ایستگاه تاکتیک | Inverted full-back کیست و چه نقشی در بازی دارد؟

در این قسمت از ایستگاه آنالیز و تاکتیک فوتبال به بررسی یکی از نقش های نوآورانه فوتبال مدرن که در سال های اخیر استفاده بسیاری از آن شده، می پردازیم و این نقش چیزی نیست جز Inverted full-backs، پیشنهاد می شود قبل از مطالعه این قسمت نگاهی به تعریف اصل superiority که در قسمت های قبلی ارائه شده بیاندازید.

به گزارش طرفداری، شاید شما هم این جمله معروف را شنیده اید که می گوید؛ وقتی در پست دفاع کناری بازی می کنید یک وینگر و یا یک دفاع وسط شکست خورده هستید که به کناره ها رانده شده اید. جیمی کرگر تعبیر بسیار جالبی از این قضیه دارد و می گوید هیچ کس با آرزوی گری نویل شدن متولد نمی شود. (گری نویل یکی از بهترین مدافعین کناری دنیای فوتبال است که در کلاس 92 سر الکس فرگوسن حضور داشت) حالا باید تمام این ذهنیت های بد را نسبت به فولبک ها کنار بگذارید...

اگر از لحاظ لغوی به نقش Inverted full-backs توجه کنید و پیش زمینه ای هم از این قضیه نداشته باشید احتمالا فکر می کنید این عبارت مربوط به فولبک های چپ پایی است که در سمت راست بازی می کنند یا بالعکس چرا که معنای لغوی این عبارت فولبک معکوس است اما این نقش هیچ ربطی به این قضیه ندارد.

نقش Inverted full-backs را در سال های اخیر عموما در تیم های پپ گواردیولا مشاهده کرده ایم. پپ گواردیولا تعاریف و شرح وظایف را برای پست دفاع کناری یا همان فولبک تغییر داد و شرایط در تیم های گواردیولا به گونه ای شد که مدافعین کناری در تیم های گواردیولا نقشی کاملا متفاوت تر از آن چه که ما از یک فولبک سراغ داریم را بازی می کردند. پپ در فصل اول حضورش در بایرن مونیخ از فیلیپ لام به عنوان یک Inverted full-backs استفاده کرد و بعد ها در سیتی نیز از بازیکنانی مثل فابیان دلف، کایل واکر و زیچنکو در این نقش استفاده کرد. در این مطلب به مزایا و معایب استفاده از این نقش و تاثیر فولبک های کاذب در بازیسازی و در فاز تخریبی می پردازیم...

فاز بازیسازی

در مثال هایی که برای Inverted full-backs استفاده کرده ایم سیستم 3-3-4 را به عنوان سیستم پایه در نظر گرفته ایم.

پیش تر مورد اصل superiority و تفکرات پپ گواردیولا برای اجرای این اصل صحبت کرده ایم. دلیل اصلی ای که پپ گواردیولا چنین نقشی را برای فولبک های تیمش در نظر گرفته، اجرای همان اصل برتری یا superiority است که در قسمت های قبل در مورد آن ها صحبت کرده ایم.

همان طور که می دانید در فوتبال مدرن بازیسازی از همان خط دروازه شروع می شود و با مدافعان تیم ادامه پیدا می کند. فلسفه آغاز بازیسازی از همان خط دروازه نیازمند تدابیری است که بتواند به موفقیت این قضیه کمک کند. یک مثال کوچک می زنیم؛ فرض کنید یک مربی به دروازه بان تیمش دستور می دهد تحت هر شرایطی بازی را روی زمین و با پاسکاری با مدافعان میانی تیم آغاز کند، تیم مقابل هم متوجه این قضیه می شود و پرسینگ شدید را در دستور کار قرار می دهد، حالا چه اتفاقی رخ می دهد؟ اگر مربی ای که اصرار به بازیسازی از دفاع دارد نتواند در برنامه هایش و شرح وظایفی که برای بازیکنان تیم در نظر گرفته، هنگام پرس تیم حریف گزینه پاس های کافی ای برای دروازه بان یا مدافع صاحب توپش فراهم کند، قطعا استراتژی اش با شکست بدی مواجه می شود و مدافعان در مواجه با پرسینگ حریف یا باید پاس های پر ریسک بلند بدهند که به نوعی دفع توپ است تا پاس و یا مجبور به لو دادن توپ می شوند. این جا است که سرمربی ای با تفکرات بازی مالکانه باید بتواند طوری بازیکنانش را ارنج کند که در چنین مواقعی با برتری عددی یا همان Numerical superiority پرس حریف را بشکنند. (برتری عددی یکی از اجزای اصل superiority است)

