مزدا 323 کارکرده، راهنمای خرید، مشخصات، قیمت، مزایا و معایب

حدود بیست سال پیش، دوران اوج صنعت خودروسازی کشورمان بود. در آن سال‌ها خودروهای روز جهان از برندهای معتبر را روی خطوط تولید خودروسازان داخلی می‌دیدیم و خبری از چینی‌های بی‌نام‌ونشان با قیمت‌های فضایی نبود. یکی از خوش‌نام‌ترین خودروهایی که در آن سال‌ها در ایران مونتاژ می‌شد، مزدا ۳۲۳ بود. خودرویی بی‌آزار، باکیفیت و بی‌سروصدا که بسیاری از مالکین آن حتی هنوز هم تمایلی به فروشش ندارند. این سدان ژاپنی با وجودی که کمی پا به سن گذاشته است اما در بازار خودروهای کارکرده هنوز هم انتخاب قابل‌توجهی محسوب می‌شود. در ادامه به‌طور کامل این خودرو را بررسی خواهیم کرد.

معرفی مزدا ۳۲۳

مزدا ۳۲۳ که نام اصلی و اولیهٔ آن فامیلیا بود، یکی از باسابقه‌ترین محصولات مزدا محسوب می‌شود. این خودرو برای اولین بار در سال ۱۹۶۳ معرفی شد و در نسخه‌های مختلفی مثل کوپه، استیشن و حتی وانت به تولید رسید. درواقع، وانتی که ما در ایران با نام مزدا ۱۰۰۰ می‌شناسیم نسخهٔ پیکاپ نسل دوم فامیلیا بود. سپس از نسل چهارم، مزدا این ماشین را در برخی بازارهای صادراتی مثل اروپا با نام ۳۲۳ عرضه کرد؛ اما خودرویی که ما در ایران دیدیم نسل نهم یا آخر ۳۲۳ بود که در سال ۱۹۹۸ معرفی شد. این نسل در دو نسخهٔ سدان و هاچ‌بک تولید می‌شد که فقط نسخهٔ سدان آن به ایران آمد. تقریباً هم‌زمان با شروع عرضهٔ جهانی نسل نهم ۳۲۳، گروه بهمن نیز در سال ۱۳۷۹ تولید آن را در ایران آغاز کرد. البته نسل هشتم ۳۲۳ هم به‌صورت وارداتی حضور محدودی را در بازار کشورمان تجربه کرده بود اما نسل نهم خود را بسیار جدی‌تر و پررنگ‌تر در بازار مطرح کرد.

۳۲۳ در ابتدا در بازار خودروی کشورمان خودروی تقریباً بی‌رقیبی بود اما خیلی زود سروکلهٔ یک رقیب قدرتمند به اسم سیتروئن زانتیا پیدا شد و چندی بعد نیز پژو پارس ELX از راه رسید. بااین‌حال، سدان مزدا به لطف کیفیت بالا، عملکرد خوب قوای محرکه و برند خوش‌نام ژاپنی، همچنان مشتریان خود را داشت و مورد استقبال قرار گرفت. این خودرو در اوایل دههٔ ۸۰ با قیمتی در حدود ۲۲ میلیون تومان به بازار عرضه می‌شد که دقیقاً هم‌قیمت زانتیا بود اما از پارس ELX حدود پنج میلیون تومان گران‌تر بود. ۳۲۳ در سال ۲۰۰۱ توسط مزدا فیس‌لیفت شد و گروه بهمن نیز بدون تعلل در سال ۱۳۸۲ نسخهٔ فیس‌لیفت آن را روی خط تولید برد. تولید ۳۲۳ در کشورمان تا سال ۱۳۸۶ ادامه یافت و سپس جای خود را به مدل جدید مزدا ۳ داد. نکتهٔ جالب اینکه نسل نهم ۳۲۳ همچنان بدون تغییر خاصی در چین در حال تولید است.

