خانواده ها با سنت های غلط خود مانع «ازدواج آسان» به سبک اسلامی شده اند

به گزارش خبرنگار گروه قرن وآن و معارف خبرگزاری شبستان، در سالروز ازدواج آسمانی حضرت علی(ع) و حضرت فاطمه(س) زیباترین، عاشقانه‌ترین و معنوی‌ترین پیوند هستی شکل گرفت و ازدواجی انجام شد که حاصل آن، شجره طیبه امامت است.ازدواج آسمانی امیرالمؤمنین(ع) و صدیقه طاهره(س) دارای درس‌ها و نکته‌هایی است که امروز هم توجه به آن می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات پیش روی جوانان و جامعه ما باشد. مشکلاتی که متأسفانه موجب به تأخیر افتادن مهمترین اتفاق انسانی و معنوی در زندگی جوانان، یعنی ازدواج شده است لذا در این خصوص با حجت الاسلام «سید محمد سادات منصوری» رئیس مرکز پاسخگویی به سوالات و شبهات دینی گفت و گویی انجام داده ایم که مشروح آن در ادامه تقدیم حضورتان می شود.

سبک ازدواج اسلامی از منظر قرآن کریم بر چه محورهایی استوار است؟

ازدواج هم مانند غذا خوردن یک نیاز طبیعی برای انسان است که همین غذا خوردن هم قاعده و قانون خود را دارد لذا برآوردن نیاز جنسی که جزو نیازهای اولیه انسان محسوب می شود نیز یک سری قانون و قواعد دارد که در صورت عدم رعایت آن آسیب های فردی و اجتماعی زیادی متوجه جامعه می شود؛ بنابراین این نیاز غریزی باید طبق قواعدی که اجتماع و دین آن را تعیین کرده، ارضا و برآورده شود، چون بدون قاعده و قانون امکان پذیر نیست لذا یک سری از این قانون و قواعد، اجتماعی، حکومتی و شرعی است و یک سری هم مربوط به آداب و رسوم قبایل و اقوام می باشد.

حال سوال اینجاست آیا ما باید در برآورده کردن این نیاز اولیه انسان، مقید به رعایت تمام این قانون و قواعد باشیم؟ پاسخ این است که باید مقید باشیم البته قواعدی که معقول است و عقل انسان آن را تایید می کند؛ هرچند برخی از محدودیت هایی که وجود دارد، عقل می گوید، رعایت کنید، خوب است ولی اگر هم رعایت نکردید، مشکلی پیش نمی آید؛ بنابراین یک سری از قانون و قواعد باید مطابق قوانین اجتماعی و شرعی در ازدواج رعایت شود، حال باید دید رسومات اجتماعی را باید تا چه اندازه در امر ازدواج جدی بگیریم. ابتدا ما باید ببینیم این رسومات معقول هستند یا خیر، چون برخی از قواعد و رسومات اجتماعی وجود دارند که تا حدودی باعث ایجاد محدودیت یا تسریع و کند شدن این نیاز اولیه انسان می شوند؛ بنابراین ما باید همه این موارد را در نظر بگیریم که کدام یک از این موارد موجب تقویت و تسریع در امر ازدواج و کدام یک باعث کند شدن آن می شود؛ مثلا کجا عقل یک انسان تایید می کند که برای ازدواج یک جوان باید به اندازه حقوق عمر فردی که سالها تلاش کرده را کنار بگذارد و سپس اقدام به ازدواج کند، آن هم فقط بتواند یک جشن عروسی بگیرد،آیا در دین مبین اسلام چنین چیزی وجود دارد؟

درست است مشخص کردن میزان مهریه، از شرایط عقد در اسلام است اما میزان آن را مشخص نکرده است لذا در دین مبین اسلام آمده، مهریه نباید بیش از مهر سنه (مهریه دختران حضرت محمد (ص))باشد و بیش از آن مکروه است، هرچند امروزه برخی از خانواده ها، مهریه بالا را شان و ارزش خود تلقی می کنند و این گونه تصور می کنند که مهریه بالا بنیان خانواده فرزندشان را مستحکم می کند در حالی که این تصور اشتباه محض است، نمی دانند که اگر کار به جاهای باریک تر بکشد، ضرب المثل جانم آزاد و مهرم حلال مصداق پیدا می کند و لذا مهریه بالا در تحکیم بنیان خانواده ها هیچ تاثیری ندارد، البته ناگفته نماند که قوانین ازدواج ما هم قوانین درست و منطقی نیستند و نیاز است که همه متولیان امر، حقوقدانان برجسته کشور و نهادهای مربوطه دست به دست هم دهند و با برگزاری جلسات و همفکری یکدیگر با توجه به مسایل امروز جامعه قوانین منطقی و راهگشایی در این راستا وضع کنند که تا حدودی از میزان طلاق ها و سایر مشکلات زندگی زناشویی بکاهند.

