وجود مفهوم مشترک در جشنواره تجسمی جوانان باعث یکپارچگی و هم‌افزایی بیشتر هنرجویان می‌شود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، بیست و نهمین جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران به همت مرکز هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با مشارکت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران، مؤسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان‌ها، در ۱۱ رشته ارتباط تصویری؛ پوستر، خوشنویسی، سفال و سرامیک، عکاسی، کاریکاتور و کارتون، مجسمه‌سازی، طراحی، نقاشی، نگارگری شامل نقاشی ایرانی، گل و مرغ، تذهیب و رسانه‌های هنری جدید شامل ویدئو آرت، چیدمان، هنر محیطی از شهریور تا آذر ماه سال جاری به دبیری محمدمهدی رحیمیان در تهران برگزار می‌شود.

«مریم کهوند»، هنرمند گرافیست و استاد کارگاه گرافیک بیست و نهمین جشنواره تجسمی جوانان ایران درباره این دوره از جشنواره و اینکه آیا دوره بیست و نهم متناسب با آخرین نیازهای هنری جوانان و تحولات روز جامعه و هنر ایران روزآمد شده است یا خیر؟ به خبرنگار شبستان گفت: بنده به عنوان استاد کارگاه و داور در بیست و نهمین دوره جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران حضور داشتم اما عضو شورای سیاستگذاری و برنامه‌ریزی نبودم، بنابراین ضرورتا نمی‌توانم بگویم که چه تمهیداتی برای نیازهای امروز جوانان از پیش تدارک دیده شده است. باوجود این، برداشت من از برنامه‌هایی که در قالب کارگاه‌های حضوری طراحی شده بود، به‌ویژه که دو سال پس از شرایط همه‌گیری بیماری کووید اجرا شد، این است که گردهم آمدن جوانان، فارغ از فضای رقابتی که ممکن است منجر به عجله، شتاب و اضطراب در کارها شود، باعث شد هنرآموزان جوان بتوانند با همدیگر تعامل داشته باشند و در کنار هم کار کنند.

وی در مورد تغییر رویکرد یا مفهوم مورد تاکید هر دوره از جشنواره بیان کرد: ضرورتاً ممکن است هر دوره از جشنواره احتیاج به مفهوم، ایده یا محور متفاوتی نداشته باشد. فکر می‌کنم سال گذشته هر قسمتی از جشنواره کار خود را با موضوع جداگانه‌ای برگزار کرد ولی به هر حال این محور مشترک باعث هم‌افزایی و وحدت و یکپارچگی بیشتری می‌شود و به نظر من چنانچه برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود، باید به این موضوع به عنوان یک امتیاز نگاه کرد. زمانی که محوری از قبل تعیین شود، لازم ست که از آن محور به عنوان یک فرصت استفاده شود؛ به این معنا که این فرصت باعث شود رشته‌های مختلف هنری با یکدیگر تعامل داشته باشند. این اتفاق به آسانی رخ نمی‌دهد و نیازمند فراهم کردن امکانات و زیرساخت‌ها است. به نظر من داشتن یک محور خاص مانند محیط زیست در برنامه امسال جشنواره حتما مفید بوده و نسبت به دوره‌های قبل، تفاوت‌هایی را ایجاد کرده است.

کهوند همچنین تصریح کرد: به دلیل اینکه نتایج در این دوره از جشنواره طی چند روز برگزاری کارگاه اعلام نمی‌شود و فرصتی سه ماهه وجود دارد تا هنرجویان با کارهای بیشتر و مشورت و تبادل نظر با استادانشان بتوانند یک کار پروژه‌محور را به ثمر برسانند، پس نتایج آن را باید بعداً مشاهده کرد. اکنون نمی‌توان گفت که مزیت این روند نسبت به دوره‌های قبل چیست اما تفاوت بارز و آشکارش این است که دیگر رقابتی به شکل تنگاتنگ و در بازه زمانی کوتاه مطرح نبود و بیشتر هنرجویان کنار هم بودند تا کار تیمی انجام دهند و تعامل بیشتری با یکدیگر داشته باشند.

وی در ارزیابی میزان توفیق جشنواره را در نیل به اهداف مدنظر به‌ویژه استعدادیابی و شناسایی هنرمندان جوان و نوجوان از سراسر کشور توضیح داد: به نظر من لازم است که برگزیدگان دوره های مختلف رصد شوند تا بدانیم آنها در حال حاضر کجا هستند. آنچه که طبق تجربیات همکارانم که در دوره‌های قبل‌ حضور داشته‌اند و یا خود من که در دو دوره به عنوان هنرآموز و استاد کارگاه شرکت کرده‌ام، می‌توان گفت این است که بچه‌هایی که در دوره‌های قبل شرکت کردند، همواره بخت حضور در دوره‌های بعد را هم داشتند. دلیل عمده‌اش این است که بچه‌ها با فضای کارهای مطلوب جشنواره در این رنج سنی آشنایی بیشتری پیدا می‌کنند. ما بعضا هنرجویی داشتیم که در این دوره برای بار چهارم بود که شرکت می‌کرد. به هر حال نکته قابل تامل این است که همواره امکان حضور برای برگزیدگان یا حتی شرکت‌کنندگان دوره‌های قبلی در دوره‌های بعدی هم وجود داشته است. اینکه این دوره از جشنواره چه میزان توفیق در نیل به اهداف مورد نظر داشته، موضوعی است که باید به صورت دقیق ارزیابی شود.