طراحی بیرونی مزدا ۳۲۳

هرچند ۳۲۳ برای زمان خود ظاهر کاملاً مدرنی داشت اما فیس‌لیفت سال ۲۰۰۱ شرایط آن را به‌مراتب بهتر کرد. در این فیس‌لیفت اصلی‌ترین تغییرات در قسمت جلو صورت گرفت و ۳۲۳ به چراغ‌ها، سپر و جلوپنجرهٔ جدیدی مجهز شد اما نمای عقبی دست‌نخورده باقی ماند. فرم جدید جلوپنجره و چراغ‌های جلو، ظاهر ۳۲۳ را بسیار مدرن‌تر و بهتر از قبل کردند و همچنین آغازگر زبان طراحی جدید مزدا بودند که حتی هنوز هم نسخهٔ تکامل‌یافتهٔ آن را می‌توان در محصولات کنونی این شرکت دید. به همین دلیل، حتی با اینکه بیش از بیست سال از زمان طراحی این خودرو گذشته اما هنوز هم ظاهر آن مدرن و چشم‌نواز به نظر می‌رسد و در برابر خودروهای به‌اصطلاح جدیدتری مثل سورن حرف‌های زیادی برای گفتن دارد که این موضوع، ماندگاری طراحی‌های مزدا را نشان می‌دهد.

طراحی داخلی مزدا ۳۲۳

۳۲۳ در داخل نیز برای خودرویی متعلق به اوایل دههٔ ۲۰۰۰ از طراحی بسیار خوبی برخوردار است که حتی می‌تواند خیلی از خودروهای داخلی جدید را شرمنده کند. همچنین ازآنجایی‌که در کشورمان همچنان خودروهای سالخورده‌ای مثل پژو ۲۰۶ بدون هیچ تغییری در داخل در حال تولید هستند و طراحی‌های جدید مثل داخل پژو پارس هم خصوصاً از لحاظ کیفیت حرف چندانی برای گفتن ندارند، به نمای کمی قدیمی داشبورد، غربیلک فرمان و صفحه آمپر ۳۲۳ نمی‌توان ایرادی گرفت. همچنین کیفیت متریال نیز در اینجا با توجه به قیمت خودرو قابل‌قبول بوده و لااقل از خودروهای جدید داخلی بهتر است. مزدا ۳۲۳ به‌عنوان یک سدان کامپکت، در داخل فضای خوبی را در اختیار سرنشینان قرار می‌دهد و صندوق بار بزرگ ۴۱۵ لیتری آن نیز کاملاً پاسخگوی نیاز خانواده‌ها خواهد بود. در همین حال، طراحی و ارگونومی خوب صندلی‌ها نیز در مسافت‌های طولانی خستگی را کاهش می‌دهد.

پیشرانه، گیربکس و مصرف سوخت مزدا ۳۲۳

هرچند ۳۲۳ در بازارهای جهانی با پیشرانه‌های مختلفی عرضه می‌شد که قدرت آن‌ها در نسخهٔ ۲ لیتری حتی به ۱۳۰ اسب بخار هم می‌رسید اما گروه بهمن برای عرضه در ایران پیشرانهٔ ۱.۶ لیتری را انتخاب کرد که تنها ۱۰۶ اسب بخار قدرت و ۱۴۵ نیوتن متر گشتاور دارد. هرچند این اعداد که دقیقاً هم‌سطح پیشرانهٔ TU5 پژو هستند برای وزن نزدیک به ۱.۱ تنی ۳۲۳ کافی به نظر می‌رسد اما اگر پیشرانهٔ ۱.۸ لیتری مزدا با ۱۱۴ اسب بخار قدرت در کشورمان ارائه می‌شود می‌توانست روی توانایی‌های حرکتی ۳۲۳ تأثیر مثبت بزرگی بگذارد. البته همین موتور هم خودرو را ظرف ۱۱.۶ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رساند که هنوز هم از بسیاری از خودروهای داخلی سریع‌تر است اما وجود قدرت بیشتر در خودرویی با این کلاس و قیمت می‌توانست بهتر باشد. ۳۲۳ در ابتدا با یک گیربکس پنج سرعتهٔ دستی در کشورمان عرضه شد اما در سال ۱۳۸۳ گروه بهمن نسخهٔ اتوماتیک آن را هم با گیربکس چهار سرعته ارائه کرد. نسخهٔ اتوماتیک اما در پیشرانه هیچ تفاوتی با نسخهٔ دستی نداشت. ۳۲۳ با گیربکس دستی در هر صد کیلومتر ۷.۵ لیتر بنزین مصرف می‌کند که حتی با استانداردهای امروزی هم رقم قابل‌قبولی است.

