اکوی قلب جنین، چیست و چرا انجام می‌شود؟

اکو قلب جنین برای تشخیص آنامولی و ناهنجاری های مادرزادی جنین انجام می‌شود.
اکوی قلب جنین بین هفته‌های ۱۸ تا ۲۲ انجام می‌شود.
بیماری‌های مادرزادی قلب جنین یکی از شایع‌ترین ناهنجاری‌های مادرزادی است و هدف از انجام اکوی قلب جنین شناسایی این آنومالی مادرزادی در دوران جنینی است.
اکو قلب جنین اولین بار در سال ١٩٩٥ به صورت اولیه معرفی گردید ولی امروزه به‌صورت کاملاً پیشرفته و با دقت تشخیصی بالای ٨٠ درصد قادر به شناسایی اغلب موارد ناهنجاری‌های قلبی جنین به‌خصوص انواع پیچیده آن می‌باشد.
البته به‌شرطی که توسط فوق تخصص مربوطه که در این زمینه تبحر و مهارت کافی دارد انجام شود.

در اکو قلب جنین چه چیزهایی بررسی می‌شوند؟
هدف از اکو قلب جنین در دوران بارداری بررسی ساختار قلب جنین می‌باشد که شامل موارد زیر می‌شود:
- محل و زاویه قرارگیری قلب در داخل قفسه سینه
- تعداد و ساختار حفرات قلب
- دریچه‌های قلب
- عروق قلبی ریوی
- سیستم وریدی جنین
- ریتم و تعداد ضربان قلب جنین
در واقع در اکوی استاندارد قلب جنین که توسط مراجع علمی پذیرفته شده است; حداقل باید ٤ نمای اصلی قلب جنین بررسی شود.

اکوی قلب جنین چگونه انجام می‌شود؟
همانند سونوگرافی بارداری،‌ اکو قلب نیز از روی شکم مادر انجام می‌شود.
قبل از آن نیاز به ناشتایی یا آمادگی خاصی ندارد; بهتر است قبل از انجام اکو، مادر مثانه خود را خالی نماید.

برای انجام اکوی قلب جنین به کجا مراجعه کنم؟
در تهران نیز مراکزی که به طور فوق تخصصی اکوی قلب جنین انجام شود محدود هستند.
در برخی بیمارستان‌های دولتی تهران این خدمت ارائه می‌گردد.
در کلینیک فوق تخصصی سرکار خانم دکتر صدیقه حنطوش زاده اکوی قلب جنین ; با همکاری و مشارکت همکار فوق تخصص قلب اطفال و جنین; و همکار فلوشیپ بارداری‌های پرخطر انجام می‌شود.
بدین ترتیب دقت انجام این کار به مراتب خیلی بالا خواهد بود.
انجام اکوی قلب در بارداری برای جنین در بیمارستان شهید رجایی و بیمارستان مرکز طبی کودکان انجام می‌شود; که با تعیین وقت قبلی انجام می‌شود.

بهترین زمان انجام اکو قلب جنین در چند هفتگی است ؟
بهترین زمان انجام اکوی قلب جنین بین هفته ١٨ تا ٢٢ بارداری است.
زمان مناسب برای اکوی قلب جنین در کشور ما می‌تواند متفاوت باشد.
قوانین کشور ما در مورد زمان انجام سقط جنین قانونی ممکن است متفاوت باشد.
بنابراین توصیه می‌شود حتی‌الامکان تا قبل از ١٩ هفتگی اکوی قلب جنین انجام شود.
در برخی موارد و طبق صلاح پزشک ممکن است نیاز باشد اکو قلب جنین در هفته‌های بالاتر نیز تکرار شود.
در صورتی‌که مشکل در آناتومیک و فعالیت قلبی جنین باشد زیر هفته‌ی ۱۹ بارداری اجازه سقط به‌طور قانونی داده می‌شود.
در صورت نیاز و پیگیری در طی حاملگی و ماه‌های بالاتر مجدداً پیگیری می‌شود

کانون اکو ژن قلبی یا ECOGENIC FOCUS چیست؟
اکثر قریب به‌ اتفاق این کانون‌های اکو ژن، رسوب کلسیم در داخل بطن قلب جنین است;
بیشتر موارد آن در بطن چپ جنین دیده می‌شود.
انواعی از آن که سایز کوچکی دارند و منفرد هستند اهمیت خاصی ندارد و در طی بارداری یا چند ماه اول بعد از تولد برطرف می‌شوند.
توجه داشته باشید که این رسوب کلسیم، به مصرف قرص کلسیم توسط مادر ارتباطی ندارد.