مهمترین موانعی که امروزه باعث عدم الگو برداری جوانان از سبک ازدواج اسلامی شده است، چیست؟

تمام سنت های غلط امروز مانند تجملات، چشم و هم چشمی ها و هزینه های سنگین جشن عروسی که امروزه خانواده ها باعث و بانی اصلی آن هستند، موانع سنگینی را در امر ازدواج آسان به وجود آورده است که تاکید وافری هم در دین مبین اسلام بر آن شده است. بنده هشدار می دهم که ما پدر و مادرها و همه مسئولان باید روز قیامت پاسخ این جوانان را بدهیم. اگر امروز جوانی به واسطه سنت های غلط و نادانی خانواده ها به حرام بیفتد، از من روحانی که بالای منبر تذکر ندادم تا وسایل ارتباط جمعی و والدینی که با تعصبات کورکورانه باعث ایجاد این مشکلات شدند، باید پاسخگو باشیم. در حال حاضر کدام جوان سالم و متدین با حقوق دو یا سه میلیونی می تواند و یا جرات خواستگاری از یک دختر را دارد؟ متاسفانه اینها مشکلات امروز جامعه ما هستند که بیش از همه دامن گیر جوانان ما شده است.

ازدواج آسان به سبک اسلامی شامل چه مواردی است و چه تاثیری در تحکیم بنیان خانواده دارد؟

عرض کردم ازدواج یک نیاز ضروری و اساسی برای انسان است، اما راه شرعی و دینی آن را ما خانواده ها و والدین با دیوانگی های خودمان مسدود کردیم، حتی یک راه کوچک را هم برای جوانان باز نگذاشتیم. مسدود شدن این راه تبعات و آسیب های زیادی به دنبال دارد. اگر فردای روزگار جوانان ما به کارهای حرامی بیش از نآنچه که اکنون در جامعه وجود دارد، کشیده شوند یا دخترها و پسرها از خانواده هایشان بریده و فرار کنند، اینجا مقصر کیست؟ با این شرایط ما مجبور به انجام کاری می شویم که هرگز تصورش را نمی کردیم که یک روزی در جامعه اسلامی دست به چنین کاری زده شود لذا تنها راهش این است که خانواده ها دست از این دیوانگی ها بردارند. اگر بخواهیم طبق قواعد و قوانین دین اسلام عمل کنیم، همین بس که در جشن های عروسی خود به یک ولیمه مختصر و دعوت تعدادی از اقوام نزدیک خود بسنده کنیم. در کجای دین اسلام تاکید بر خرید یک کیلو طلا، جواهر یا این همه هزینه های سنگین عروسی شده است؟ دین اسلام سفارش کرده در امر ازدواج جوانان، هر کدام از اقوام در حد توانایی خود برای شکل گیری زندگی مشترک جوانان کمک کنند و در مورد مهریه هم فرموده است، «مهر سنه» کفایت می کند، مابقی تشریفات اضافه بر سازمان بوده و چشم و هم چشمی محسوب می شود،در واقع خانواده ها جلوی ازدواج های آسان به سبک اسلام را با سنت های غلط خود گرفته اند و نتیجه آن هم عدم ازدواج در جامعه و کاهش جمعیت کشور می باشد.

بنابراین باید از خداوند بترسیم. در روایت آمده است، اگر جوانی به خواستگاری دخترتان آمد که دینش را پسندیدید، قبول کنید،حق ایجاد مانع ندارید، چون دین داری و اخلاق یکی از ویژگی ها و معیارهای مهم ازدواج است؛ بنابراین خانواده ها نباید به مادیات بیش از معنویت توجه نشان دهند، چون نتیجه آن افزایش سن ازدواج دختران و پسران تا چهل سالگی است. این امر هم باعث محروم شدن جوانان از مهر مادری و مهر پدری و محروم شدن از سایر لذایذ زندگی مشترک می شود. متاسفانه در هیچ جای دنیا حتی در کشورهای نامسلمان هم چنین فرهنگی برای ازدواج وجود ندارد. ازدواج در کشورهای خارجی بسیار آسان است و در کشور ما که یک جامعه مسلمان هستیم، باید ازدواج حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) یک الگوی نمونه برای جوانان باشد که با کمترین هزینه و در نهایت فقر این دو بزرگوار با هم ازدواج کردند حاصل آن، شجره طیبه امامت است.ازدواج آسمانی امیرالمؤمنین(ع) و صدیقه طاهره(س) دارای درس‌ها و نکته‌هایی است که امروز هم توجه به آن می‌تواند گره‌گشای بسیاری از مشکلات پیش روی جوانان و جامعه ما باشد، حضرت علی (ع) برای پرداخت مهریه دختر پیامبر زره خود را فروختند و در ابتدای زندگی مشترک چیزی نداشتند لذا زندگی شیرین نیازی به این چشم و همچشمی ها و مادیات ندارد.

