مزایا و معایب سلبریتی بودن در جامعه/ درآمدزایی سیاه با استفاده از آبروی دیگران/ احترام به حریم شخصی و حق شهروندی را نباید زیر پا گذاشت!

به گزارش گروه ورزشی خبرگزاری برنا، سلبریتی به شخص مشهوری گفته می‌شود که در زمینه‌های مختلف مانند موسیقی، ورزش، سیاست، سینما و تلویزیون و … مورد توجه رسانه‌ها و همچنین مردم قرار دارد. بنابراین فرد سلبریتی شخصی است که مردم دنیا او را از منظرهای متفاوت مانند سبک لباس پوشیدن، مدل مو، مدل آرایش، سبک زندگی و حتی ازدواج‌ها و دوستی‌هایی که دارند مورد توجه قرار می‌دهند. این روزها نیز با ظهور فضای مجازی زندگی افراد مشهور اعم از شخصیت‌های سیاسی، فرهنگی و ورزشی بیش از گذشته زیر ذره‌بین قرار دارد. بنابراین وقتی زندگی هر فردی که زیر ذره‌بین جامعه باشد، کوچکترین اتفاق در زندگی آن فرد با واکنش هوادارانش مواجه خواهد شد به ویژه زمانی که آن اتفاق یا خلاف عرف و قانون یک جامعه باشد و یا با فرهنگ و آداب رسوم آن کشور همخوانی نکند. اتفاقی که متاسفانه این روزها با پررنگ‌تر شدن فضای مجازی که همواره جریان‌های مختلف را با آب و تاب زیادی به مخاطبانش عرضه می‌کند شاهد هستیم.

اما سوال اصلی اینجاست که آیا با ظهور و گسترش فضای مجازی این مخاطبان هستند که به دنبال اخبار ستاره محبوب خود می‌روند و یا سلبریتی‌ها با استفاده از این ابزار خود را عرضه می‌کنند؟ فرهنگ یک جامعه چقدر در فاش شدن حریم خصوصی افراد مشهور نقش دارد؟ وظیفه قانون در مواجه با این نوع جریان‌ها چیست؟ آیا نظارت کافی وجود دارد؟

*بازی با آبرو برای کسب درآمد سیاه

نیما نکیسا دروازه‌بان سابق تیم ملی فوتبال و باشگاه پرسپولیس در پاسخ به سوال خبرنگار برنا پیرامون موضوع حریم شخصی ورزشکاران گفت: در همه جای دنیا ستاره هم با هم ارتباط دارند، ازدواج می‌کنند و حتی طلاق هم می‌گیرند. ارتباط شخصی و زندگی خصوصی اسمش روی خودش است و به هیچ فرد دیگری ارتباط ندارد.

وی افزود: فرد مسلمان نباید در زندگی شخصی دیگران سرک بکشد. این کار خجالت‌آور است و به نظر من بحث آموزش در این موضوع فرهنگی بسیار ضعیف است. متاسفانه هنوز متوجه نشده‌ایم که برخی با استفاده از این خبرها درآمد سیاه دارند. کامل مشهود است برخی از این کار فالوور خود را بالا می‌برند. چگونه است که ما بارها در دین خود از این موضوع منع شده‌ایم. بهتر است بدانیم عمل کردن به دین به معنای این است که حتی این گونه اخبار را هم دنبال نکنیم. آبروداری در اسلام همواره تاکید شده است. مگر بازیگران و فوتبالیست‌ها در خارج از کشور با هم ارتباط ندارند؟ چه کسی در حریم شخصی آنها ورود می‌کند. حال اینکه ما خودمان هم بی‌ایراد نیستیم.

نکیسا که سابقه حضور در جام جهانی و بازی در اروپا را در کارنامه کاری خود دارد در ادامه افزود: متاسفم برای افرادی که توقع اخلاقی از خودشان را برای دید مردم بیشتر می‌کنند. آنها بترسند از روزی که کوس رسوایی آنها به صدا در بیاید. باید در این زمینه کار کنیم. باید با افرادی که به آبروی مردم حالا در هر مقامی که هستند کار دارند برخورد شود. برای سوء استفاده کنندگان در این رابطه هم در دین و هم در قانون تاکیدات زیادی وجود دارد و ما باید در این‌باره یک فرهنگ‌سازی هدفمندی را آموزش دهیم. هر در سطح جامعه و هم در میان ورزشکاران.