حالا سرمربی تیم آبی می تواند کمی خلاقیت به خرج دهد تا تیمش خط پرس را بشکند. این خلاقیت همان Inverted کردن فولبک های تیم است. در چنین صحنه هایی تفاوت یک فولبک ساده با یک فولبک کاذب مشخص می شود. در چنین صحنه ای فولبک روی همان فلانک ها باقی می ماند و خیلی تحرک ندارد، در حالی که یک فولبک کاذب در چنین صحنه هایی خودش را به کانال های مرکزی و Half-space می رساند.

حالا اگر بخواهیم در یک جمله تفاوت یک فولبک ساده و فولبک کاذب را بیان کنیم باید بگوییم؛ فولبک های کاذب روی فلانک ها یا همان کانال های کناری ثابت نمی مانند و برای ایجاد برتری عددی خودشان را به کانال های مرکزی و Half-space می رسانند. حالا کمی جلو تر می رویم و به تاثیر فولبک های کاذب به فاز هجومی می رسیم...

فاز هجومی

در فاز هجومی نیز فولبک های کاذب با همان فلسفه ایجاد برتری عددی و ایجاد گزینه پاس برای بازیکن صاحب توپ نفوذ می کند. قبل از هر توضیح دیگری بهتر است به مثال های تصویری این قضیه توجه کنیم...

فولبک های کاذب یا به عنوان بازیکن صاحب توپ و یا به عنوان گزینه پاس وارد فاز هجومی می شوند و اغلب این باعث ایجاد یک برتری 3 در مقابل دو برابر بازیکنان تیم مدافع حریف می شود.

همانطور که می دانید یکی از مشکلات تیم هایی که با فلسفه مالکانه بازی می کنند مقابله با تیم هایی است که به ارائه بازی ای دفاعی می پردازند و با فوتبال واکنش گرای خود تمام مناطق با ارزش زمین را اشغال می کنند و تیم مالک توپ مجبور به بازی عرضی می شود و خبری از خلق موقعیت نیست اما استفاده از Inverted full-backs می تواند یکی از راهکار های حل این قضیه باشد.

ترانزیشن و فاز دفاعی

تا به این جای کار شاید این قضیه به ذهن تان رسیده باشد که فولبک های کاذب در نقش یک هافبک میانی عمل می کنند. همانطور که در فاز هجومی و بازیسازی دیدید، در فاز دفاعی نیز فولبک کاذب در نقش یک هافبک ظاهر می شود و به جای برگشتن به پست اصلی روی فلانک ها به توپ گیری می پردازد.

فولبک های کاذب می توانند از ضد حمله حریفان جلوگیری کنند چرا که در مواقع حمله معمولا به جای هافبک های میانی ای که نفوذ کرده اند جایگیری می کنند.

زوج فابین دلف و کابل واکر، داوید آلابا و فیلیپ لام، زیچنکو و ژائو کانسلو فولبک های کاذبی هستند که در این سال های برای تیم های گواردیولا به میدان رفته اند...

در فیلم زیر می توانید نقش یک فولبک کاذب در تم منچستر سیتی را ببینید...

در این بخش هم تعریف اصل برتری را آورده ایم تا در صورت نیاز آن را مطالعه کنید. این بخش مربوط به قسمت سوم ایستگاه تاکتیک و آنالیز فوتبال است؛

ایجاد برتری عددی و رعایت اصل superiority

اصل superiority یکی از پیش نیاز های سبک بازی Positional play (به نوعی همان بازی مالکانه) است. در کل و به طور خلاصه هدف از به کار بردن این اصل این است که بازیکنان تیم خودی از هر نظر در موقعیت برتری نسبت به بازیکنان حریف باشند. (معنای کلمه Superiorities هم همان برتری است)

تصویر بالا به طور کلی اصل Superiorities را تعریف می کند. این اصل به سه بخش اصلی «Numerical » ،«Positional » و «Qualitative » تقسیم می شود. تعریف خلاصه هر کدام از آن ها به صورت زیر است:

Numerical (برتری عددی): این بخش از اصل همان برتری عددی است که با اصطلاح overload از آن یاد می شود.

