شناخت مفهوم کودکی، صلح را از درون انسان آغاز و به جهان منعکس می‌کند

هفته ملی کودک از دیروز (جمعه، ۱۶ مهر) آغاز شده؛ کودکانی که روزگار سخت خود در دوران همه گیری کرونا را کم کم به پایان می رسانند و به دنیایی گام می گذارند که همچنان و هنوز پر از ناشناخته ها و نشانه هاست. رازهایی که با بازی ها و در کنار هم بودن، گشوده می شوند و دنیا دوباره پر از صدای کودکان خواهد شد.

آیدین مهدیزاده، دبیر شورای نظارت بر اسباب بازی و دبیر رویداد ایده آزاد اسباب بازی، درباره روز جهانی کودک و ارتباط آن با بازی گفت: اهمیت بازی بر هیچ شخصی پوشیده نیست، اگر زمانی به آن کمتر پرداخته می شود، نمی توان جایگاه آن را انکار کرد و اهمیت بازی در جریان زندگی را نادیده گرفت. فرقی نمی کند این بازی در مسیر ارتباطات اجتماعی ما باشد یا فضایی برای تقویت مهارت های فردی، بازی، موقغیتی است که ما را از زندگی روزمره و تشویشی که اطراف ما را فرا گرفته است رها می کند و فرصت خودسازی و درون نگری به ما می دهد.

وی افزود: یکی از دلایل اهمیت بازی، کنار هم نشستن و فارغ شدن از فضای ما و من هاست. این که خود را از فضایی که مربوط اهداف و مقاصد کوتاه مدت دنیاست، برای چند دقیقه ای خلاص کنیم. فرقی نمی کند در کودکی یا بزرگسالی اما کودکان بازی را بهتر می فهمند، چون فارغ تر هستند، بزرگترها دیرتر متوجه می شوند، چون ما گرفتاری ها و جنگ ها و خشونت هایمان بیشتر است. هر قدر که محدودیت ها بیشتر و زندگی روزمره سخت تر می‌شود، ارزش بازی هم بیشتر به حساب می آید.

ما بازی را جزئی از زندگی کودکان می دانیم اما حالا با محدودیت های کرونایی، کودکان دل‌مشغولی‌ها و نگرانی های یک بزرگسال را به اجبار تجربه می‌کنند و ارزش بازی برای آنها بیشتر می‌شود و در همان فضای محدود خودشان بازی می کنند، ما نمی توانیم بازی را در جریان زندگی یک انتخاب بدانیم چون دنیا محدود شده است، این یک نیاز ویژه و از واجبات زندگی کودکان است که حتما باید به آن بپردازیم و با خودمان هم به صلح برسیم.

از المپیک تا بازی های خانگی‌؛ بازی‌ها صلح می‌آورند

مهدیزاده در پاسخ به این سوال که بازی می تواند صلح در پی داشته باشد، گفت: فقط موضوع بازی‌های رومیزی یا بازی های سنتی نیست. آن ها بسیار مهم اند اما بازی آسیایی، بازی های المپیک و... سال‌هاست که یک دورهمی به مفهوم صلح آمیز آن است. درست است که فضا رقابتی است اما چون فضای متفاوتی است از زندگی عادی و روزمره دور می شود. در جریان بازی می توانیم از زندگی دست بکشیم و رویاپردازی کنیم و منافع ما در ارزش کمتری قرار می گیرد و می توانیم به ارزش در کنار هم بودن، فکر کنیم و به نوعی تاب آوری مان را افزایش بدهیم، اما تا وقتی زندگی برای ما خیلی جدی است و نمی توانیم حتی یک لحظه از منافع مان دست بکشیم، دنیا همین گونه ادامه پیدا می کند، بسیاری دوستی ها کنار گذاشته می شود و کارگروهی کم می شود، به دیگری کمتر فکر می کنیم و فضای زندگی مان بسیار خودخواهانه و درونی می شود.

این مدرس دانشگاه اضافه کرد: باید با درون هم به صلح برسیم و با خودمان آشتی کنیم. هر فردی باید بتواند خودش را دوست داشته باشد و در راستای سلامت روانی و رشد ذهنی خود کوشش کند، فضای بازی یک انتخاب نیست، الزام برای به کار گرفتن آن برای ادامه زندگی وجود دارد. در دوران کرونا این نکته که به سلامت خودمان به اندازه اطرافیان اهمیت بدهیم، نشان داد کنار هم بودن چقدر می تواند بر زندگی ما اثر بگذارد، این موقعیتی است که می طلبد فضای بازی گونه بیشتر شود و باید برای کودکان شرایط آن را فراهم کنیم.