*قضاوت‌های نادرست، آزادی افراد را نشانه می‌گیرد

احسان قائم مقامی، عضو تیم ملی شطرنج نیز در این رابطه عنوان کرد: قطعا این موضوع را باید در لایه‌های مختلف مورد بحث قرار داد. قبل از هر چیز جامعه باید یاد بگیرد به راحتی همه را مورد قضاوت قرار ندهد، چرا که با قضاوت‌های نادرستی که صورت می‌گیرد درست آزادی افراد را نشانه می‌گیریم. وقتی آزادی افراد سلب شود بی‌شک آثار آن را به نوع دیگری از آن فرد خواهیم دید. در کنار این فرد مشهور هم باید شرایط خود را به خوبی درک کرده و در یکسری موارد با رعایت ملاحظات و مراعات رفتار کند. متاسفانه استانداردهای اخلاقی در حال حاضر در جامعه ما به شدت افت کرده است و در بخش حقوقی هم قانون مدونی که بتواند با این قبیل مشکلات و اتفاق‌ها برخورد کند وجود ندارد.

*قانون و فرهنگ سازی بهترین روش پیشگیری و درمان است

مریم ظهوریان، روانشناس نیز معتقد است: در این رابطه ما می‌توانیم دو مسئله را داشته باشیم یعنی یک جنبه مثبت کار را بسنجیم و یک جنبه خلاف و منفی کار را، از جنبه مثبت و خوشبینانه اگر بخواهیم به این قضیه نگاه کنیم به عنوان کسی که بیشتر دیده می‌شود سعی می‌شود افراد بخواهند از اینها الگوبرداری کنند مثلا در اتوبان‌ها و روی بیلبوردها برای چه اینها را می‌زنند؟ برای اینکه مردم بیشتر ببینند چون که در دیدار می‌شوند ملکه ذهن و هرچه بیشتر دیده شوند در ذهنشان بیشتر می‌آید و در عملکردشان بیشتر تأثیر دارد. کسی که بیشتر دیده می‌شود و بیشتر مورد توجه مردم قرار می‌گیرد مردم سعی می‌کنند از آن الگوبرداری کنند و شاید شبیه‌سازی کنند و وقتی که این شبیه‌سازی پیش می‌آید بنابراین طرف می‌گوید بروم ببینم پیشینه زندگی و آینده او مثل من است و الان هم دارد مثل من زندگی می‌کند و خواهی نخواهی وارد حریم خصوصی این فرد می‌شود. یعنی جذابیتی برایش ایجاد می‌شود که این کسی که الان برای من ممکن است سمبل باشد بروم ببینم خانمش یا دختر و پسرش کیست؟ این خوشبینانه‌ترین شکلش است. البته در این خصوص هم بعضا فرد ستاره نیز ممکن است اشتباه کند و چون در مرکز توجه است بخواهد برای حفظ این محبوبیت و شهرت نکات دیگری از زندگی خود را عرضه کند که متاسفانه گاها این قبیل رفتارها در ادامه با مشکلات و حواشی‌هایی نیز همراه می‌شود.

او اضافه کرد: اما اگر بخواهیم با دقت نگاه کنیم و از طرفی دیگر و معکوس این که این مگر کیست که آنقدر بولد شده؟ یا چه کسی است که دارد روی آن سرمایه‌گذاری می‌شود و فرقش با من چیست؟ اینکه خواهی نخواهی یک جوری مورد توجه قرار می‌گیرد که بروند در زندگی خصوصی‌اش که ببینند این کیست و بدبینانه‌ترش این است که خدایی نکرده کسی بخواهد برای کسی بزند که مثلا رقابت‌هایی پیش بیاید که بخواهند از اوج او را پایین بکشند یا از جایگاهی که دارد برایش منفی‌بازی شود و دنبال نقطه ضعف‌های زندگی طرف یا خدایی نکرده اگر رفتار ضدارزشانه داشته اینها را دربیاورد و فاش کنند. این رفتارها باید کنترل شود و قانون و فرهنگ سازی بهترین روش پیشگیری و درمان است.

