روایت بدون سندی از امام جواد(ع) در فضای مجازی دست به دست می‌شود

گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو؛ اخیرا حدیثی به امام جواد علیه السلام نسبت داده شده که در آن فردی ضمن اظهار خستگی از گناهان مردم از حضرت راه چاره می‌خواهد. حضرت هم در جواب می‌گویند: فِرَّ الی الحسین علیه السلام یعنی به طرف امام حسین علیه السلام فرار کن.
گفته شده این حدیث در آدرس: «شعشعة الحسینیه، جلد۱ صفحه ۵۰» آمده است. ادعای صدور این حدیث و وجود آن در منبع مذکور در این نوشته کوتاه نقد می‌شود.

اصل روایت مطرح‌شده چنین است:
اتی شاب محب الامام الجواد علیه السلام وقال: یامولای لست جیّدا، ضجر قلبی من الناس التهمة، الغیبة... ماذا افعل؟ انی متعب، ضاق صدری فی هذالبلاد فقال الامام الجوادعلیه السلام: فرّ الی الحسین علیه السلام.
ترجمه:
یک جوان محب امام جواد علیه السلام آمد و عرض کرد:
مولای من! حالم خوب نیست، ازمردم خسته شدم، تهمت، غیبت و... چه کنم؟ بریده ام، نفسم در این بلاد بالا نمی‌آید. پس امام جواد علیه السلام فرمود: به سمت حسین (علیه السلام) فرار کن.
جستجوی عبارت «فر الی الحسین» در نرم‌افزار «مکتبة» هیچ حاصلی ندارد و این نشان می‌دهد این روایت در هیچ کتابی حتی کتب متاخرین نقل نشده است. در واقع این روایت بدون منبع حتی متاخر و غیرمعتبر است چه رسد به اینکه دارای منبع معتبر و متقدم مانند «لهوف» باشد.
با جستجوی این عبارت در گوگل تنها به یک صفحه اینستاگرام! برمی‌خوریم که ضمن آوردن حدیث، چنین آدرسی را برای این حدیث ذکر کرده است:
«شعشعة الحسینیه، جلد۱ صفحه ۵۰» این کتاب متعلق به «محمد جواد یزدی مشهدی» است، اما نگاهی به این آدرس و حتی صفحات قبل و بعد آن روشن می‌کند که چنین حدیثی در این آدرس هم وجود ندارد. هر چند اگر پیدا می‌شد هم دردی را دوا نمی‌کرد چرا که مربوط به یک مؤلف معاصر است و معتبر نیست.
بنابراین، انتساب چنین حدیثی به امام جواد علیه السلام محل اشکال است هر چند اهل بیت علیهم السلام -که از جمله ایشان امام حسین علیه السلام است- در احادیث نبوی به کشتی حضرت نوح علیه السلام تشبیه شده‌اند که هر کس سوارش شود نجات می‌یابد و هر کس ترکش کند، غرق می‌شود (۱) و در حدیث دیگر کشتی نجات ما هستند (۲)، ولی به هر حال نمی‌توان متن حدیثی که دلیلی برای صدور آن از معصومان علیهم السلام نداریم به ایشان نسبت بدهیم.
اساسا اگر این حدیث با این متن در منابع نقل شده بود بدون تردید در سالیان گذشته به کرّات آن را از اهل منبر و روضه‌خوان‌ها شنیده بودیم و حفظش کرده بودیم و این همه سال از دیده منبری‌های اهل تحقیق دور نمی‌ماند؛ زیرا زمینه خوبی برای موعظه و روضه دارد. البته ثواب گریه بر امام حسین علیه السلام و شاید بیشتربودن زمینه توبه در مجالس ایشان انکارشدنی نیست، ولی این هم ارتباطی به نسبت‌دادن یک حدیث بی منبع به معصوم با محتوای یادشده ندارد.
منابع:
۱) کمال‌الدّین (شیخ صدوق) ص. ۲۴۱، ح. ۶.
۲) همان، ص. ۲۶۰، ح. ۶.