حیدری: تجارت خارجی ایران نباید محدود به چند کشور اندک باشد / 2 برابر شدن صادرات مستلزم لغو تحریم و ارتقای کیفیت تولید

گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو، آیت الله رئیسی رئیس جمهور منتخب مردم در مناظره‌ها و تبلیغات ریاست جمهوری درکنار سایر وعده‌های اقتصادی که به مردم دادند موضوع دو برابر کردن صادرات ایران به کشور‌های مختلف از جمله کشور‌های منطقه را مطرح کردند. افزایش صادرات در اقتصاد به معنای رشد تولید و افزایش میزان اشتغال است، موضوعی که تحقق آن نیازمند بستر سازی‌های لازم اعم از داخلی و خارجی با توجه به تبعات تحریم‌ها در تعاملات تجاری ایران است. حسن حیدری؛ اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس راهکار‌های تحقق افزایش صادرات ایران را با دانشجو مطرح کرده است که در ادامه تقدیم می‌شود.

حسن حیدری پیش شرط‌های تحقق دو برابر شدن صادرات ایران، که یکی از وعده‌های رئیس دولت سیزدهم بود را منوط به از بین رفتن هر گونه تنش سیاسی و ارتقای کیفیت تولید دانست و دراین باره گفت: اگر شروط لازم برای تحقق دو برابر شدن صادرات ایران فراهم باشد، قطعا با توجه به ظرفیت‌های اقتصاد ایران این مساله قابل اجراست، اما اگر شرایط مهیا نباشد حتی اگر ظرفیت‌های خوب اقتصادی هم داشته باشیم امکانی برای دو برابر کردن میزان صادرات کشور نخواهیم داشت.

وی در این باره خاطر نشان کرد: افزایش میزان صادرات کشور یا دو برابر کردن صادرات کشور در کوتاه مدت اجرایی نمی‌شود، بلکه در بازه زمانی بلند مدت قابل تحقق است. قطعا در یکی دو سال نمی‌توانیم صادرات کشور را یکی دو برابر کنیم، به دلایل مختلفی از جمله مهمترین آن‌ها تقویت تولید و ارتقای کیفیت تولید در ایران، مثلا اگر تولید پژو را افزایش دهیم، شاید به لحاظ کمی تعداد بیشتری تولید کرده باشیم، در صورت عدم ارتقای کیفیت و به کار بردن استاندارد‌های بین المللی و آپشن‌های معمول دنیا که در خودروسازی ما لحاظ نمی‌شود، نمی‌توانیم در خارج از کشور برای خودروی تولید ایران، مشتری پیدا کنیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس در این باره خاطر نشان کرد: تقویت تولید و رقابت پذیر کردن تولید مولفه‌های مهمی در افزایش صادرات و توسعه اقتصادی به شمار می‌روند، بنابراین صرف بالا بردن عدد و رقم در میزان تولید، نمی‌توان انتظار افزایش صادرات کالای ایرانی به منطقه و فرامنطقه را داشت.

حیدری اضافه کرد: حال که رقابت‌های انتخاباتی و مناظره‌ها به پایان رسیده و رئیس دولت سیزدهم توسط مردم انتخاب شده است، وقت عمل به وعده‌های داده شده است. وقت رشد اقتصاد ایران، اما باید به این مساله توجه داشت که افزایش صادرات در دنیای امروز فقط و فقط وابسته به ارتقای کیفیت محصولات تولیدی کشور نیست، بلکه تحریم‌ها و محدودیت‌های بانکی نیز موانع مهمی در راه افزایش صادرات کشور به شمار می‌روند.

وی در این باره خاطر نشان کرد: باید بپذیریم تحریم‌ها موانع بزرگی در پیش روی صادرات و تجارت خارجی ایجاد کرده است، ضمن اینکه حتی اگر تحریم نباشیم، بانک‌های بزرگ خارجی به دلیل معایب بزرگی که در ساختار حسابداری نظام بانکی ما و فعالیت‌هایی که اصولا در نظام بانکی ریسک به شمار می‌رود، علاقه‌ای به مراوده با ما ندارند! بنابراین این موارد همگی در کاهش صادرات کشور نقش ویژه‌ای ایفا می‌کنند.

حسن حیدری تاثیر تحریم‌های بانکی بر روند صادرات کشور را توضیح داد و دراین باره گفت: تحریم‌های بانکی تقریبا شرایط نقل و انتقال پول را برای ما ناممکن کرده است. از این جهت رفع تحریم‌های بانکی در تحقق وعده‌های افزایش صادرات مقوله بسیار مهمی است چرا که یک طرف واردات و صادرات، انتقال کالا و یک طرف دیگر انتقال پول و منابع مالی است که با وجود تحریم‌های بانکی شرایط انتقال پول برای کشور بسیار سخت می‌شود و فعالان اقتصادی و تجار علاقه‌ای به صادرات از خود نشان نمی‌دهند.

وی در پاسخ به این سوال که چگونه در حال حاضر با برخی کشور‌های منطقه مثل عراق و افغانستان با وجود تحریم‌های بانکی مراوده تجاری داریم و تفاوت این تجارت با سایر کشور‌ها در چیست گفت: باید مقیاس صادرات را با کشور‌های مختلف منطقه و فرامنطقه مد نظر قرار دهید. مثلا اگر صادرات در مقیاس‌های کوچک باشد راحت‌تر است، اما وقتی به دنبال تجارت و صادرات کالای خود به چند کشور باشیم، آن زمان ارقام و اعدادی که در تجارت خارجی رد و بدل می‌شود بسیار سنگین می‌شود، اعداد و ارقامی که جابه جایی آن به صورت چمدانی یا حتی از طریق صرافی‌ها هزینه بر و بسیار سخت است، بنابراین شرط اول موفقیت در افزایش صادرات کشور رفع این محدودیت هاست، در غیر این صورت صادرات به کشور‌های مختلف با حجم چشمگیری عملیاتی نمی‌شود.

حسن حیدری در خصوص اصلاحات داخلی موثر بر افزایش صادرات کشور در بخش تولید گفت: به غیر از نقش لغو تحریم‌ها بر افزایش میزان صادرات نباید نقش اصلاحات اساسی در ساختار داخلی تولید را فراموش کنیم. ارتقای کیفیت تولید مساله مهمی است. ما در حال حاضر به دلیل کیفیت‌های پایین تولیدات با چند کشور انگشت شمار مثل عراق یا افغانستان تجارت خارجی داریم، حتی تجارت ما با این کشور‌ها با وجود مرز‌های بزرگ و دسترسی‌های زمینی راحت برای حمل و نقل کالای ایرانی آنچنان قابل توجه نیست، البته تحریم‌ها هم مانع بزرگی برای افزایش صادرات به کشور‌های همسایه است، بنابراین این دو مقوله را در کنار هم باید قرار داد، به موازات هم رفع تحریم‌ها و ارتقای کیفیت تولید کالای ایرانی، می‌تواند راه را برروی افزایش تجارت خارجی ما با منطقه باز کند. اگر پیش شرط‌های لازم محقق نشود، افزایش صادرات ایران به کشور‌های منطقه باز هم در حد شعار باقی می‌ماند. بی شک لغو کلیه تحریم ها، تقویت تولید و رقابت پذیر کردن تولید مهمترین پیش شرط‌ها و نیاز‌های تحقق وعده دو برابر کردن میزان صادرات ایران است.