اینتل رسماً معماری Alder Lake خود را معرفی کرد؛ نسل دوازده برای یک انتقام خونین از راه رسید

پس از سال‎ها انتظار شرکت اینتل به صورت رسمی اولین معماری تراشه‎های پردازشی خود با فناوری ساخت زیر 10 نانومتر را معرفی کرد. این معماری قرار است در پردازنده‎های نسل 12 اینتل مورد استفاده قرار گیرد و پس از مدت‎ها، سکون باقی ماندن در پردازند‎های 14 نانومتری تیم آبی را با نصف کردن ابعاد هر ترانزیستور، جبران کنند.

چرا نسل 12 پردازنده‎های اینتل تا این حد مهم است؟

AMD به عنوان رقیب شماره یک اینتل در حوزه پردازنده‎های دسکتاپ، سال‎هاست که از فناوری‎های ساخت زیر 14 نانومتر استفاده کرده و طی سالیان گذشته نیز با استفاده بهینه از لیتوگرافی 7 نانومتری توانست در بسیاری موارد، برای تراشه‎های رقیب خود در تیم آبی، شاخه و شانه کشیده و سهم بسیار بزرگی از بازار اینتل را به تصاحب خود درآورد.

اما همانطور که عنوان شد معماری مورد استفاده در تراشه‎های نسل 12 اینتل آمده است که این خسران و عقب‎ماندگی چندین ساله را جبران کند. علاوه بر تغییراتی که در فناوری ساخت پردازدنده‎های دسکتاپ Alder Lake ایجاد شده، این تراشه‎ها با یک الگوگیری صحیح از فناوری بهینه و کاربردی کلاسترهای نامتوازن، قرار است فصل جدیدی را در پردازش دسکتاپ پلتفرم اینتل، ایجاد نماید.

از سال‎ها پیش شرکت ARM با آفرینش تکنیک big.LITTLE توانست مفهومی جالب توجه را با استفاده همزمان از هسته‎های پرقدرت و کم مصرف در کنار هم و درون یک پردازنده مورد استفاده قرار دهد و حالا شرکت اینتل با تغییری متناسب و معرفی تکنیک big.SMALL آن را به حوزه دسکتاپ پردازنده‎های خود وارد کرده است. در نظر داشته باشید که در این معماری هسته‌های پرقدرت یا همان Performance Cores به اختصار P-Core و هسته‌های کم‌مصرف یا همان Efficient Cores، به اختصار E-Core نامیده می‌شوند.

این معماری هیبریدی می‎تواند محل ایراد قدیمی پردازنده‎های خود که به مصرف عجیب و غریب آنها در مقایسه با رقبایی مانند خانواده ARM و حتی این اواخر محصولات AMD وارد شده را مرتفع نماید.

در کنار موارد فوق پردازنده‎‌های نسل 12 اینتل از فناوری زمانبندی سخت‎افزاری جدیدی نیز استفاده خواهد کرد که در صورت نصب سیستم‎عامل ویندوز 11 فعال شده و می‎تواند عملکرد موثر سیستم را به صورت چشمگیری افزایش دهد.

عملکرد پردازشی متحول شده

اینتل توانسته میزان عملکرد IPC در فرکانس ISO این نسل را تا 19 درصد نسبت به پردازنده‎های نسل 10 افزایش دهد. این ارتقا عملکرد خود را زمانی نشان می‎دهد که به نتایج اولین بنچمارک‎های رسمی در بخش چندرشته‎ای نگاه کنیم که افزایش 50 درصدی امتیازات کسب شده را به تصویر می‎کشند.

در معماری Alder Lake مصاف بر قابلیت‎های فوق فناوری موسوم به Intel Smart Cache یا مدیریت هوشمند حافظه کش نیز هستیم که حافظه کش L3 را به صورت هوشمند و متناسب با نیاز، بین هسته‎های p و e به اشتراک می‎گذارد.

اینتل همچنین اسلایدهایی را منتشر کرده که نشان می‎دهد عملکرد فرکانس ثابت تک رشته‎ای در این نسل تا 28 درصد افزایش یافته که اگر هسته‎های p را در نظر بگیریم، این عملکرد می‎تواند با نگاهی به رویکرد چند رشته‎ای، تا 50 درصد نیز افزایش یابد.

ارتقای قابل توجه و بهینه‎سازی توان مصرفی

اما نکته بسیار مهم و جالب توجه در مورد نسل 12 آن است که مجموعه ارتقا و بهبودهای فوق با کاهش 9 وات از توان پردازشی در قیاس سر به سر با تراشه پرچمدار Core i9-11900K اندازه‎گیری شده است. اینتل همچنین یک تغییر جزئی دیگر را نیز در پردازنده‎های الدر لیک ایجاد کرده که به صورت یکسان‎سازی واحدهای PL1 و PL2 پیاده سازی شده است. این تکنیک به بیان ساده موجب خواهد شد که میزان توان TDP تلف شده در پردازنده پرچمدار و همه فن حریف Core i9 12900K به صورت موثر و پیش فرض به 241 وات برسد.

اینتل از تکنیک ساخت تراشه با هسته‎های جدید E و P استفاده کرده که هدف اصلی از آن کاهش توان مصرفی پردازنده بوده است. همراه کردن این تکنیک با فرایند ساخت 7 نانومتری موجب می‎‌شود در زمان کار این پردازنده‎ها، عملکردی با مصرف توان بین 9 تا 125 وات را شاهد باشیم.

