است خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش دهند عبارتند از داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs). داروهای خاص بیهوشی؛ برخی از داروهای ضد آریتمی؛ برخی داروهای مورد استفاده برای درمان فشارخون بالا، سرطان، اختلالات خونی، اختلالات عصبی، اختلالات روحی، اختلالات ریه، اختلالات اورولوژی، اختلالات التهابی و عفونت؛ و سایر داروهای تجویزی و بدون نسخه.
مصرف داروهای خود را متوقف نکنید. اگر سوالاتی درمورد داروهایی که مصرف میکنید دارید حتما با پزشکتان مشورت کنید تا معلوم شود که آیا هیچ گونه تغییری را توصیه میکند یا خیر.
۱- آپنهی خوابناتوانی در نفس کشیدن درست در هنگام خواب شب باعث کاهش سطح اکسیژن خون و افزایش خطر ابتلا به غیر طبیعی شدن ریتم قلب میشود. هر دوی این مشکلات میتوانند قلب را تضعیف کنند.
۲- نقص مادرزادی قلببرخی از افرادی که به نارسایی قلبی مبتلا میشوند با نقصهای قلبی ساختاری متولد شدهاند.
۳- بیماری دریچههای قلبخطر ابتلا به نارسایی قلبی در افراد مبتلا به اختلالات دریچهی قلبی بالاتر است.
۴- ویروسهادر اثر عفونت ویروسی ممکن است عضلهی قلب شما آسیب ببیند.
۵- مصرف الکلمصرف بیش از حد الکل میتواند عضلهی قلب را ضعیف کند و منجر به بروز مشکلات قلبی شود.
۶- استفاده از تنباکواستفاده از تنباکو میتواند خطر ابتلا به نارسایی قلبی را افزایش دهد.
۷- چاقیخطر ابتلا به نارسایی قلبی در افرادی که چاق هستند بالاتر است.
۸- ضربان نامنظم قلباین ریتمهای غیر طبیعی، به ویژه اگر به طور مکرر و سریع رخ میدهند، میتوانند عضلهی قلب را ضعیف کنند و باعث بروز نارسایی قلبی شوند.
عوارض جانبی
اگر نارسایی قلبی دارید، آیندهی شما بستگی به علت و شدت آن، سلامت کلی شما و عوامل دیگری مانند سن شما دارد. عوارض میتواند شامل موارد زیر باشد:
۱- آسیب یا نارسایی کلیوینارسایی قلبی میتواند جریان خون را به کلیهها کاهش دهد، که این روند در نهایت میتواند باعث نارسایی کلیه شود. آسیب کلیه در اثر بیماری های قلبی میتواند برای درمان، مستلزم دیالیز باشد.
۲- مشکلات دریچهی قلبدریچهّهای قلب شما که جریان خون را در مسیر مناسب نگه میدارند، ممکن است به طور درست عمل نکنند در صورتی که قلب شما بزرگ شده باشد یا فشار روی آن به علت نارسایی قلبی بسیار زیاد باشد.
۳- مشکلات ریتم قلبمشکلات ریتم قلب (آریتمی) میتواند یک عارضهی بالقوه نارسایی قلبی باشد.
۴- آسیب کبدینارسایی قلبی میتواند منجر به جمع شدن مایع شود و به این ترتیب فشار روی کبد را افزایش بدهد. این مایع میتواند منجر به بروز آسیب، و در نهایت عملکرد کبد با مشکل مواجه شود.
علائم و نشانههای برخی از افراد و عملکرد قلب آنها با درمان مناسب بهبود مییابد. با این حال، بیماری قلبی میتواند تهدیدکنندهی زندگی فرد مبتلا باشد. افراد مبتلا به نارسایی قلبی ممکن است نشانههای شدیدی داشته باشند، و بعضی از آنها ممکن است به پیوند قلب یا حمایت از قلب به وسیلهی دستگاه کمک بطنی نیاز داشته باشند.
پیشگیری از بروز نارسایی قلبی
کلید جلوگیری از نارسایی قلبی کاهش عوامل خطر است. شما میتوانید با اعمال برخی تغییرات در سبک زندگی همراه با مصرف داروهای مورد نیاز، بسیاری از عوامل خطر برای بیماریهای قلبی ( فشار خون بالا و بیماری عروق کرونر) را کنترل کنید یا آنها را از بین ببرید.
برخی از تغییرات سبک زندگی که میتوانید برای جلوگیری از نارسایی قلبی ایجاد کنید عبارتند از:
– عدم مصرف سیگار
– کنترل برخی اختلالات، مانند فشار خون بالا و دیابت
– فعال بودن به لحاظ جسمی
– خوردن غذاهای سالم
– حفظ وزن مناسب
– کاهش و مدیریت استرس
ترجمه: تحریریه سایت کسب و کار بازده – سارا فیضی
منبع: مایو کلینیک