هنگامی که سخن از برپایی عزای امام حسین علیه السلام می شود، کوچک و بزرگ، فقیر و غنی در نذر و کمک به هیاتهای عاشورایی از هم گوی سبقت می گیرند و سعی دارند که آیینهای ویژه محرم را به گونه ای برگزار کنند که با قیام شکوه سالار شهیدان تناسب داشته باشد.
در شهرستان ابرکوه مردم عزادار در ماه حزون و اندوه محرم بویژه تاسوعا و عاشورای حسینی برای برپایی مجالس عزای امام حسین علیهالسلامکسب و کار خود را تعطیل می کنند و این شهرستان در این ایام یکپارچه رنگ و بوی حسینی علیهالسلام را می گیرد..
مردم ابرکوه مانند سایر عاشقان امام حسین علیهالسلام در طول ماه محرم و صفر از برگزاری برنامههای شاد، مراسم عقد و عروسی و حتی پوشیدن لباس نو پرهیز کرده و برنامه هایی که ظن بی احترامی به هنجارهای مذهبی به خصوص مناسبتهای ماههای محرم و صفر را دارد، برگزار نمی کنند و در این دو ماه به خصوص محرم آیینهای ویژهای را برای بزرگداشت شهادت امام حسین علیه السلام برپا می کنند.
ماتم چهار مناره سادات
یکی از آیینهای ویژه محرم در ابرکوه ماتم چهارمناره است که توسط سادات بزرگ محلات این شهرستان در روزهای پایانی ماه ذالحجه برگزار می شود که در این آیین آنان برای عزاداری ماه محرم آماده میشوند.
حامد اکرمی محقق و پژوهشگر ابرکوهی در این زمینه به خبرنگار ایرنا می گوید: همزمان با فرارسیدن ایام عزای سالار شهیدان، حضرت سیدالشهداء علیه السلام، مردم با سیاهپوش کردن کوچه و برزن برای عزاداریهای ماه محرم و صفر آماده می شوند .
وی افزود: به استقبال ماه محرم رفتن و عزاداریها در جای جای کشور و استان یزد با آداب و رسوم خاصی برگزار میشود که در ابرکوه در رسمی با نام ماتم چهار مناره از یک هفته قبل از آغاز محرم به استقبال برنامههای عزاداری سیدالشهداء میروند.
اکرمی ادامه داد: در این آیین چهار مناره مشهور شهر شامل منارههای مسجد آقا در محله دروازه میدان، مسجدگلکاران، مسجدجامع مرکز شهر و منارههای حرم مطهر امامزاده احمد(ع) توسط سادات بزرگ هر محله با آداب خاصی سیاهپوش میشود.
تاریخچه عزاداری سیدالشهدا علیهالسلام در ابرکوه
حجت السلام سیدامیر عظیمی از روحانیان محله دربقلعه ابرکوه نیز به خبرنگار ایرنا در مورد تاریخچه برگزاری آیینهای عزاداری مردم ابرکوه گفت: تاریخ دقیقی برای آن نمی توان مشخص کرد اما این شهرستان در۱۵۰ سال گذشته دو هیات عزاداری (درب قلعه و دروازه میدان) را داشته که بیش از یک و نیم قرن از تشکیل این هیاتها می گذرد .
وی افزود: مرحوم آقا میرزا عبدالغنی بنا برای اینکه اختلافی بین هیاتها نباشد، ۲ هیات را به یک هیات تبدیل کرد که این شیوه عزاداری آنها زنجیر زدن همراه با نواختن طبل بوده است که تا زمان رضاشاه ادامه داشت و به دستور این شاه مستبد، فعالیت هیاتهای عزاداری تعطیل و برنامه عزاداری تغییر یافت و اجازه به روضه خوانی نمی دادند و کسانی که در این زمینه اقدام میکردند، را مورد آزار و اذیت قرار می دادند.
عظیمی اضافه کرد: در دوره محمدرضا شاه پهلوی فعالیت هیاتهای عزاداری امام حسین علیه السلام رونق دوباره گرفت و هیاتی متعددی تشکیل شد.
وی اظهار کرد: امروز ابرکوه ۱۲ هیات عزاداری زنجیرزنی همراه با طبل و شیپور دارد و که هیاتهای مدوئیه و عزیزآباد و شهرسب نیز به آنها اضافه شده و در جمع مردم ابرکوه به عزاداری می پردازند.
روضه خوانی در ابرکوه
احمد مولودی از پژوهشگران ابرکوه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: مراسم روضه خوانی در ابرکوه و به خصوص در منطقه مهرآباد سابقه زیادی دارد.
وی افزود: وجود حسینیههای بسیار قدیمی دربقلعه و دروازه میدان مبین قدمت آیینهایی است که در این مکانها برگزار می شود، برخی زمان شروع آیینهای ویژه عزاداری در ابرکوه را به دورههای صفویه و برخی به دیلمیان نسبت می دهند.
شهرستان ابرکوه ۷۰ هیات مذهبی شناسنامه دار و سازماندهی شده دارد که یکی از هیاتها ویژه بانوان است .
مرکز شهرستان ۵۵ هزار نفری ابرکوه در۱۴۰ کیلومتری جنوب غربی شهر یزد قرار دارد.
۷۵۴۰/ ۶۰۱۴/