پیامد ساخت و ساز در حریم تاغزارهای اصفهان، افزایش بیماری سالک است

سالَک یک بیماری پوستی است که بر اثر گزش نوعی پشه خاکی به انسان منتقل می‌شود و ضایعات بد شکل و عوارض اجتماعی، روحی و روانی از پیامدهای ناگوار این بیماری است؛ اصفهان از استان‌های سالک خیز کشور است.

رضا فدایی روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: اصفهان یکی از استان‌های درگیر با بیماری پوستی سالک است و با وجود هشدارهای داده شده درباره سالک خیز بودن تاغزارها، همچنان شاهد پیشروی ساختمان سازی در این مناطق در تعدادی از شهرها هستیم.

تاغ‌ (Haloxylon) درختچه ای با مقاومت زیاد در برابر خشکی و گرما با سیستم ریشه‌ای گسترده است و با ایجاد تاغزارها از گسترش بیابان جلوگیری می‌شود اما از مکان‌های مستعد زیست حیوانات ناقل سالک است.

فدایی ساخت و ساز و پیشروی مناطق مسکونی در تاغزارها را مهمترین مشکل و دغدغه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمینه بیماری سالک خواند و تاکید کرد: با وجودی که مسوولان اعلام کردند که نباید در تاغزارها، ساخت و ساز انجام شود اما مجوزهای مربوطه در این زمینه صادر می‌شود و وقتی مردم در این خانه‌ها و ساختمان‌ها ساکن و به سالک مبتلا می‌شوند از دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، جواب می‌خواهند.

وی با بیان اینکه این وضعیت در همه شهرستان‌های درگیر سالک به‌ویژه اردستان و شرق اصفهان دیده می‌شود، اضافه کرد: اگر ساخت و سازها و اسکان مردم در حریم تاغزارها به همین منوال پیش رود در سال‌های آینده با مشکلات و موارد بیشتری از ابتلا به سالک در استان اصفهان مواجه خواهیم شد.

مسوول بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با اشاره به اینکه در سال ۹۹ حدود ۲ هزار و ۲۰۰ مورد ابتلا به سالک در استان گزارش شد، خاطرنشان کرد: این آمار کمی کمتر از سال گذشته که ۲ هزار و ۴۰۰ مورد بود، است.

فدایی با تاکید بر اینکه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان امسال با وجود محدودیت‌های ناشی از شیوع کرونا، عملیات مبارزه با ناقل سالک را مانند سال گذشته اجرا کرد، اظهار داشت: اگر امسال این عملیات اجرا نمی‌شد بدون شک با آمار بالاتری از ابتلا به سالک مواجه بودیم.

وی با اشاره به اینکه امسال به‌دلیل همه گیری کووید ۱۹ امکان برگزاری کلاس‌های آموزشی حضوری درباره سالک در شهرستان‌های سالک خیز وجود نداشت، افزود: تلاش کردیم اطلاع رسانی در این زمینه از طریق پیامک و تماس تلفنی انجام شود.

فدایی با بیان اینکه دانشگاه علوم پزشکی اصفهان برای عملیات مبارزه با ناقل سالک نیاز به ۱۰ میلیارد تومان اعتبار در سال آینده دارد، تصریح کرد: با وجودیکه هنوز منابع این اعتبار مشخص نشده است اما عملیات مقدماتی سال ۱۴۰۰ را از شانزدهم اسفند جاری آغاز کردیم.

وی هزینه عملیات مبارزه با ناقل سالک در سال جاری در استان اصفهان را حدود چهار میلیارد تومان اعلام کرد و گفت: بودجه مستقیم وزارت بهداشت در این زمینه یک و نیم میلیارد تومان بود و سایر منابع آن توسط خود دانشگاه تامین شد.

به گفته وی عملیات اجرایی مبارزه با ناقل سالک در شهرستان‌های اردستان، نطنز، برخوار، شاهین شهر و میمه و شرق اصفهان اجرا شد.

مسوول بیماری‌های واگیر معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با بیان اینکه امسال و پارسال مشکلی در زمینه تامین داروی درمان سالک (گلوکانتیم) وجود نداشت، تاکید کرد: اگر افرادی که دچار نیش زدگی پشه سالک می‌شوند زود به مراکز درمانی و بهداشتی مراجعه و این دارو را دریافت کنند دچار مراحل پیشرفته و حاد بیماری نخواهند شد.

فدایی خاطرنشان کرد: در برخی موارد تعدادی از این افراد ابتدا به سراغ درمانگران محلی می‌روند و فرصت مناسب را برای درمان از دست می دهند به‌همین دلیل دچار عوارض حاد و شدید بیماری سالک می‌شوند.

اصفهان یکی از استان‌های سالک خیز کشور به ویژه از نوع روستایی است که هشت شهرستان شامل اردستان، نطنز، برخوار، شاهین شهر و میمه، اصفهان (مناطق جنوب و جنوب شرق)، نایین، کاشان و آران و بیدگل با جمعیت حدود ۷۰۰ هزار نفر با این پدیده مواجه هستند.
میزان ابتلا به این بیماری در استان اصفهان (در محدوده دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به غیر از کاشان) در سال گذشته حدود ۲ هزار و ۴۰۰، در سال ۹۷ حدود ۲ هزار و ۸۰۰ و در سال ۹۶ حدود ۹۲۰ مورد بود.

زمان اوج ابتلا به این بیماری فصل تابستان می‌باشد و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان از سال ۸۷ تا کنون چندین برنامه را برای کنترل سالک اجرا کرده است.

پزشکان و کارشناسان معتقدند که سالک حاصل در کنار هم قرار گرفتن عوامل مختلف مانند موش ناقل، پشه، انگل و انسان است و برای کاهش آن باید زنجیره بین این عوامل، گسسته شود.