یادی از زمانی که پیشرانه V10 لامبورگینی در سینه سدان‌های آئودی قرار می‌گرفت

این روزها الکتریکی‌سازی همواره رو به گسترش است و پیشرانه‌های درون‌سوز کوچک و کوچک‌تر می‌شوند تا جایی که خودروهای پرفورمنسی مثل مرسدس C63 AMG و ب‌ام‌و M3 موتورهای V8 خود را کنار گذاشته‌اند اما در سال‌های نه‌چندان دور، زیر کاپوت سدان‌های اسپرت آئودی موتورهای V10 قرار می‌گرفت. حال در ادامه قصد داریم نگاهی به این سدان‌های جذاب ۱۰ سیلندر داشته باشیم.

پیشرانهٔ V10 لامبورگینی

پیش از آنکه سراغ سدان‌های آئودی برویم بهتر است نگاه کوتاهی به تاریخچهٔ پیشرانهٔ V10 لامبورگینی داشته باشیم. این یک پیشرانهٔ ۱۰ سیلندر V شکل با زاویهٔ ۹۰ درجه است که برای گالاردو توسعه پیدا کرد و اولین بار در سال ۲۰۰۳ معرفی شد. این پیشرانه توسط خود لامبورگینی توسعه یافت و اولین پیشرانهٔ جدید این شرکت پس از تملک آن توسط آئودی محسوب می‌شد. هرچند گفته می‌شد پیشرانهٔ V10 لامبورگینی بر اساس موتور ۴.۲ لیتری V8 آئودی ساخته شده اما این گمانه‌زنی‌ها بعداً رد شدند زیرا مشخص شد که فاصلهٔ مرکز سیلندرهای موتور V8 آئودی با موتور V10 لامبورگینی متفاوت است. ریشهٔ این موتور ۱۰ سیلندر در اصل به کانسپت‌های لامبورگینی P140 سال ۱۹۸۸ و کالا سال ۱۹۹۵ بازمی‌گردد که هردو به موتورهای ۳.۹ لیتری V10 مجهز بودند. در اوایل دههٔ ۲۰۰۰، لامبورگینی پروژهٔ توسعهٔ این موتور را از سر گرفت و آن را با افزایش حجم از نو طراحی کرد.

در این پیشرانه به‌منظور کاهش مرکز ثقل، از سیستم روغن‌کاری کارتل خشک استفاده شده است. موتور V10 لامبورگینی برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ با گالاردو معرفی شد. اولین نسخهٔ این موتور ۵۰۰ اسب بخار قدرت و ۵۱۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. سپس در نسل دوم گالاردو که در نمایشگاه خودروی ژنو ۲۰۰۸ معرفی شد، لامبورگینی پیشرانهٔ V10 جدیدی با حجم ۵.۲ لیتر را معرفی کرد. برخلاف تصورات، این نسخهٔ ارتقاءیافته‌ای از موتور ۵ لیتری قبلی نبود و پیشرانهٔ کاملاً جدیدی محسوب می‌شد که در اصل توسط آئودی توسعه پیدا کرده بود. این موتور جدید ۵۶۰ اسب بخار قدرت و ۵۴۰ نیوتن متر گشتاور تولید می‌کرد. نسخه‌های بروز شدهٔ این پیشرانهٔ ۵.۲ لیتری V10 همچنان در اوراکان استفاده می‌شود و قوی‌ترین نسخهٔ آن ۶۴۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کند.

آئودی S8 نسل D3 سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹

S8 به‌عنوان نسخهٔ اسپرت و پرفورمنس سدان پرچم‌دار آئودی A8 در نسل دوم خود به پیشرانهٔ ۱۰ سیلندر مجهز شد. این خودرو در اواخر سال ۲۰۰۵ معرفی و در ژوئن ۲۰۰۶ روی خط تولید رفت. زیر کاپوت S8 نسل D3 یک پیشرانهٔ ۵.۲ لیتری V10 آلومینیومی قرار گرفته بود. این پیشرانه اما برای اولین بار توسط خود آئودی توسعه پیدا کرد درحالی‌که اغلب به‌اشتباه گفته می‌شود بر اساس پیشرانهٔ ۵ لیتری V10 نسل اول گالاردو شکل گرفته است. درواقع، این موتور ۵.۲ لیتری بر اساس پیشرانهٔ ۴.۲ لیتری V8 آئودی ساخته شده است زیرا فاصلهٔ بین مرکز سیلندرهای آن ۹۰ میلی‌متر است که دقیقاً با موتور V8 آئودی یکسان است درحالی‌که این فاصله در موتور ۵ لیتری V10 گالاردو ۸۸ میلی‌متر بود. همچنین پیشرانهٔ V10 آئودی قطر سیلندر و کورس پیستون بیشتری داشت تا برای استفاده در سدان‌های سنگین، گشتاور دور پایین بیشتری تولید کند.

همان‌طور که بالا اشاره شد، لامبورگینی بعداً پیشرانهٔ ۵ لیتری V10 خود را کنار گذاشت و در نسل دوم گالاردو از همین موتور ۵.۲ لیتری V10 آئودی استفاده کرد. بعداً رسماً تأیید شد که پیشرانهٔ ۵.۲ لیتری جدید لامبورگینی از نظر فنی با موتور ۵.۲ لیتری آئودی یکسان است. فاصلهٔ ۹۰ میلی‌متری بین مرکز سیلندرهای موتور جدید لامبورگینی و همین‌طور استفاده از سیستم تزریق سوخت لایه‌لایهٔ آئودی در آن نیز بر این موضوع صحه می‌گذارند. البته پیشرانه‌های ۵.۲ لیتری آئودی و لامبورگینی تفاوت‌هایی هم باهم دارند که مهم‌ترین آن‌ها استفاده از میل‌لنگ ضعیف‌تر و سیستم روغن‌کاری سنتی کارتل پایین در موتور آئودی است. به همین دلایل، این موتور ۵.۲ لیتری در گالاردو قدرت و ردلاین بسیار بالاتری داشت.

