بدرفتاری با درختان توت در فصل به ثمر نشستن

مسعود برهانی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: درختان توت از حدود صدها سال پیش جزو درختان شهر اصفهان بوده اند و توت یکی از اجزا و المان های فضای سبز و باغ های شهر از گذشته های دور تا امروز بوده است، یعنی عنصر جدیدی نیست که به تازگی وارد فضای سبز اصفهان شده باشد.

درختان توت، مناسب و سازگار با اقلیم اصفهان

وی درختان توت را مناسب و سازگار با اقلیم اصفهان دانست و افزود: ما ارقامی از توت در اصفهان داریم که بومی منطقه خاورمیانه هستند، بر همین اساس پیشنهاد داده شد که در یکی از پارک ها و یا مناطق شهر اصفهان، یک ذخیره گاه ژنتیکی از ارقام بومی توت کشور داشته باشیم و پیشنهاد آن نیز در سال های گذشته به شهرداری داده شده که کار بسیار ارزشمندی خواهد بود، چون ایران مهد ارقام بسیار زیادی از توت هاست و در اصفهان هم از گذشته این درختان را داشته ایم.

این پژوهشگر منابع طبیعی و آبخیزداری ادامه داد: در سال های اخیر نظراتی برای جایگزینی درختان توت در شهر اصفهان مطرح شده تا درختان توت به دلیل مشکلاتی مثل ریزش توت و مشکلات نظافت شهری، آفت ها و بیماری های احتمالی و همچنین شکسته شدن شاخه ها و آسیب دیدن درختان برای چیدن توت، جایگزین شوند، البته به این معنا نیست که درخت توت را از فضای سبز شهر اصفهان حذف و یا جا به جا کنیم.

برهانی با اشاره به اینکه درختان توت از درختان قدیمی و بومی اصفهان هستند، تاکید کرد: باید بتوانیم در طراحی فضای سبز شهر در مناطقی که مناسب است از این درخت ها استفاده کنیم.

کاشت درختان توت نرک به جای درختان مثمر در سطح شهر

وی با بیان اینکه درختان توت مثمر باید در پارک های جنگلی که در حاشیه های شهر قرار دارند جانمایی شوند تا مردم بتوانند از میوه آنها استفاده کنند، ادامه داد: در سطح شهر بهتر است درختان توت نرک که مثمر نیستند کاشته شود، چون اینگونه درختان بسیار مقاوم هستند و نیاز آبی کمی دارند، البته میزان برگ دهی و یا برگ های درشتی که بعضی از درختان توت خارجی دارند و معمولا از کشورهای آسیای شرقی وارد ایران شده اند ندارند، اما درختان زیبایی با برگ های کوچک تر و نیاز آبی کمتری هستند که می توانیم در پارک های و معابر شهری از آنها استفاده کنیم.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان در خصوص جانمایی کنونی درختان توت مثمر در شهر اصفهان اضافه کرد: توت درختی است که قابلیت پیوند زدن دارد، بنابراین لازم نیست که درختان توت مثمر در سطح شهر را جا به جا کنیم، قطع کنیم و یا از بین ببریم، بلکه می توان درختان توت مثمر را با توت های نرک پیوند زد تا میوه ندهند.

وی جانمایی درختان توت مثمر در حاشیه خیابان ها را از ابتدا نادرست دانست و گفت: توت های مثمر باید در پارک های خاصی در حاشیه شهر و یا پارک هایی که در معرض رفت و آمد و تردد خودروها نیستند جانمایی شوند، اما در مورد درختان فعلی، کارشناسان و متخصصان شهرداری می توانند این درختان را پیوند بزنند تا غیر مثمر شوند و شخصا توصیه نمی کنم که پایه درخت توت قطع شود.

جا به جایی درختان پرخرج و پیوند زمان بر است

وی جابه جایی درختان را کار مشکل و پرخرج دانست و ادامه داد: پیوند درختان هم فرآیند زمان بری است، اما می توان در طول چند سال این کار انجام دهیم. البته گفته می شود روش های دیگری هم وجود دارد که درختان دیگر میوه ندهند، اما این موضوع نیاز به یک طرح تحقیقاتی دارد که پیش از این طرح تحقیقاتی آن به سازمان ها پارک ها و فضای سبز شهرداری اصفهان پیشنهاد شده بود، اما بنا به دلایلی مصوب نشد و یا نیاز به اصلاحاتی داشت که افرادی که این طرح را پیشنهاد دادند متاسفانه دیگر در اصفهان نیستند.

برهانی تبدیل درختان مثمر به غیر مثمر را نیازمند طرح تحقیقاتی دانست که در سطح کوچکی در یکی از مناطق شهر اجرا و در صورتی که نتیجه مطلوبی داشت به کل فضای سبز شهر تعمیم داده شود و افزود: در حال حاضر و باتوجه به اینکه درصدی از درختان شهر اصفهان، درختان توت هستند شاید به صلاح نباشد که در سطح وسیع درختان جا به جا شوند.

وی اضافه کرد: با این وجود اگر هم قرار باشد درختی جا به جا شود باید در فصل زمستان انجام شود که درخت هرس شده باشد و سطح تاج آن به حداقل برسد و با دستگاه مخصوص جا به جا شوند، ضمن اینکه مسئله جایگزینی سریع آنها هم مطرح هست و باید بلافاصله جایگزین شود که همه این ها کار پرخرج و مشکلی است که به نظر می رسد بهتر است روش های دیگر را بررسی کرد تا در طول یک دوره چند ساله با کمترین تبعات ممکن انجام شود.