رانندگی و سواری مزدا ۳۲۳

مزدا ۳۲۳ به لطف هماهنگی خوب پیشرانه و گیربکس در هردو نسخهٔ دستی و اتوماتیک، در حد خود و قدرت پیشرانه‌اش رانندگی لذت‌بخشی دارد. گیربکس دستی با ضریب دنده‌های کوتاه عملکرد خوبی از خود نشان می‌دهد و گیربکس اتوماتیک نیز دنده‌ها را به‌موقع تعویض می‌کند. هندلینگ و پایداری خودرو خوب و کیفیت سواری قابل‌قبول است اما هنگام عبور از روی ناهمواری‌های مسیر، سیستم تعلیق عقب سروصدای نسبتاً زیادی از خود بروز می‌دهد که می‌تواند برای سرنشینان عقب آزاردهنده باشد. هرچند برخلاف انتظار، در عقب ۳۲۳ از ترمزهای دیسکی خبری نیست و از نمونه‌های کاسه‌ای استفاده شده است اما ترمزهای خودرو عملکرد خوبی داشته و قدرت توقف بالایی را فراهم می‌کنند که خصوصاً در نمونه‌های مجهز به سیستم ABS و EBD، به راننده حس اطمینان القا می‌کند.

تجهیزات مزدا ۳۲۳

مزدا ۳۲۳ به سبک خودروهای اقتصادی دههٔ ۲۰۰۰، در بخش تجهیزات خیلی دست پری ندارد و مهم‌ترین امکانات ایمنی و رفاهی آن صرفاً در فرمان هیدرولیک، سیستم تهویه مطبوع با کنترل دستی، پنجره‌های برقی هر چهاردر، مه شکن‌های جلو، سیستم صوتی کاست با شش بلندگو، یک ایربگ و تنظیم پنج جهتهٔ دستی صندلی‌های جلو خلاصه می‌شود. البته بعداً گروه بهمن نسخهٔ اصطلاحاً فول این خودرو را با نام‌های تیپ ۳ و تیپ ۵ ارائه کرد که به تجهیزات بیشتری شامل آینه‌های جانبی تاشو برقی با گرم‌کن و سانروف مجهز شده بودند. تفاوت این دو تیپ فقط در گیربکس بود که در تیپ ۳ دستی و در تیپ ۵ اتوماتیک بود و از لحاظ تجهیزات هیچ تفاوتی باهم نداشتند. گروه بهمن همچنین تیپ ۴ را هم برای این خودرو ارائه کرد که درواقع همان تیپ ۵ اتوماتیک بود که فقط سانروف نداشت.

مزایا و معایب مزدا ۳۲۳

همان‌طور که احتمالاً از گفته‌های بالا متوجه شدید، مزیت‌های مزدا ۳۲۳ بسیار بیشتر از معایب آن هستند. کیفیت ساخت بالا، طراحی بیرونی زیبایی که هنوز هم مدرن و چشم‌نواز به نظر می‌رسد، سواری و هندلینگ مطلوب و لذت‌بخش، هماهنگی پیشرانه و گیربکس، استهلاک پایین قوای محرکه، ترمزهای قدرتمند، دوام فنی بالا، صندلی‌های راحت و مصرف سوخت پایین همگی از نقاط قوت این سدان ژاپنی هستند که آن را به گزینهٔ جذابی در بازار خودروهای کارکرده تبدیل کرده‌اند. بااین‌حال، هیچ خودرویی بی‌عیب نیست و سروصدای سیستم تعلیق عقب، تجهیزات محدود و قدرت نسبتاً پایین پیشرانه نیز از معدود معایب ۳۲۳ هستند. همچنین مثل همهٔ خودروهایی که سال‌ها پیش توسط خودروسازان خصوصی مونتاژ می‌شدند، کمیابی و گرانی قطعات یدکی نیز یکی دیگر از مشکلات این سدان کامپکت مزدا است.

