صدا و تصویر| «استقامت» صداهای مریخی را به زمین می‌فرستد| جستجوی حیات در سیاره سرخ با لیزر

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از Space.com گروه هدایت کاوشگر اعلام کردند «استقامت» روز چهارشنبه استفاده از ابزار «سوپرکم» (ابردوربین) (SuperCam) را برای اسکن کردن سنگ‌های سطح مریخ را آغاز کرده است. «سوپرکم» به یک میکروفون هم مجهز است که صدای آرام وزش باد مریخی و نیز تق‌تق نه چندان آرام ایجاد شده هنگام برخورد پرتوهای لیزر با سنگ هدف را ضبط کرده است.

گروه کنترل‌کننده «سوپرکم» مریخ‌نورد گفتند که صداهای ضبط‌شده هم نشان می‌دهتد میکروفون به درستی کار می‌کند، هم اینکه دارای سیگنال بسیار باکیفیتی برای بررسی‌های علمی هستند.

«سوپرکم» که روی دکل سرمانند «استقامت» قرار دارد، یکی از هفت ابزار علمی است که این مریخ‌نورد در این دنیای بیگانه به کار خواهد برد. «سوپرکم» می‌تواند با تابش لیزر به سنگ‌هایی تا فاصله ۷ متری را هدف قرار دهد و ابری از سنگ تبخیر شده ایجاد کند که ترکیب آن را دوربین‌ها و طیف‌سنج‌هایش تعیین خواهند کرد.

«سوپرکم» دارای یک دوربین، دو تابنده لیزر و چهار طیف‌سنج است که با آنالیز از راه دور سنگ‌ها به دنبال ترکیبات آلی (حیاتی) می‌گردند که می‌توانند «نشانه زیستی» زندگی میکروبی احتمالی روی سیاره مریخ باشند.

انجام این کار از قبل شروع شده است و «سوپرکم» در روز دوم مارس (۱۲ اسفند) سنگی به نام «ماز» (Maaz) (نام مریخ در زبان بومیان ناواهو در آمریکا) را هدف قرار داده است. «استقامت» بخشی از «دهانه جزرو» (باقیمانده یک دریاچه باستانی) را کاوش می‌کند که اعضای گروه هدایت‌کننده آن را «کانیون دو چلی» - گرفته شده نام یک یادمان ملی در سرزمین «ناواهو»ها در شمال ایالت آریزونای آمریکا).

تصویری از نمای نزدیک سنگ «ماز» که «ریز- تصویربردار از راه دور» سوپرکم در دو مارس ۲۰۲۱ گرفته است.

مشاهدات «سوپرکم» به گروه کنترل مکان دریابند «ماز» یک سنگ با ترکیب «بازالتی» است. بازالت‌ها سنگ‌هایی آتشفشانی هستند که روی مریخ و نیز روی زمین به گستردگی یافت می‌شوند. اما کارشناسان می‌گویند هنوز معلوم نیست که سنگ «ماز» آتشفشانی باشد. ممکن است «ماز» یک سنگ رسوبی باشد که از چسبیدن دانه‌های آتشفشانی بازالتی شسته‌شده به پایین رودخانه باستانی منتهی به «دریاچه جزرو» ساخته شده باشد.

میکروفون «سوپرکم» صدای باد مریخی را هم در چند روز اول اقامت «استقامت» روی مریخ ضبط کرده است. این میکروفون همچنین تلق‌تلق‌های ناشی از امواج ضربه‌ای و ارتعاش مربوط به تبخیر سنگ «ماز» پس از تاباندن لیزر را هم ضبط کرده است.

چنین صداهایی به گروه هدایت‌کننده «سوپرکم» کم زیادی خواهند کرد. برای مثال، جزئیات این تق‌تق‌ها میزان سختی سنگ هدف‌ قرار گرفته را روشن خواهد کرد که فقط بر اساس ترکیب شیمیایی سنگ نمی‌توان آن را تعیین کرد. (برای مثال گچ و مرمر هم ترکیب شیمیایی مشابهی با بازالت دارند اما سنگ‌هایی کاملا متفاوت هستند).

«استقامت» یک میکروفون دیگر هم دارد که درون سیستم دوربین «ورود، نزول و فرود» (EDL) آن تعبیه شده است. میکروفون EDL صداهای مربوط به «هفت دقیقه وحشت» فرود «استقامت» بر مریخ در ۱۸ فوریه (۳۰ بهمن) را ضبط نکرده‌اند، اما صداهای سطح مریخ را ضبط کرده‌اند.

این دو میکروفون نخستین میکروفون‌هایی است که تا به حال صداهای حقیقی را بر سطح مریخ ضبط کرده‌اند و ممکن است در مرحله‌ای دیگر هم با هم کار کنند: اعضای تیم هدایت درباره احتمال به کار انداختن همزمان میکروفون‌ها برای ضبط صدای استریو روی سیاره سرخ بحث کرده‌اند.

«استقامت» هنوز کارهای علمی‌اش روی مریخ را آغاز نکرده است. نخستین کار بزرگ این مریخ‌گرد یافتن میدان هوایی مناسب برای به پرواز درآوردن بالگرد ۱.۸ کیلوگرمی همراهش به نام «نبوغ» در یک ماموریت نمایش فناوری است.

«استقامت» همچنین تلاش خواهد کرد که فرستادن «نبوغ» به آسمان مریخ را ضبط کند و این کار ممکن است حتی به صورت یک نمایش پرزرق و برق چندرسانه‌ای درآید: ممکن است یک یا هر دو میکروفون صداهای پروانه «نبوغ» را در حال چرخش درون هوای رقیق مریخ ضبط کنند.

عکس «استقامت» از سایه خودش | ویدئو: مریخ‌نورد ابزارهای بازوی رباتی‌اش را آزمایش می‌کند