دنیای کودکان، در پساکرونا متفاوت خواهد بود

وی درباره نیازهای کودکان در دنیای پساکرونا گفت: کودکانی را داریم که همه زندگی خود را در دوران کرونا طی کرده اند. بچه هایی که بهمن ۱۳۹۸ متولد شده اند، اکنون دو ساله می شوند و کم کم حرف می زنند و راه می روند و دنیای جدیدی را می شناسند. اگر کرونا ادامه پیدا می کرد با نسلی رو به رو بودیم که از نظر ارتباطی، تفاوت های بسیاری داشت و از محیط پیرامون خود جدا بود اما خوشبختانه به سمتی می رویم که زندگی عادی شود و فضای عادی زندگی قبل از کرونا را داشته باشیم. اما اتفاقات دوران کرونا، مراقبت ها، استفاده از زمان، قدردانی از کسانی که کنار ما بودند و اندوه آنها که دیگر پیش ما نیستند، یادمان نمی‌رود.

مهدیزاده، اندیشه و رفتار کودکان بعد از کرونا را متفاوت دانست و اظهار داشت: همین دنیای مجازی که قبلا حاشیه زندگی ما به شمار می‌آمد، اکنون بخش مهمی از زندگی امروز ماست، کودکان هم همین مساله را دارند و باید برای آن آماده باشند. آرام آرام بتوانند بین زندگی قبل و بعد از کرونا ارتباط درستی برقرار کنند، برای این مساله باید آموزش هایی داد و مربیان و معلمانی باشند که بتوانند در فضای مجازی و در کلاس درس حضوری رابطه برقرار کنند. یکی از پیشنهادات، وجود مکان ها یا فرصت هایی است که ترکیبی باشد. در کنار آموزش حضوری، دور هم جمع شدن و فضاهای بازی، کماکان باید بدانیم که بچه ها با فضای مجازی هم ارتباط دارند و باید برای این موضوع آموزش ببینند.

وی در توضیح این که تمهیداتی باید اندیشید، بیان کرد: ابزارهای آموزشی اهمیت زیادی دارند، اسباب بازی ها باید جدید و به روز شوند، آموزش ها و حتی برنامه های درسی جدید است که می تواند بازنگری شود و دنیای مجازی که رویدادهای آن در دنیای واقعی اتفاق نمی افتد، نقش آن در تولید محتوا برای کودکان باید در نظر گرفته شود.

ایده آزاد اسباب بازی به پایان راه رسید

مهدیزاده درباره رویداد ایده آزاد اسباب بازی گفت: این برنامه به روزهای پایانی خود نزدیک می شود. در این رویداد سالانه، از همه دوستان، دست اندرکاران و علاقه مندان می خواهیم اگر ایده ای دارند به دبیرخانه ارسال کنند و از دوره های آموزشی و حمایت های حرفه ای استفاده کنند که ایده هایشان به انجام برسد.

بخشی از این ایده ها پخته تر هستند و آمادگی ارائه شدن را دارند. ما دعوت می کنیم با حضور سرمایه گذاران و تولید کنندگان کار خود را ارائه کنند و نمایشگاهی هم با نشان دادن ماکت و نمونه های اولیه بازی برگزار می شود.

وی زمان برگزاری اختتامیه و نمایشگاه ایده اها را روز چهارشنبه، ۲۱ مهر اعلام و اضافه کرد: از ساعت ۱۴ تا ۱۸ عصر، ۱۲ ایده که به مرحله نهایی رسیده اند را معرفی خواهیم کرد و از تولید کنندگان و علاقه مندان دعوت می کنیم. امسال هم از مربیان کانون پرورش فکری، ایده پرداز داریم و هم از میان کودکان، دو ایده داریم که توسط دانش آموزان معرفی شده و ایده‌ها به قدری جذاب بوده که به عنوان یک محصول قابل قبول ارائه می شود که امتیاز آن واگذار شود و تولید انبوه آن را ببنیم، برخی ایده ها نیز مربوط به همه گیری کرونا بوده است.

مهدیزاده به عنوان پیام خود برای هفته کودک گفت: کودکان به قدری مهم هستند که همه روزها، برای آنهاست اما به عنوان یک یادآوری که یکی از ابعاد شخصیتی ما و ویژگی روانشناختی ما روز کودک را داریم. گرامیداشت کودکی که بخشی از روح ماست خیلی از مسائل را حل می کند، این که خلاقیت و خیال پردازی کنیم، به خودمان اجازه بدهیم تاب آور باشیم و دیگران را بپذیریم، منافع خود را بتوانیم کنار بگذاریم و به منافع جمعی فکر کنیم، به کودکی برمی گردد.

وی ادامه داد: بهترین کار این است که خاطرات کودکی را با خود نگه داریم، خاطرات کودکی، آینده ما را می سازند، این که این خاطره ها را با خود به یادگار به آینده ببریم و بدانیم در کودکی چه چیزهایی برای ما اهمیت دارد. باید بدانیم از کجا شروع کردیم و چه آرزوهایی برای خود می ساختیم، من امیدوارم کودکی همیشه با ما همراه باشد چون تاب آوری ها، خلاقیت ها و خیال پردازی های بزرگسالی در کودکی ما اتفاق می افتد و باید از آن محافظت کنیم.