نگاه حضرت علی (ع) و حضرت فاطمه (س) بر امر ازدواج بر چه محورهایی استوار بود و چگونه باید این نگاه در جوانان تقویت شود؟

وقتی حضرت علی (ع) به خواستگار حضرت فاطمه (س) رفتند، پیامبر اکرم از آنها نپرسید چه چیزی دارید، چقدر مهریه می پردازید، علی هم نگفتند چقدر جهیزیه می آورید، فقط شخصیت هم برایشان مهم بود. مسئله مهم در ازدواج، علاقه مندی به یکدیگر است و اگر زوج ها در زندگی به خداوند توکل کنند، پروردگار هم مهر و محبت آنها را به دل یکدیگر انداخته و در تمام سختی های زندگی یار و یاور هم می شوند. سوال اینجاست آیا به نظر شما واقعا این همه جهیزیه، مهریه سنگین و طلا و جواهرات باعث خوشبختی انسان می شود؟ ما غافل از این هستیم که با یک محاسبه غلط ممکن است همه مادیات و اموال خود را از دست بدهیم، قرار است زن و شوهر زندگی مشترک تشکیل دهند و در سختی ها و آسایش کنار هم باشند لذا باز هم تاکید می کنم مادیات نمی تواند عامل خوشبختی جوانان باشد؛ بنابراین ما باید پاسخگو باشیم کما اینکه هنوز هم هیچ کدام از ما مسئولان، روحانیون، دستگاه های مربوطه و رسانه ها نتوانستیم پاسخ این مشکلاتی را که برای جوانان ایجاد کردیم را بدهیم.کوتاهی در این زمینه موجب انحطاط جامعه می شود کما اینکه اکنون نیز در حال رفتن به این سمت هستیم. نظام اجتماعی بر پایه خانواده استوار است و این ارتباط محکم بین خانواده ها و اقوام است که تبدیل به شهر و کشور می شود؛ در صورتی که این عوامل از بین برود، فاتحه آن جامعه باید خوانده شود.

ازدواج موفق در دین اسلام بر چه اصولی استوار است؟

ازدواجی موفق است که از ابتدا بر اصول عقلانی بنا شده باشد کما اینکه ازدواج از روی غریزه و احساس است. در واقع این امر انسان را وادار به ازدواج می کند ولی در صورتی که پای عقل در میان نباشد، مشکلاتی در تشکیل زندگی مشترک پیش خواهد آمد؛ پس تعقل در کنار احساس در امر ازدواج یک امر مهم و ضروری است. تعقل یعنی استفاده از تجربیات دیگران و گوش دادن به حرف بزرگترها. در ازدواج های سنتی گذشته خانواده ها با استفاده از تجربیات خود، مسایل جوانان را سر و سامان می دادند و از تجربیات خود برای رفع مشکلات آنها استفاده می کردند؛ به همین دلیل زندگی ها پایدارتر بود و سپس اگر مسئله ای میان زوج ها پیش می آمد، بلافاصله والدین آن را حل می کردند، ولی در حال حاضر این روابط اجتماعی کاملا متفاوت شده است؛ بنابراین پیشنهاد بنده این است که جوانان از مشاوران امین و مطمئن به ویژه در اوایل زندگی که به دلیل عدم آشنایی با خلقیات یکدیگر دچار تنش می شوند، استفاده کنند؛ ضمن اینکه توکل به خداوند و رعایت حلال و حرام و حق الناس و احترام زن و شوهر به یکدیگر از جمله عوامل مهمی است که دین مبین اسلام تاکید زیادی بر آنها کرده است و جوانان می توانند با رعایت این عوامل زندگی مشترک خوبی داشته باشند.

پایان پیام/35