تحت سیطره ایدئولوژی، تمنای آزادی، همان تقلا برای بردگی است

به گزارش خبرنگار مهر، نشر چشمه پنجمین چاپ کتاب «ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت» نوشته لویی آلتوسر و ترجمه روزبه صدرآرا را با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۸۸ صفحه و بهای ۱۵ هزار تومان منتشر کرد. چاپ نخست این کتاب در سال ۱۳۸۷ با شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه و بهای هزار و ۸۰۰ تومان منتشر کرده بود.

نشر چشمه همچنین چاپ پیشین (چهارم) این کتاب را در سال ۱۳۹۵ با شمارگان هزار نسخه و بهای هفت هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار داده بود. این کتاب یکی از مهمترین متون آلتوسر است.

روزبه صدرآرا مترجم این کتاب به مهر گفت: آنچه رساله آلتوسر را در میان تمامی متون مربوط به سنت نقد ایدئولوژی متمایز می‌کند ورود او به مبحث تکوین سوژه در سه سطح گفتمانی مشتمل بر فلسفه مدرن غرب از پاسکال تا اسپینوزا و هگل و فلسفه سیاسی غرب و گسست مدرن آن از سرچشمه‌های کلاسیک بر بستر سوژه کاوی و گفتمان مارکسیستی با تمرکز بر رویداد می ۶۸ در فرانسه است.

وی افزود: هسته پراتیک یا به عبارتی کنشمند رساله آلتوسر را شاید بتوان در یک پرسش مفصل بندی کرد: چگونه می‌توان یک سوژه بد بود؟ سوژه بد سوژه‌ای است که از دام‌ها و خطاب‌ها یا به عبارتی استیضاح ایدئولوژیک دستگاه‌ها و سازوبرگ‌های حاکمانه تن می‌زند و طغیان می‌کند.

صدرآرا در ادامه به توجه ویژه آلتوسر به عنوان یک متفکر چپ به آرا اسپینوزا اشاره کرد و گفت: آلتوسر با تکیه بر قولی از اسپینوزا بدین مضمون که زنان و مردان همانقدر که برای آزادی خود تلاش می‌کنند، به همان میزان نیز برای بردگی خود می‌کوشند به واقع بر خصلت دو وجهی یا ژانوسی ایدئولوژی‌ها انگشت گذاشته و سوژه را در این تقاطع بررسی می‌کند.

روزبه صدرآرا، متولد ۱۳۵۷، نویسنده، مترجم، ویراستار و منتقد حوزه فرهنگ است. او از مؤلفان و ویراستاران سابق دانشنامه جهان اسلام است. «ایدئولوژی و سازوبرگ‌های ایدئولوژیک دولت» اثر لویی آلتوسر و «تفکر در میانه دلوز و کانت: یک مواجهه غریب» نوشته ادوارد ویلت و مت لی، از جمله مهم‌ترین ترجمه‌ها و «گزارش / اتی به قاضی حداد» و «فرار به مهلکه: تمرین‌هایی در کار تئوریک» نیز از جمله مهم‌ترین تالیفات منتشر شده صدرآراست. او همچنین دبیر و سرویراستار مجموعه‌های «بازنوشت نظریه» در نشر مولی، «استخوان‌های روح» در نشر نیماژ و «مواجهات پست مدرن» در نشر چشمه بوده است.