ضرورت امامت در خطبه غدیر آمده است

به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، عید غدیر خم روز ۱۸ ذی الحجه می‌باشد که توسط مسلمانان شیعه برای جانشینی صریح حضرت علی بن ابی طالب (ع) در مقام امامت پس از حضرت محمد (ص) جشن گرفته می‌شود. به اعتقاد شیعیان بر طبق خطبه حضرت محمد(ص) در غدیر خم علی (ع) را بعد از خود با حدیث مَن کُنتُ مولاه فَهذا علیّ مولاه أللهم والِ من والاه و عادِ من عاداه جانشینش برای تمامی مسلمانان اعلام کرد.

به مناسبت دهه ولایت و امامت خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان گفت و گویی با حجت الاسلام والمسلمین «سید رضا حسینی مازندرانی» استاد حوزه علمیه انجام داده است که در ادامه می خوانید.

معنای غدیر چیست و چرا 18 ذی الحجه را به نام غدیر خم نامگذاری کرده اند؟

واژه غدیر در لغت به چند معنا ذکر شده است. غدیر به معنی آبگیر، قطعه ای از آب و جای جمع شدن آب باران معنی شده است. همچنین غدیر خم در میان راه دو شهر مکه و مدینه قرار دارد که در زمان پیامبر گرامی اسلام مسیر کاروانیان حج در آنجا از هم جدا می شد و هر کدام به سرزمین خود می رفتند. علت اینکه این مکان به غدیر خم نامگذاری شده است، این بوده که به اعتبار آب و هوای منطقه به نام غدیر خم نامگذاری شده است. در 18 ذی الحجه پیامبر گرامی اسلام به دستور خداوند امام علی (ع) را به عنوان وصی و جانشین خود به مردم معرفی می کند.

غدیر یک رویداد تاریخی یا گذرگاه جغرافیایی نیست بلکه سرفصل اعتقادی است که درون مایه همه طاعت ها از آن منشا می گیرد. امام رضا (ع) در خصوص شناخت غدیر فرموده اند به خدا سوگند اگر مردم ارزش روز غدیر را شناخته بودند روزی 10 بار فرشتگان با آنها مصافحه می کردند و اگر به درازا کشیدن سخن برای من ناگوار نبود درباره ارجمندی این روز و فضیلت هایی که خداوند متعال به کسانی داده که آن را شناخته اند، چنان بسط و سخن می دادم که به شمار نیاید.

در روز غدیر چه اتفاقی افتاد و چرا این روز دارای اهمیت است؟

در هجدهم ذی الحجه در مکانی به نام غدیر خم و در مسیر بازگشت از حجه الوداع پیامبر گرامی اسلام به دستور خداوند امام علی (ع) را به عنوان وصی و جانشین خود معرفی کرد و خطاب به حاضران فرمودند این خبر را به غایبان نیز ابلاغ کنند. در این روز مقام امامت و ولایت به صورت رسمی در سرزمین غدیر خم به امام علی (ع) اعطا شد. در این روز پس از آنکه پیامبر از حجه الوداع به سمت مدینه باز می گشتند در بین مسیر توقف کردند و پیام الهی را با این مضمون که ای پیامبر آنچه را از پروردگارت بر تو نازل شده است به مردم برسان، اگر چنین نکنی امر رسالت او را ادا نکرده ای و خدا تو را از مردم حفظ می کند که خدا مردم کافر را هدایت نمی کند.

درباره خطبه غدیر توضیح دهید؟ پیامبر گرامی اسلام در خطبه غدیر به چه نکاتی تاکید می کنند؟

در روز ۱۸ ذی الحجه و در غدیرخم، پیامبر گرامی اسلام پس از حمد و ثنای الهی از یگانگی خداوند و قدرت و برهان خدا در آفرینش موجودات و جهان خلقت سخن می گوید و ستایش را سزاوار خداوند یگانه می داند. او که آفریننده آسمان ها است، گستراننده زمین ها و حکمران آنها است. پیامبر گرامی اسلام در بخش دیگری از خطبه غدیر و پس از حمد و ثنای الهی به بازگویی فرمان الهی برای مردم می پردازد و می فرماید اکنون به عبودیت خویش و پروردگاری او گواهی می دهم و وظیفه خود را در آنچه وحی شده، انجام می دهم، مباد که از سوی او عذابی فرود آید که کسی یاری دور ساختن آن از من نباشد، هرچند توان اش بسیار و دوستی اش خالص باشد.