فواید اکو قلب جنین
در مورد دیده شدن اکوژنیک فوکوس در سونوگرافی نگران نباشید.
اگر آزمایشات غربالگری را انجام دادید و طبیعی بوده فقط نیاز به انجام سونوگرافی ماهیانه جهت بررسی کانون اکو ژن است.
پس اگر در سونوگرافی اکوژنیک فوکوس یا کانون اکوژن گزارش شد نگران نشوید; چون به‌تنهایی اگر در سونوگرافی گزارش شود، نیاز به اقدام خاصی و داروی خاصی نیست.
این امر به مرور زمان برطرف خواهد شد; فقط به تکرار ماهیانه سونوگرافی نیاز خواهد بود.

هزینه انجام اکو در سال ٩٨ چقدر است؟
در کلینیک سرکار خانم دکتر حنطوش زاده هزینه انجام اکوی جنین، ٣٥٠ هزار تومان است که مطابق با مصوبه وزارت بهداشت سال ٩٧ است.‌

نارسایی دریچه سه‌لتی یا دیدن موج TR چیست؟
دیدن موج برگشت خون از دریچه قلب در جنین شایع است; در سونوگرافی آنومالی اسکن دیده می‌شود.
اغلب این موارد با پیشرفت بارداری برطرف می‌شوند; ولیکن در این موارد باید بررسی قلب جنین به‌صورت کامل و دقیق انجام شود، تا مشکلات احتمالی قلبی که می‌تواند با این نارسایی دریچه‌ایی همراه باشد شناسایی گردد.
البته دیدن این برگشت خون در زمان سونوگرافی NT،‌ حائز اهمیت بوده و نیاز به بررسی دقیق‌تر ازلحاظ مسائل کروموزومی دارد.
اگر در سونوگرافی NT موج TR گزارش شد باید در هفته ۱۸ بارداری اکوی قلب جنین جهت بررسی بیشتر انجام شود.

تفاوت اکوی قلب جنین با نوار قلب جنین چیست؟‌
در نوار قلب جنین تعداد و نظم ضربان های قلب جنین بررسی می‌شود; در حالی که در اکو ساختار قلب جنین اعم از حفرات قلب،‌ دریچه‌های قلب و عروق بررسی می‌شوند.

شایع‌ترین مشکلات قلب جنین در اکو چیست؟
۱- سوراخ بین بطن‌ها:
گاهی موارد حین اکو، در دیواره‌ی بین دو بطن سوراخ مشاهده می‌شود که اغلب آنها طی بارداری برطرف می‌شوند.
بسته به اینکه محل این سوراخ و سایز آن چقدر باشد; می‌توان پیش بینی نمود که احتمال بسته شدن آن طی بارداری یا چند ماه اول بعد از تولد چقدر است.
علاوه بر آن با توجه به محل و سایز برخی از این سوراخ‌ها،‌ ممکن است پزشک فوق تخصص پریناتولوژیست، نیاز به بررسی کروموزومی جنین را به شما پیشنهاد دهد; که در این مورد نگران نباشید.
ضمناً باید متذکر شد که برخی از مسائل قلبی جنین، بعد از تولد قابل شناسایی هستند; و در دوران جنینی به‌طور طبیعی دیده می‌شوند. برای مثال:
- باز بودن دیواره بین دهلیزها
- باز ماندن مجرای شریانی

اکوی قلب جنین در چه مواردی انجام می‌شود؟
اکوی قلب جنین ساختار قلب را بررسی می‌کند.
با توجه به اینکه از بین ناهنجاری‌های جنینی،مشکلات قلبی جنین جزء آنومالی‌های شایع محسوب می‌شود; بنابراین اهمیت بررسی ساختار قلب جنین مشخص می‌گردد.
با توجه به موارد مادری،‌ جنینی یا جفتی پزشک متخصص یا فوق تخصص، برای شما اکوی قلب جنین را درخواست خواهد نمود. برخی از این موارد
- سابقه بیماری زمینه‌ای در مادر به‌خصوص بیماری دیابت و لوپوس و …..
- مصرف دارو توسط مادر در طی بارداری
- سابقه‌ی بیماری‌های قلبی مادرزادی در مادر و پدر
- دیدن مشکل قلبی یا خارج قلبی در سونوگرافی غربالگری‌های دوران بارداری و دیدن موج TR در سونوگرافی NT
- وجود مشکلات کروموزومی در جنین
- بالا بودن NT در سونوگرافی غربالگری مرحله‌ی اول
- دیدن مشکلات جفت و بند ناف و تک شریانی بودن جنین
- حاملگی دوقلویی و چند قلویی
- سابقه بیماری و ناهنجاری‌های قلبی در فرزند قبلی

آیا اکو قلب جنین عوارضی هم دارد؟
‌اکوی قلب جنین هیچ عارضه ای برای مادر و جنین ندارد.