آموزش درست و نظارت کافی در برخورد با درختان شهر

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان، در ادامه آموزش درست شهروندان در برخورد با درختان شهر را ضروری دانست و توضیح داد: متاسفانه در این فصل که شاهد به ثمر نشستن توت ها هستیم، بد رفتاری هایی همچون شکستن شاخه های درختان توت را در سطح شهر می بینیم که یک معضل اجتماعی و فرهنگی است.

برهانی با بیان اینکه اثرات بدرفتاری هایی چون شکستن شاخه، تکاندن و جابه جا شدن ریشه ها بر روی حیات درخت به عنوان یک موجود زنده را باید خیلی واضح و روشن به مردم توضیح داد، گفت: باید از سنین پایین ارزش درختان را به فرزندانمان آموزش دهیم. البته باید نظارت ها و اجرای قوانین در این زمینه نیز جدی تر گرفته شود، به طوری که فرهنگ سازی و نظارت هر دو باید همزمان دنبال شود.

نباید یک گونه درخت را بر گونه های دیگر ترجیح داد

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان اصفهان یکی از ضروریات فضای سبز سالم را، فضای سبز دارای تنوعی از درختان دانست و افزود: به اعتقاد من نباید هیچوقت یک گونه درختی را ترویج و بر گونه های دیگر ترجیح دهیم. تجربه سال های گذشته هم این موضوع را نشان داد؛ وقتی گونه ای از نارون را در سطح وسیعی از شهر اصفهان کاشتیم و بعد درگیر آفتی شد که مجبور شدیم تقریبا هرسال ۳۰ هزار درخت را قطع کنیم و به یک باره فضای سبز شهر در معرض تهدید قرار گرفت.

وی با یادآوری اینکه درخت چنار هم درخت بسیار با ارزشی است که از گذشته های دور در شهر اصفهان داشته ایم و حتی معروفیت چهارباغ اصفهان به ۸ درخت چناری که در این خیابان واقع شده بر می گردد، افزود: اما متاسفانه دلایلی چون خشکی زاینده رود و کمبود آب و دلایل دیگر سبب شد تا کمتر از درخت چنار استفاده کنیم، در صورتی که به نظر من در مناطقی که تاریخی است و از گذشته درخت وجود داشته، باید از درخت چنار هم استفاده کرد.

تجربه کاشت نارون را برای درختان جدید تکرار نکنیم

به گفته وی، هم اکنون درختان دیگری جدیدا به دلیل نیاز آبی کم و زیبایی در اصفهان کاشته می شود که بومی منطقه ما نیست، مثل زیتون تلخ که به نظر می رسد درخت مناسبی است، اما بهتر است تجربه نارون را برای این درخت تکرار نکنیم و در سطح بسیار وسیعی از این گونه استفاده نکنیم.

برهانی با اشاره به اینکه براساس منابع قدیمی و سفرنامه های جهانگردان، درخت چنار، توت و درختان میوه از قدیم در اصفهان وجود داشته اند، گفت: درست است در این زمان کاشت درختان میوه را توصیه نمی کنیم، اما درختانی مثل سرو و زالزالک که یک نوع آن بومی منطقه اصفهان است درختانی هستند که می توانند در پارک ها و فضای سبز شهر کاشته شوند، در عین حال که در حاشیه خیابان ترجیحا باید از درختانی استفاده کرد که مقاوم و همیشه سبز باشند و مثمر هم نباشند، چون به ویژه در فصول سرد سال می توانند تاحدی آلودگی های محیط را جذب کنند.

این پژوهشگر منابع طبیعی و آبخیزداری با اعتقاد براینکه در طراحی فضای سبز اصفهان باید هم درختان بومی و هم درختان مقاوم با نیاز آبی کم کاشته شوند، تصریح کرد: به عنوان مثال در حاشیه خیابان ها و اتوبان ها که مساله زیبایی چندان از اهمیت خاصی برخوردار نیست و مباحث محیط زیستی مهم است می توان از گونه هایی استفاده کنیم که نیاز آبی کمی داشته باشند و به تهویه هوا کمک کنند، یکی از گونه هایی که پیشنهاد کردیم، درخت آتریپلکس است که نمونه غیر بومی ایران و با نیاز آبی کم است. چند گونه دیگر از درختان بومی ایران نیز پیشنهاد دادیم که مقاوم هستند، مثلا در اطراف شهر اصفهان در پشت کوه صفه و در منطقه کلاه غازی، گونه ای از درخت بادام با عنوان بادام کوهی و یا اسکوپاریا داریم که بومی منطقه اصفهان است و در مناطقی نیز کاشته شد.

وی با بیان اینکه گونه های درختی پیشنهاد شده برای شهر اصفهان نیاز آبی پایین دارند و فقط چند بار آبیاری در طول سال برایشان کافی است، ادامه داد: درخت گز شاهی هم در بعضی از مناطق کاشته شد که گونه بسیار مقاومی است، همچنین درخت پلت که از گذشته در ایران بوده و انواع درخت بید که نیاز آبی بالایی ندارند و در عین حال زیبایی منحصر به فردی دارند. درمجموع گزینه ها زیادی پیشنهاد شده که باید باتوجه به منطقه مورد نظر از آنها استفاده کرد.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی استان اصفهان خاطرنشان کرد: در بعضی از مناطق شهری زیبایی و تاریخی بودن مطرح است و در بعضی از مکان ها هم فقط نیاز به پوشش درخت برای کمک به تهویه هوا داریم که تصمیم گیری در این خصوص بر عهده طراح فضای سبز شهری است و البته باید با استفاده از نظرات متخصصان باشد.

انتهای پیام