قیمت مزدا ۳۲۳ کارکرده

مزدا ۳۲۳ به دلیل خوش‌نامی و محبوبیت در بین مردم، ارزش خود را به‌خوبی حفظ کرده و هم‌اکنون قیمت ارزانی ندارد به‌گونه‌ای که قیمت پایین‌ترین مدل‌های آن یعنی ۱۳۸۰ با کارکردی نزدیک به ۳۰۰ هزار کیلومتر از حدود ۱۵۰ میلیون تومان شروع می‌شود. در نمونه‌های جدیدتر مثل مدل ۱۳۸۵ یا ۱۳۸۶ با کارکردی در حدود ۲۵۰ هزار کیلومتر نیز این رقم بسیار افزایش پیدا کرده و به حدود ۲۵۰ میلیون تومان می‌رسد درحالی‌که کف قیمت نسخهٔ اتوماتیک در مدل‌های اولیه مثل ۱۳۸۳ از همین رقم شروع می‌شود و در تمیزترین و بالاترین مدل‌ها به حدود ۳۲۰ میلیون تومان می‌رسد. این یعنی یک ۳۲۳ اتوماتیک تمیز مدل ۱۳۸۵ قیمتی هم‌سطح پژو پارس صفرکیلومتر با پیشرانهٔ XU7 دارد که این حفظ ارزش فوق‌العادهٔ سدان مزدا را نشان می‌دهد.

جمع‌بندی

درمجموع، مزدا ۳۲۳ خودرویی باکیفیت، زیبا و دوست‌داشتنی است که می‌تواند کسانی که با ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان به دنبال خودروی کارکردهٔ مناسبی هستند را وسوسه کند. البته باید توجه داشت که ۳۲۳ بالاخره خودرویی با حداقل پانزده سال سن است که به‌احتمال‌زیاد بسیاری از قطعات آن نیاز به تعویض و سرویس خواهند داشت و با توجه به کمیابی و قیمت بالای لوازم‌یدکی آن، ممکن است هزینه‌های زیادی روی دست خریدار بگذارد اما اگر با این موضوع مشکلی نداشته باشید، مزدا ۳۲۳ می‌تواند گزینهٔ ایده‌آلی برای خرید باشد.

نقاط مثبت

کیفیت ساخت بالا طراحی بیرونی مناسب سواری و هندلینگ مطلوب دوام بالا هماهنگی پیشرانه و گیربکس ترمزهای قدرتمند صندلی‌های راحت

نقاط منفی

لوازم‌یدکی کمیاب و گران سروصدای تعلیق عقب تجهیزات محدود خصوصاً در تیپ‌های پایه توان نسبتاً کم پیشرانه

مشخصات فنی مزدا ۳۲۳

سال‌های تولید	۱۳۷۹ تا ۱۳۸۶
پیشرانه	ZM-DE
حجم موتور	۱۵۹۸ سی‌سی
سوپاپ	۱۶
قدرت	۱۰۶ اسب بخار
گشتاور	۱۴۵ نیوتن متر
گیربکس	۵ سرعته دستی
محور محرک	جلو
شتاب صفرتاصد	۱۱.۶ ثانیه
حداکثر سرعت	۱۸۲ کیلومتر بر ساعت
مصرف سوخت	۷.۰ لیتر ترکیبی
طول	۴,۳۹۰ میلی‌متر
عرض	۱,۷۰۵ میلی‌متر
ارتفاع	۱,۴۱۰ میلی‌متر
فاصلهٔ محوری	۲,۶۱۰ میلی‌متر
وزن	۱۰۹۵ کیلوگرم
ظرفیت باک	۵۵ لیتر
حجم صندوق بار	۴۱۵ لیتر
رینگ و لاستیک	۱۴ اینچی ۱۸۵