Qualitative (برتری کیفی): این قسمت از اصل هم به همان تعرف ابتدایی برمی گردد (در کل و به طور خلاصه هدف از به کار بردن اصل این است که بازیکنان تیم خودی از هر نظر در موقعیت برتری نسبت به بازیکنان حریف باشند) حالا هم باید این گونه قضیه را تفسیر کنیم که چه در زمانی که بازیکنان ما برتری عددی ایجاد کرده اند و چه در زمانی که تعداد بازیکنان برابر است باید از نظر شکل تیمی و عملکرد فردی بازیکنان اتفاقاتی رقم بخورد که تیم به اهدافش برسد و به سمت دروازه حریف حرکت کند. این قسمت ارتباط مستقیمی با مهارت فردی بازیکنان دارد و این مهارت حتما باید در راستای اهداف تیمی باشند. اگر شما نسبت به تیم حریف برتری عددی داشته باشید اما کیفیت بازیکنان شما در آن فضا و صحنه از بازی، کمتر از بازیکنان حریف باشد، برتری کیفی را در اختیار ندارید و نیم توانید از برتری عددی برای رسیدن به اهداف تان بهره ببرید. برتری عددی بدون برتری کیفی شما را به هدف نمی رساند اما برتری کیفی می تواند در شرایط برابر که نسبت به حریف برتری عددی ندارید، بعضا منجر به موفقیت شما شود.

Positional (برتری از لحاظ موقعیت): در تعریفی ساده، این قسمت از اصل پاسخ سوال "شعاع حرکتی بازیکنان و محل استقرار آن ها را چگونه تعیین کنیم که به 5 منطقه طولی زمین و 4 رفرنس پوینت برای ایجاد و کشف فضاهای با ارزش اشراف داشته باشند" است. (در قسمت های بعدی سلسله مطالب "پرونده فنی" به طور کامل در مورد رفرنس پوینت و سه قسمت اصل Superiorities توضیح داده می شود اما به طور مختصر 4 رفرنس پوینت اصلی فوتبال، توپ، یار حریف، یار هم تیمی و فضای اطراف بازیکن هستند. بازیکن هم با توجه به این 4 رفرنس پوینت تصمیمی بعدی خود را مشخص می کند. برای مثال یک مدافع کناری قبل از این که تصمیم به نفوذ بگیرد، باید موقعیت مکانی خود نسبت به بازیکن های هم تیمی، بازیکن های حریف و محل توپ توجه کند و سپس به فضایی که مقابلش ایجاد شده هم نگاهی بیاندازد و تصمیم بگیرد آیا نفوذ در آن مقطع زمانی کار درستی است یا نه؟ شاید شما هم اصطلاح هوش فوتبالی به گوش تان خورده باشد. قدرت و سرعت تصمیم گیری با توجه به 4 رفرنس پوینت اصلی یکی از شاخصه هایی است که با آن می توان هوش فوتبالی یک بازیکن را سنجید...)

حالا پس از این توضیحات به تاثیر ایجاد برتری عددی و رعایت اصل superiority در ایجاد و اشغال فضا می پردازیم.

قانون "برتری عددی و اشغال یک فضای خاص در زمین باعث آزاد شدن فضاهای دیگر می شود." یکی از دلایلی است که استفاده از ایجاد برتری عددی می تواند نقش بسزایی را در ایجاد و اشغال فضا داشته باشد.

قسمت های قبلی:

ایستگاه تاکتیک | xA چیست؟ پارامتری برای ارزش گذاری پاس ها

کاتناچیو چیست؟ چگونه می توان درهای فوتبال را بست و کلیدش را قورت داد؟ | ایستگاه تاکتیک

ایستگاه آنالیز فوتبال | PPDA چیست؟

ایستگاه آنالیز فوتبال | counter press چیست؟

آنالیز فوتبال | منطقه بندی زمین بازی از اریگو ساکی و فن خال تا پپ گواردیولا

آنالیز فوتبال | رجیستا چیست؟

آنالیز فوتبال | (xT) Expected Threat چیست؟

از تعریف Third-man تا اهمیت عرض در فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟ (قسمت پایانی)

آنالیز فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟؛ قسمت اول

آنالیز فوتبال؛ low block تیم های دفاعی را چگونه بشکنیم؟ (۲) | تعریف اصول superiority و Compactness

ایستگاه آنالیز فوتبال؛ سفر به لایه های زیرین فوتبال، هر دوشنبه در طرفداری