حضرت محمد (ص) با برشمردن ضرورت انتخاب و معرفی وصی و جانشین پس از خود ولایت و امامت 12 امام (ع) را به صورت رسمی در بخش سوم خطبه غدیر اعلام می کند. در فرازهایی از این خطبه آمده است هان ای مردم بدانید این آیه درباره اوست ژرفی او را درک کنید و بدانید که خداوند او را برایتان صاحب اختیار و امام قرار داده، پیروی او را بر مهاجران و انصار و آنان که به نیکی از ایشان پیروی می کنند و بر صحرانشینان و شهروندان و بر عجم و عرب و آزاد و برده و کوچک و بزرگ، سفید و سیاه و بر هر یکتاپرست لازم شمرده است.

در بخش چهارم خطبه غدیر پیامبر گرامی اسلام دست حضرت علی (ع) را بلند می کند و می فرماید ای مردم این علی است، برادر، وصی و نگهبان دانش من و هم او است جانشین من در میان امت و بر گروندگان به من و بر تفسیر کتاب خدا که مردم را به سوی او بخواند و آنچه موجب خوشنودی او است، عمل کند و با دشمنان اش ستیز نماید. او پشتیبان فرمان برداری خداوند و بازدارنده از نافرمانی او باشد، همانا اوست جانشین رسول الله و فرمانروای ایمانیان و پیشوای هدایتگر از سوی خدا و کسی که به فرمان خدا با پیمان شکنان روی گردانان از راستی و درستی و به در رفتگان از دین پیکار کند. خداوند فرماید فرمان من دگرگون نخواهد شد. پروردگارا اکنون به فرمان تو چنین می گویم، خداوند دوستداران او را دوست دار و دشمنان او را دشمن دار. پشتیبانان او را پشتیبانی کن، یارانش را یاری نما، خودداری کنندگان از یاری اش را به خود رها کن و ناباورانش را از مهرت بران و بر آنان خشم خود را فرود آور.

پیامبر گرامی اسلام در ادامه و در پخش پنجم خطبه غدیر به توجه امت مسلمان به مسئله امامت تاکید می کند. همچنین در ادامه به کارشکنی های منافقین می پردازد و درباره پیروان اهل بیت (ع) و دشمنان آنها خطبه غدیر را ادامه می دهد. در بخش هشتم خطبه غدیر به موضوع انتظار و منجی عالم بشریت حضرت مهدی (عج) می پردازد و در بخش نهم موضوع بیعت با امام علی (ع) به عنوان وصی و جانشین پیامبر گرامی اسلام را مطرح می کند.

پیامبر گرامی اسلام در بخش دیگر خطبه غدیر موضوع حلال و حرام و واجبات و محرمات را مطرح می کند و در بخش پایانی از حاضران به صورت رسمی بیعت می گیرد. در بخش هایی از این خطبه می فرماید ای مردم شما بیش از آنید که در یک زمان با یک دست من بیعت نمایید، از این رو خدای عزوجل به من دستور داده که از زبان شما اقرار بگیرم و پیمان ولایت علی (ع) را محکم کنم و نیز بر امامان پس از او که از نسل من و اویم همان گونه که اعلام کردم که ذریه آن از نسل اوست البته که سخنان تو را شنیده پیروی می کنیم و از آنها خوشنودیم و بر آن گردن گذار و بر آنچه از سوی پروردگارمان در امامت امام مان علی (ع) و امامان دیگر به ما ابلاغ کردی با تو پیمان می بندیم با دل و جان و زبان و دست هایمان. با این پیمان زنده ایم و با آن خواهیم ماند و با آن اعتقاد برانگیخته می شویم و هرگز آن را دگرگون نکرده، شک و انکار نخواهیم شد پس از عهد و پیمان خود برنمی گردیم.

پایان پیام/47