صدای ملکوتی استاد تاج اصفهانی یادآور هنر فاخر ایرانی

به گزارش ایرنا، بزرگان موسیقی جهان این هنر را زبان مشترک تمام ملیت‌ها نامیده اند که نه تنها برای انسان‌ها یادآور بهشت و زیبایی‌هاست بلکه بدون در نظر گرفتن زمان، دوران‌ها را درمی نوردد، از گوش‌ها عبور می‌کند و بر قلب و جان‌ها می‌نشیند.

ایران ما نیز از جمله کشورهای مطرح در ورطه موسیقی و مهد بزرگان ساز و آواز بوده است که سال‌ها زیباترین آثار را عرضه کردند و بر دل مردمان هنردوست نشسته اند.

در این میان اصفهان که خود منزلگاه هنرمندان مختلف است در عرصه موسیقی دهه‌ها توانسته هنرمندان بسیاری را تربیت کند از استاد حسن کسایی گرفته تا جلیل شهناز و استاد جلال تاج اصفهانی که از مطرح‌ترین اساتید آواز و صاحب مکتب این دیار است که شاگردان بسیاری از تلاش و محبت و هنر او سرشار و لبریز شده اند.
این هنرمند محبوب سال‌ها چراغ آواز را در این خط روشن نگه داشت و با وجود ۴۰ سال از درگذشت این هنرمند بازهم سبک و سیاق و روش‌های او در امر هنر آواز مورد استفاده قرار می‌گیرد و جزوه اصیل‌ترین آثار هنری به شمار می‌رود.

جلال تاج اصفهانی سال ۱۲۸۲ در اصفهان‏ متولد شد، پدرش شیخ اسماعیل معروف به "تاج الواعظین" بود که تا حدی با دستگاه‌های‏ موسیقی سنتی ایرانی‏ آشنایی داشت، جلال در سنین نوجوانی و در ۱۰ سالگی نزد پدر و استادانی همچون سیدعبدالرحیم اصفهانی، نایب اسدالله، میرزا حسین عندلیب و حبیب شاطرحاجیبه به دانش اندوزی پرداخت و پا به ورطه موسیقی گذاشت.
وی به اشعار سعدی علاقه زیادی داشت و گزیده‌هایی از اشعار سعدی و دیگر شاعران را حفظ بود و هنگام اجرای آواز به تناسب زمان و محیط، از آن اشعار استفاده می‌کرد، او از سال ۱۳۱۹ همکاری خود با رادیو آغاز کرد و از ۱۳۲۸ به همکاری با رادیو اصفهان پرداخت و ضمن خوانندگی، سرپرست نوازنندگان رادیوی این خطه شد.
تاج در رادیو اصفهان به اجرای برنامه‌هایی با تار اکبرخان نوروزی و برنامه آموزش گوشه‌های دستگاه‌های موسیقی ایرانی مبادرت می‌کرد و در مسیر موسیقی آنقدر پیشرفت داشت که همگان این هنرمند را صاحب مکتب آواز اصفهان می‌دانند.

استاد تاج صاحب مکتب آواز اصفهان

ذکر این نکته خالی از لطف نیست که در موسیقی آوازی ایران سه مکتب اصفهان، تبریز، تهران وجود دارد، در وصفی مختصر از این مکتب باید بدانیم که در مکتب آواز اصفهان ادای شعر و تحویل آن به شنونده از اهمیت فوق العاده‌ای برخوردار است و به دلیل الزامات موسیقایی نباید خدشه ای به واژگان، مفهوم یا ادای شعر وارد شود.

در فهرست شاگردان برجسته تاج اصفهانی می توان از حسین خواجه امیری(ایرج)، علی اصغر شاهزیدی، محمدرضا شجریان، محمدتقی سعیدی ولاشانی، فضل الله شاه زمانی، سیدرضا طباطبایی کربکندی، علیرضا افتخاری، مرتضی شریف، ناصر یزدخواستی، رضا قرنیان اصفهانی، حمیدرضا نوربخش و نصرالله معین نام برد.

تاج اصفهانی در بامداد ۱۳ آذر ۱۳۶۰ در ۷۸ سالگی در منزل پدری در اصفهان چشم از جهان فروبست، این هنرمند را در تکیه سیدالعراقین در آرامگاه تخت پولاد اصفهان به خاک سپردند تا محلی باشد برای نجوا با مردی که سال‌ها برای هنر موسیقی این مرز و بوم کوشید و نامی نیک از خود در اذهان بر جای گذاشت.

هر ساله در همین روز آیین بزرگداشت استاد تاج در این محل برگزار می‌شود و به غیر از اعضای خانواده تاج اصفهانی، جمع پرشوری از هنرمندان، نویسندگان، موسیقیدانان، استادان و پیشکسوتان در این مراسم حضور می‌یابند که البته امسال برای دومین سال پیاپی به دلیل همه گیری بیماری کووید-۱۹ با نفرات کمتر و بخشی هم بصورت مجازی برگزار شد.

استاد علی اصغر شاهزیدی از پیشکسوتان آواز و از شاگردان تاج اصفهانی در مراسم چهلمین سال درگذشت این هنرمند اظهارداشت: یک هنرمند موسیقی و آواز اگر ۱۰ شاخص و صفت داشته باشد یکی از آنها صداست و ۹ شاخص دیگر شامل اخلاق، انسانیت، شرف، فضیلت و غیره است.

وی افزود: یک صدای خوب باید سه شاخصه "آرام"، "وسط" و "اوج" را داشته باشد اما باز هم در کنار صدای خوب باید دیگر فضائل و سجایای اخلاقی نیز همراه باشد تا علاقه مندی به این هنرمند افزایش یابد.

توجه استاد تاج اصفهانی به معنویت و معرفت

این استاد آواز با اشاره به اینکه مسائل مالی اکنون بیشتر مورد توجه هنرمندان قرار گرفته است اظهارداشت: اما در گذشته معنویت و معرفت بیش از این روزها در هنرمندان به چشم می خورد و همین امر محبوبیت آنان را بوجود می آورد.

شاهزیدی افزود: اما باز هم هنرمندان، شاعران و ادیبانی هستند که در همه خود را به پول نفروختند و برای اعتلای فرهنگ و هنر کوشیده اند.

وی با بیان اینکه اصفهان نصف جهان است زیرا که آثاری که در این خطه هست در هیچ جای ایران نیست گفت: هنر این دیار زبانزد خاص و عام است که در هر جای جهان مطرح می شود.

فرید صلواتی فعال فرهنگی و هنری نیز در این ارتباط گفت: استاد تاج اصفهانی به حسن خلق و اخلاق والا مشهور بود و همین موضوع سبب محبوبیت این هنرمند از زمان فعالیت تاکنون شده است.

وی ادامه داد: برای دومین سال پی در پی بیش و بیش از قبل از فضای مجازی بهره گرفته شد تا مراسم استاد تاج به سمع و نظر علاقه مندان در اصفهان و غیر اصفهان برسد.

به غیر از اعضای خانواده تاج اصفهانی، جمع پرشوری از هنرمندان، نویسندگان، موسیقی دان ها، استادان و پیشکسوتان در این مراسم حضور داشتند.