تولید اکسیژن در مریخ، پیش زمینه لازم برای ماموریت های سرنشین دار

به گزارش روز شنبه ایرنا از تارنمای گیزمودو؛ با اینکه موفقیت ۲۰ آوریل (۳۱ فروردین ماه) دستگاه موکسی (MOXIE) نصب شده بر روی پرزیورنس، در تولید پنج گرم اکسیژن، گام کوچکی برای سازمان فضایی آمریکا "ناسا" و مریخ نوردش به شمار می رود، اما به صورت بالقوه جهش بزرگی برای بشر و آرزوها و جاه طلبی هایش برای دسترسی به مریخ و سکونت بر آن است.

با اینکه این مقدار اندک اکسیژن به دست آمده از جو مملو از دی اکسید کربن مریخ، برای زنده نگهداشتن یک فضانورد تنها به مدت حدود پنج دقیقه کافیست، اما اصل آزمایش و تجربه این فناوری از اهمیت بسیاری برخوردار است، زیرا نشان دهنده امکان پذیر بودن تولید اکسیژن بر روی سطح مریخ است که برای فعالیت همیشگی بر روی سیاره سرخ و استفاده از ان به عنوان پایگاهی برای سفر به نقاط دیگر فضا، بسیار لازم و ضروریست.

با اینکه اینجیونیتی نخستین دستگاه دست ساز بشر است که توانسته در مکان ناشناخته دیگری در جهان خارج از زمین، با گونه ای موتور به پرواز در آید، اما ماکسی که مخفف (Mars Oxygen In-Situ Resource Utilization Experiment) است، نخستین تجربه تولید اکسیژن در جهان و سیاره ای به جز کره زمین توسط یک دستگاه ساخت بشر به شمار می رود. این ۲ آزمایش با توجه به کاهش دادن فاصله بشر تا مریخ، از اهیمت بسیاری برخوردار هستند.

در واقع اهمیت موفقیت این آزمایش به این علت است که تولید مستقیم اکسیژن قابل تنفس بر روی مریخ واقعا امکانپذیر شده و فضانوردان خواهند توانست با ایجاد نیروی پیشرانه موشک، به کره زمین بازگردند. با اینکه انسان می توانست پیش از اعزام انسان به مریخ، با ماموریت های باربری مخازن بزرگ اکسیژن را به مریخ انتقال دهد، اما هزینه و زمان دستیابی به این هدف بسیار گزاف بود. یک گروه چهار نفری فضانورد به حدود یک تن اکسیژن برای رسیدن به مریخ در طول یک سال کامل نیاز خواهد داشت، که در صورت بررسی میزان اکسیژن مورد نیاز برای پرتاب موشک های فضایی، به شدت بالا خواهد رفت.

به گفته مایکل هکت مدیر تحقیق پروژه موکسی؛ برای ماموریت اعزام انسان به مریخ به حدود ۲۵ تن یعنی ۲۵ هزار کیلو اکسیژن نیاز است که مقداری برای تنفس فضانوردان و بیشترین مقدار برای انتقال و بازگرداندن فضانوردان خواهد بود.

واژه های مریخ و اکسیژن هم خوانی چندانی با هم ندارند زیرا ۹۶ درصد جو این سیاره از دی اکسید کربن (گاز کربنیک) پوشیده شده است. موکسی اکسیژن را از گاز کربنیک جداسازی کرده و محصول مازاد آن مونواکسیدکربن خواهد بود. موکسی با استفاده از انرژی برق، مولکول دی اکسید کربن را با کاربرد فنآوری الکترولیز به ۲ گونه مولکول دیگر یعنی مونواکسید کربن و اکسیژن تبدیل می کند که عملکردی بسیار همانند سلول های سوختی دارد، هر چند عملکرد این باتری برعکس است و با استفاده از سوخت و اکسیژن و ترکیب آنها، برق تولید می کند.

آزمایش نخست موکسی برای اطمینان یافتن از سالم ماندن این دستگاه در سفر به مریخ بود، اما دستکم ۹ آزمایش برای آن در موارد دیگر در طول یک سال مریخی که برابر تقریبا ۲ ماه زمینی است، برنامه ریزی شده است.

دستاوردهای اولیه مریخ نوردی که در ۱۸ فوریه (۲۹ بهمن ماه) یعنی حدود ۲ ماه پیش روی مریخ فرود آمد، با توجه به موفقیت بالگرد اینجیونیتی (نبوغ) در بلند شدن از سطح بهرام و دستگاه موکسی در ماموریتش، دلگرم کننده بوده است.