این هنرمند گرافیست همچنین گفت: با اطمینان می‌توانم بگویم که جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران، عرصه و مجال خوبی برای جذب هنرجویانی است که از اقصی نقاط کشور علاقه‌مند به هنر یا دانشجوی هنر هستند ولی شرایط و امکانات مطلوبی مانند هنرجویانی که در مرکز کشور زندگی می‌کنند، ندارند و این جشنواره فرصتی را به وجود می‌آورد تا آنها از این مزیت برخوردار شوند و کارهایشان در معرض دید عموم قرار گیرد و رسانه‌ای شود. قطعا این امکانی است که در یک بخش یا درصدی از بخش‌های دوره‌های مختلف تامین شده است. جشنواره هنرهای تجسمی جوانان ایران جشنواره خوشنامی است و به نظر می‌رسد که یکی از بی‌حاشیه‌ترین و سالم‌ترین جشنواره‌ها برای جوانان است و در این بیست و نه دوره با تمام نقدهایی که ممکن است به هر دوره وارد باشد، کار خود را به خوبی انجام داده است.

وی در پاسخ به اینکه آیا جشنواره جوانان می‌تواند به اشتغال‌زایی هنرجوها کمک کند، بیان کرد: در مورد اینکه آیا جشنواره به اشتغال‌زایی جوانان کمکی کرده است یا خیر، نکته‌ای وجود دارد و آن اینکه بعضا هنرجویانی بوده‌اند که اظهار کرده‌اند بعد از جشنواره از سمت گروه‌ها، نهادها و یا سفارش‌دهندگانی به ویژه از شهر و استان مربوطه به آنها مراجعه شده است ولی ما معضلات زیادی در عرصه کار هنری داریم و یکی از مهمترین آنها تعرفه بها یا دستمزد کار هنری به ویژه کار طراحی و گرافیک است که آنطور که باید در سطوح مختلف کشور، شناخته‌شده نیست. ضمن اینکه خیلی از بچه‌ها گلایه داشتند که بیشتر وقت‌ها در جشنواره شرکت کردیم و جایزه دریافت کردیم ولی شناخته نشدیم و یا فرصت بیشتری برای اینکه کارهای بیشتری به ما رجوع داده شود، پیدا نشده است. بعضا کار کردن با نهادهای دولتی و مذهبی برای هنرجویان می‌تواند تجربه خوبی باشد اما لزوما سبب درآمدزایی در یک حد متعارف نشده است.

کهوند درباره جریان‌سازی و اثرگذاری این جشنواره در عرصه هنرهای تجسمی توضیح داد: اینکه آیا ۲۸ دوره از جشنواره هنرهای تجسمی توانسته است به یک جشنواره جریان‌ساز بین جوانان و نوجوانان تبدیل شود را باید از رده سنی هنرمند بین ۱۵ تا ۲۵ سال پرسید؛ چراکه آنها می‌توانند چشم‌انداز و نگاه دقیق‌تری بدهند. من فکر می‌کنم که به طور نسبی این جشنواره یک جشنواره معتبر و خوب است که علاقه‌مندان خاص خود را دارد و حداقل این امکان را دارد که جریان‌ساز باشد. اگر قرار است این اتفاق بیفتد کمی باید روی چگونگی، کیفیت برگزاری و اجرای جشنواره تمرکز بیشتری شود و به ویژه انتخاب آثار در مرحله اول با گزینش، دقت و وسواس بیشتری صورت گیرد.

این هنرمند و استاد کارگاه جشنواره جوانان در پایان گفت: به نظر من، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مرکز هنرهای تجسمی و موسسه توسعه هنرهای تجسمی معاصر به‌عنوان متولیان و برگزارکنندگان جشنواره، می‌توانند جشنواره جوانان را به جشنواره‌ای جریان‌ساز و اثرگذار تبدیل کنند و اساسا رسالتشان هم همین است. منتهی این کار هم مانند هر کار دیگری مستلزم برنامه‌ریزی تخصصی و بلندمدت است. من فکر می‌کنم به همان اندازه که کار کردن با جوانان، انرژی‌بخش و دوست‌داشتنی است، حساسیت‌های خاص خودش را هم دارد. به عنوان مثال برنامه‌ای که امسال پیش‌بینی شد تا شرکت‌کنندگان با هم رقابت نکنند، یکی از اقداماتی بود که در جهت اثرگزاری بیشتر رخ داد ولی به هر حال، راهکارهای مطلوب خود را احتیاج دارد. در حال حاضر موانع زیادی وجود دارد که باعث می‌شود جوانان چندان قانع نشوند که جشنواره‌ها می‌توانند جذبشان کنند، آنها را ببینند و ارزیابی درستی از کارشان داشته باشند. بنابراین تبلیغ، اطلاع‌رسانی و مانور همه جانبه‌ای که برای حضور در چنین جشنواره‌هایی لازم است، هنوز کمی برای پررنگ‌تر شدن ظرفیت دارد.

پایان پیام/32