نهایت سرعت با DDR5 و PCIe 5.0

در کنار موارد فوق، پردازنده‎های نسل 12 اینتل اولین، تراشه‎های عرضه شده در بازار خواهند بود که به صورت همزمان از حافظه‎های رم DDR5 و PCIe 5.0 پشتیبانی می‎کنند.

باید به این نکته اشاره کنیم که پشتیبانی از PCIe 5.0، امکان برقراری ارتباط طی 16 خط با قطعات یا دستگاه جانبی را میسر می‎کند؛ این درحالی است که PCIe 4.0 ارتباط طی 14 خط را میسر می‎کرد.

کاهش توان مصرفی به میزان 75 درصد در مقایسه با نسل 11 در عملکرد چندرشته‎ای

شاید اگر از مدیران اینتل بخواهید که پردازنده‎های نسل 12 را با تنها یک ویژگی خود معرفی کنند، عاملی به جز بهینه‎سازی حداکثری، مطرح نشود. در بنچمارک‎های منتشر شده توسط تیم آبی به صورت نسبی عنوان شده که برای رسیدن به یک MT ثابت در مقایسه با نسل 11، تنها کافیست یک چهارم از توان مصرفی پردازنده‎های Rocket Lake را هزینه کنید.

برای مثال اینتل پردازنده Core i9-11900K را در لیست خود نشان داده و اعلام نموده که توان پردازشی چند رشته‎ای که با خرج 250 وات در این تراشه حاصل می‎شود در نسل 12 تنها به 65 وات برای تحقق، نیاز دارد. با دیدی تخصصی‎تر باید گفت که این جهش بی‎نظیر به لطف استفاده از هسته‎های دگرگون شده و بسیار بهینه‎تر هسته‎های e حاصل شده است.

قیمت کاملاً رقابتی

یکی دیگر از حرکات قابل توجه اینتل در نسل 12تراشه‎های پردازنده دسکتاپ شرکت، برخوردی متفاوتی است که در حوزه قیمت و عرضه به مشتریان صورت گرفته است. بنابر اعلام شرکت، پردازنده پرچمدار Core i9 12900K به قیمت 589 دلار در بازار عرضه خواهد شد که می‎تواند رقابتی جالب با پردازنده AMD Ryzen 5900X با قیمت 550 دلار را رقم بزند.

همچنین این شرکت برای پردازنده Core i7 12700K نیز قیمت 409 دلار را در نظر گرفته و Core i5 12600K را نیز در قیمت 289 دلار در بازار توزیع خواهد کرد. در نظر داشته باشید که نسخه Core i5 تراشه‎های این نسل، ساختار 10 هسته‎ای خواهند داشت و می‎توانند یکی از جذاب‎ترین پردازنده‎های دسکتاپ یک سال آینده بازار باشند.

دیگر مشخصات فنی

یکی دیگر از ویژگی‎های بسیار خوب معماری Alder Lake، ساخت تراشه‎ها در یک تکنیک کاملاً منعطف است. در واقع از سوکت LGA 1700 بخواهید تا سوکت‎های موبایل، همه نیازهای شما گزینه‎ای در پلتفرم جدید دارند.

نکته قابل توجه دیگر در ساخت این تراشه‎ها آن است که اینتل قابلیت هایپرتردینگ را در ساختار 8 هسته P و 8 هسته E، تنها در هسته‎های P قرار داده است که امکان ارتقای آنها تا 24 رشته وجود دارد.

در مورد گرافیک مجتمع تراشه نیز ساختار با 96 واحد توسعه بر مبنای معماری Xe در نظر گرفته شده که شاید چندان هیجان‎انگیز و ارتقا یافته نسبت به نسل قبل نیست. البته همانطور که گفته شد ارتقای 19 درصدی در IPC برگ برنده پردازنده‎های نسل 12 خواهد بود که می‎تواند به راحتی بسیاری از رقبای حاضر در تیم AMD را پشت سر بگذارد.

با توجه به استفاده از تکنیک حافظه کش اشتراکی، به خدمت گرفتن 30 مگابایت حافظه کش، می‎تواند عملکرد تراشه‎های این نسل را در سطحی متفاوت از قبل قرار دهد.

اینتل همچنین اعلام نموده که پردازنده‎های این نسل از حافظه‌های رم DDR5-4800، LP5-5200 در کنار DDR4-3200 و LP4x-4266 پشتیبانی خواهند کرد. پهنای باند پروتکل ارتباطی PCIe نیز همانطور که عنوان شد به لطف استفاده از نسل پنجم این فناوری می‎‌تواند تا نهایتاً 64 گیگابایت بر ثانیه افزایش یابد.

طراحی جدید پردازنده‎های اینتل کاملاً ماژولار بوده و می‎تواند با توجه به نیاز مشتری، به صورتی منعطف و مقیاس‌پذیر، تغییر کند. اتصالات داخلی قابلیت رسیدن به سرعت 1000 گیگابایت بر ثانیه را داشته و برای بخش ورودی-خروجی‎ها نیز می‎توان به سرعتی معادل 64 گیگابایت بر ثانیه رسید.

زیرسیستم بخش حافظه نیز پشتیبانی تا سرعت 204 گیگابایت بر ثانیه را پشتیبانی کرده و می‎تواند متناسب با نیاز SoC سفارش داده‎‌شده در بخش‎های فرکانس حافظه و توان مصرفی آنها، تغییر کند.