عوامل آسیب‌زای «محیط زیست شهری» در استان سمنان

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها - مهدی کریمی*: محیط زیست شهری دارای اهمیت بسیاری است یعنی در واقع زیست شهری مان در بستر آن شکل می‌گیرد و هر میزان که بتوانیم آن را ارتقا دهیم، به همان نسبت به زندگی خودمان کیفیت بخشیده‌ایم. از سوی دیگر متأسفانه محیط زیست به دلیل عدم آموزش درست در مدارس، بعضاً با محدوده زندگی جانوران و یا طبیعت معنی می‌شود و همین درک نادرست از مفهوم زیست بوم سبب بروز آسیب‌های فراوان شده است.

پیش فرض‌های مطروحه در زمینه محیط زیست شهری شامل مواردی چون آسیب‌های محیط زیست شهری است همچنین باید گفت عموم مردم از آسیب‌های محیط زیست شهری کمتر اطلاع دارند و متولیان امر عوامل آسیب زای محیط زیست شهری را به خوبی معرفی نکرده‌اند تا بتوانیم آگاهی مردم را در قبال این پدیده ارتقا ببخشیم.

نعمتی خدادادی

از سوی دیگر باید اذعان کرد که تاکنون مسئولان شهری ما در اکثر نقاط استان سمنان حتی بزرگترین شهرها مانند دامغان و شاهرود برنامه‌ای مدون برای آن تدارک ندیده‌اند و معیارهای ارج نهادن به مأموران زیست شهری آشکار نیست. تمام اینها سبب شده تا حلقه مفقوده‌ای در زمینه توسعه محیط زیست شهری، ایجاد شود. حلقه‌ای که در ادامه به اهمیت آن خواهیم پرداخت.

در واقع محیط زیست شهری یک نعمت خدادادی و بعضاً بشر ساخت است که از مجموعه انسان‌ها و جانوران و منابع، عوامل و شرایط هماهنگی که در اطراف هر شهروند وجود دارد، تشکیل شده و ادامه حیات در یک شهر و منطقه به آن وابسته است.

این سرمایه به یک میزان و البته رایگان در اختیار شهروندان استان سمنان مانند دیگر نقاط کشورمان قرار گرفته است. محیط زیست شهری سرمایه‌ای است که افراد هوشمند و دارای درک زیستی بالا به آن توجه کرده و بهای آن را می‌دانند و با توجه به اهمیت موضوع می‌بایست در برنامه‌سازی شهری توجه خاصی به آن کرد.

تأمین زیرساخت‌ها

مشکلات در بستر محیط زیست شهری، کمبود تأمین زیرساخت‌های لازم برای توسعه معابر شهری و مدیریت اصولی پسماند و زباله است که در بسیاری نقاط استان سمنان شاهد آن هستیم برای مثال این استان دارای ۲۰ شهرداری است اما طرح مدیریت پسماند به جز مواردی محدود در سمنان تقریباً در تمامی شأن اجرا نمی‌شود.

از سوی دیگر توزیع تبعیض‌آمیز هزینه سرانه محیط زیستی و عدم توزیع متناسب سرانه فضای سبز در سطح شهر نیز به مشکلات افزوده است. همچنان که آلودگی صوتی مخصوصاً وسایل نقلیه غیر ضروری با اگزوزهای غیر استاندار و تردد در زمان‌های غیر متعارف از شبانه روز سبب می‌شود تا محیط زیست شهری دستخوش آسیب شود.

از دیگر آسیب‌ها و مشکلات محیط زیست شهری باید به ورود فاضلاب منازل و مجتمع‌های مسکونی به داخل جوی‌های آب کنار خیابان‌ها و رهاسازی فاضلاب شهری، کمبود آموزش روش‌های صرفه‌جویی در مصرف آب برای کم کردن میزان فاضلاب تولیدی اشاره کرد. درباره راهکارها باید گفت مدیریت توزیع و اعمال هزینه‌های سرانه متناسب محیط زیست در سطح شهر یکی از مهمترین مسائلی است که می‌بایست مدیران شهری استان سمنان به آن توجه داشته باشند.

تقویت آگاهی عمومی

تقویت آگاهی‌ها، مهارت‌های و ترویج فرهنگ محیط زیستی شهری در شهروندان استان سمنان در کنار تولید و پخش فیلم‌های مستند آموزشی از واقعیت‌های محیط زیست شهری از دیگر مسائلی است که در بستر ارتقای محیط زیست شهری باید به آن توجه داشت.

ساماندهی و طراحی سطل‌های زباله به گونه‌ای که افراد در وسط خیابان به سادگی نتوانند به درون آن وارد شوند در کنار کنترل وسایل نقلیه غیر ضروری و ایجاد پیست مخصوص برای آنها از دیگر موضوعاتی است که در زمینه محیط زیست شهری دارای اهمیت است.

اطلاع‌رسانی از موفقیت‌های محیط زیست شهری و دستاوردهای تکنولوژیک و هوشمند سازی محیط زیست شهری در سایر نقاط جهان در کنار استمداد از سازمان‌های مردم نهاد در محیط زیست شهری و استفاده از مجموع کارشناسان و مدیران جامعه شناسی، روانشناسی، محیط زیستی و مدیریت در تهیه برنامه محیط زیست شهری یکی از مهمترین کار ویژه‌های مسئولان شهرستانی و مدیریت شهری است.

برای ارج نهادن و هم فهمی فعالیت مردان پیک زیست و پیک بهداشت (مأمور به پاک) هر روز یکی از مدیران ادارات شهر در کنار این فداکاران قرار بگیرند تا به اهمیت کار این قشر پی ببرند. قشری که رسالت مهمی در زندگی امروز شهری ما دارند هر چند این رسالت به چشم نمی‌آید.

*کارشناس اقتصاد، برنامه‌ریزی و منابع