*ورود به حریم خصوصی افراد خدشه به روان اجتماعی جامعه است

سید حسن موسوی چلک، جامعه شناس نیز بر این باور است: همیشه گروه‌هایی که به دلیل نوع فعالیت‌هایی که دارند یا گروهی مرجع دین در جامعه خودشان می‌شوند یا به دلیل شهرتی که پیدا می‌کنند توجه به آنها و آن چه دور و برشان می‌گذرد در واقع یک نکته کلیدی است. طبیعتا مردم هم علاقه‌مند هستند که بدانند چه اتفاقاتی برایشان می‌افتد چه اخباری در ارتباط با آنها دیده و شنیده می‌شود به ویژه آن زوایایی که مردم کمتر اطلاع دارند یا زوایی از رفتار و گفتار سلبریتی‌ها در ارتباط با موضوعاتی که جامعه نسبت به آنها حساسیت هم دارد. حالا این طرف می‌تواند موضع‌گیری سیاسی داشته باشد، می‌تواند هنرپیشه باشد و موضع‌گیری سیاسی داشته باشد و حتی یک آدم سیاسی هم می‌تواند راجع به یک هنرپیشه یا مجری و هنرمند یا ورزشکاری اعلام نظر کند. این ها همه کنجکاوی مردم است تا این قسمت ایرادی ندارد یعنی آدم دوست دارد از زندگی آدم‌های مشهور به هر دلیلی که آدم‌های شناخته‌شده ای هستند اطلاعاتی داشته باشد.

وی افزود: اما آن بخش از آن خارج از اخلاق و حقوق شهروندی است که حریم خصوصی این افراد توسط افراد دیگر منتشر شود و بازنشر داده شود و این حریم خصوصی می‌تواند تصویری از این افراد باشد می‌تواند تصویری از زندگی خانوادگی‌شان باشد و می‌تواند هر بخشی را شامل شود. این بخش قابل پذیرش نیست و این نه اخلاقی است و نه انسانی. ولی به دلیل اینکه این افراد شناخته شده هستند معمولا و متاسفانه منتشر می‌شود. اخیرا موضوعی که یکی از ورزشکاران و یکی از هنرمندان در فضای مجازی پخش شد که البته دفعه اول نیست و اینها نشان‌دهنده ضعف اخلاق است. ممکن است بگویند خودشان رفتارشان را مدیریت کنند این نکته را نفی نمی‌کنم اما این دلیل بر این نیست که به حریم خصوصی افراد وارد شویم و موضوعات خصوصی‌شان را منتشر کنیم یا بازنشر دهیم. آن وقت آن امنیت روانی در جامعه خدشه‌دار شود ضمن اینکه طبق مستندات موجود این افراد حق شکایت را دارند و طبیعتا مراجع قضایی بعد از شکایت‌هایی که انجام می‌دهند می‌توانند برخوردهای قانونی را طبق قوانین مربوطه انجام دهند. اما این موضوعات بیش از اینکه از جنس قانون بخواهد با آن برخورد شود بیش از جنس اخلاقی و فرهنگی است همان طور که من نوعی به عنوان شهروند دوست ندارم کسی این برخورد را با من کند نباید به خودمان اجازه دهیم با دیگران این برخورد را داشته باشیم. در دین‌مان داریم و این توصیه را می‌‌کنند آن چه برای خود نمی‌پسندی برای دیگران هم نپسندیم. طبیعتا باید پایبند به این مضمون و عبارت در همه زندگی‌مان باشیم. گاهی وقت‌ها هم خودشان تصویر خودشان را منتشر می‌کنند و چیزی می‌گویند و طبیعتا آن وقت بازیچه دست دیگران می‌شود اما حتی اگر بگویم من هم اشتباه کردم شما به عنوان شهروند حق ندارید این را از نظر اخلاقی بازنشر دهید.

*سخن آخر

بی‌شک حریم خصوصی بخشی از زندگی هر انسان است که باید از دخالت دیگران و حتی نظارت سایر افراد در امان باشد. اما بدون تردید برای رسیدن به این نقطه باید همه اصول را رعایت کنند. از خود افراد به اصطلاح سلبریتی گرفته تا مردم یک جامعه، اما در کنار رعایت هر دو طیف، دولت‌ها و یا بهتر بگوییم قانون یک کشور نیز در برخورد و یا حتی فرهنگ سازی در این زمینه سهم بخصوصی دارد. چرا که قانونگذار مکلف است نظام حقوقی ویژه‌ای را در این موراد تدوین کند تا به وسیله آن از حریم خصوصی افراد محافظت کند.