در S8، پیشرانهٔ ۵.۲ لیتری V10 آئودی ۴۵۰ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد که ۵۰ اسب بخار از موتور ۵ لیتری نسل اول گالاردو کمتر بود اما ۳۰ نیوتن متر گشتاور بیشتری داشت. سدان ۱۹۴۰ کیلوگرمی آئودی به لطف این نیرو ظرف تنها ۵.۱ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید. دوران استفاده از موتور V10 در S8 اما در سپتامبر سال ۲۰۰۹ به پایان رسید و نسل بعدی که در سال ۲۰۱۲ به بازار آمد به پیشرانهٔ ۴ لیتری V8 توئین توربو مجهز شد.

آئودی S6 نسل C6 سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱

آئودی در نمایشگاه دیترویت ۲۰۰۶ نسل سوم سدان اسپرت S6 را با کد C6 معرفی کرد. در این خودرو هم از همان پیشرانهٔ ۵.۲ لیتری سدان پرچم‌دار S8 استفاده شده بود اما این موتور در اینجا تضعیف شده و ۴۳۵ اسب بخار قدرت تولید می‌کرد زیرا S6 نباید به‌اندازهٔ S8 قدرت می‌داشت. بااین‌حال، گشتاور موتور در هردو خودرو یکسان و برابر با ۵۴۰ نیوتن متر بود. S6 با وزن ۱۹۱۰ کیلوگرمی که فقط ۳۰ کیلوگرم از S8 کمتر بود، ۰.۱ ثانیه دیرتر از برادر بزرگ‌تر خود از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید. با خاتمهٔ تولید S8 نسل D4 در اواسط سال ۲۰۰۹ و پایان عمر RS6 نسل C6 در اواخر سال ۲۰۱۰، نسل سوم S6 تنها سدان ۱۰ سیلندر باقیماندهٔ آئودی محسوب می‌شد. البته تولید این خودرو هم مدت کوتاهی بعد در سال ۲۰۱۱ خاتمه یافت و پروندهٔ سدان‌های ۱۰ سیلندر آئودی برای همیشه بسته شد زیرا نسل چهارم S6 در سال ۲۰۱۲ با پیشرانهٔ ۴ لیتری V8 توئین توربو با ۴۵۰ اسب بخار قدرت معرفی شد. نسل کنونی S6 هم از یک پیشرانهٔ ۲.۹ لیتری V6 توئین توربو استفاده می‌کند که آن‌هم ۴۵۰ اسب بخار قدرت دارد.

آئودی RS6 نسل C6 سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰

جذاب‌ترین و وحشی‌ترین سدان ۱۰ سیلندر آئودی نسل دوم RS6 بود که در نمایشگاه فرانکفورت ۲۰۰۷ معرفی شد. دلیل این جذابیت، پیشرانهٔ ۵ لیتری ۱۰ سیلندری بود که زیر کاپوت این خودرو قرار گرفته بود زیرا این موتور برخلاف دو سدان قبلی از نوع توئین توربو بود. این پیشرانه با تولید ۵۶۰ اسب بخار قدرت و ۶۵۰ نیوتن متر گشتاور، RS6 را به قوی‌ترین محصول تاریخ آئودی تا آن زمان آئودی تبدیل کرده بود. RS6 حتی از اصلی‌ترین رقیب خود یعنی ب‌ام‌و M5 نسل E60 که آن‌هم از پیشرانهٔ V10 استفاده می‌کرد ۷۰ اسب بخار قدرت و ۱۵۰ نیوتن متر گشتاور بیشتری داشت. بااین‌حال، RS6 در آمریکای شمالی عرضه نمی‌شد و پرچم‌دار آئودی در این بازار همان مدل ضعیف‌تر S6 بود که باید به مصاف M5 و همین‌طور مرسدس بنز E63 AMG می‌رفت.

هرچند پیشرانهٔ ۵ لیتری V10 توئین توربوی RS6 بر اساس همان موتور ۵.۲ لیتری S8 و S6 ساخته شده بود اما به گفتهٔ آئودی، این موتور توئین توربو حدود ۴۰۰ قطعهٔ اختصاصی داشته است. به‌عنوان‌مثال، مثل گالاردو، این موتور هم به سیستم روغن‌کاری کارتل خشک مجهز شده بود. همچنین آئودی برای خنک کردن این موتور و قطعات مختلف آن مجموعاً از هفت رادیاتور و چهار فن برقی استفاده کرده بود. RS6 که در دو نسخهٔ سدان و استیشن تولید می‌شد، ظرف تنها ۴.۵ ثانیه از صفر به سرعت صد کیلومتر بر ساعت می‌رسید درحالی‌که حداکثر سرعت آن روی ۲۵۰ کیلومتر بر ساعت محدود شده بود. البته به‌صورت سفارشی امکان افزایش این رقم به ۲۷۵ کیلومتر بر ساعت وجود داشت. تولید RS6 نسل C6 در سه‌ماههٔ سوم سال ۲۰۱۰ به پایان رسید و نسل‌های بعدی هردو به موتور ۴ لیتری V8 توئین توربو مجهز شدند.