نابودی سنگ‌نگاره‌های تاریخی بر اثر تغییرات اقلیمی

به گزارش روز چهارشنبه خبرنگار فرهنگی ایرنا از روزنامه گاردین، سنگ‌نگاره‌هایی که ده‌ها هزار سال دوام آوردند حالا به دلیل بحران اقلیمی در عرض تنها چند سال نابود خواهند شد. دلیل این امر در آن است که فرسایش ساحلی، آتش سوزی، سیلاب و طوفان‌های موسمی از جمله حوادث آب و هوایی هستند که با گرمایش زمین تشدید می‌شوند. باستان شناسان و تاریخ‌دانان هشدار می‌دهند که همین حالا نیز آسیب جدی به این سنگ‌نگاره‌ها وارد شده است.

روز سه‌شنبه (۲۵ آبان) همایشی درباره ششمین گزارش هیات بین دولتی تغییر اقلیم برگزار شد که هشدار داده بود احتمال افزایش بیش از ۱ و نیم درجه دمای زمین و تشدید حوادث آب و هوایی وجود دارد. در این گزارش همچنین آمده بود که برخی از تغییرات ایجاد شده اجتناب‌ناپذیر و غیرقابل جبران هستند.

دریل ویزلی (Daryl Wesley) باستان‌شناس میان‌رشته‌ای از دانشگاه فلیندرز نظر حاضران را به تخریبی که طوفان موسمی مونیکا در سال ۲۰۰۶ در استرالیا به جا گذاشت، جلب کرد. در اثر این طوفان شدید، نیمی از درختان یک منطقه ۵۰ کیلومتری سقوط کردند، برخی از آنها به محل سنگ‌نگاره‌ها کشیده شدند و آنها را نابود کردند. پس از آن آتش‌سوزی اتفاد افتاد که به دلیل هیزمی که طوفان مونیکا برجای گذاشته بود، شدت بیشتری گرفت.

ویزلی که بیش از ۵۶ سال تغییرات روی سنگ‌نگاره‌ها را ثبت کرده است، می‌گوید طیفی از عوامل زیست محیطی و انسانی قبلا هم در حال از میان بردن سنگ‌نگاره‌ها بودند اما بحران اقلیمی احتمالا این روند را از کنترل خارج خواهد کرد چون حوادث آب و هوایی از جمله طوفان‌های موسمی از قبل هم شدیدتر خواهند شد.

به گفته ویزلی، ما امروز در یک شرایط بحرانی یا یک مقطع زمانی حساس و مهم قرار داریم.

جیلیان هانتلی (Jillian Huntley) باستان شناس دانشگاه گریفیث استرالیا نیز کشف کرده است که کریستال‌های نمکی عامل فروریختن سنگ‌ها در قدیمی‌ترین سنگ‌نگاره‌های جهان هستند چون این کریستال‌ها در اثر تغییرات آب و هوایی منبسط و منقبض می‌شوند.

به گفته این باستان‌شناس که در مطالعه سنگ‌نگاره‌های سولاوسی اندونزی تخصص دارد، روند تبلور یا کریستالیزه شدن بر اثر تغییرات اقلیمی تشدید شده است، تغییراتی که در مناطق گرمسیری شدیدتر هستند.

این افزایش دما (در مناطق گرمسیری) سه برابر دیگر مناطق جهان احساس می‌شود. افزایش ۲.۴ درجه‌ای به معنای افزایش ۶ درجه‌ای در مناطق گرمسیری است که فاجعه بار خواهد بود.

هانتلی خاطرنشان کرد گزارش هیات بین دولتی تغییرات اقلیمی، محافظه کارانه بوده و انتشار کربن فورا باید به طور موثر و جدی کاهش داده شود.

آنیا کوتاربا (Ania Kotarba) از اساتید باستان شناسی دانشگاه فلیندرز و از متولیان این همایش در این باره گفت برای برنامه‌ریزی برای آینده لازم است به گذشته نگاه کنیم.

انسان‌ها هزاران سال است که با چالش‌های زیست محیطی، حوادث شدید آب و هوایی و بلایای طبیعی دست و پنجه نرم می‌کنند. اگرچه شدت و سرعت تغییرات جدید و فوری است، تحقیقات باستان‌شناختی و تاریخی می‌توانند و باید نمونه‌هایی را در جوامع کشف کنند که خود را با تغییرات سریع به روشی پایدار تطبیق دادند و از این طریق رهنمون‌هایی برای آینده ارائه دهند.

آلساندرو آنتونلو (Alessandro Antonello)، تاریخ‌دان زیست‌محیطی دانشگاه فلیندرز نیز در این باره گفت: بشر باید همزمان هم انتشار کربن را به طور قابل توجهی کاهش داده و هم زندگی خود را با این تغییرات سریع هماهنگ کند.