زخم دهانه رحم چیست؟ علائم، علت و درمان آن
زخم دهانه رحم یا سرویسیت التهاب در بافت دهانه رحم بوده که میتواند به علل مختلفی ایجاد شود. گاهی این عارضه علائمی نداشته و گاهی هم با نشانههایی همراه است. روشهای مختلفی برای درمان آن وجود دارد. اگر دچار سرویسیت هستید یا علائمی مشابه...
زخم دهانه رحم یا سرویسیت التهاب در بافت دهانه رحم بوده که میتواند به علل مختلفی ایجاد شود. گاهی این عارضه علائمی نداشته و گاهی هم با نشانههایی همراه است. روشهای مختلفی برای درمان آن وجود دارد. اگر دچار سرویسیت هستید یا علائمی مشابه این عارضه دارید، در این مطلب همراه ما باشید. در ادامه توضیح میدهیم که زخم دهانه رحم چیست؟ چه علائمی ایجاد میکند؟ چرا برخی افراد دچار این عارضه میشوند؟ در چه افرادی شیوع بیشتری دارد؟ در صورت عدم درمان چه عوارضی خواهد داشت؟ پزشک چگونه آن را تشخیص میدهد؟ برای درمان آن از چه روشی استفاده شده و چقدر طول میکشد تا به طور کامل درمان شود؟
درصورتیکه دچار التهاب دهانه رحم هستید یا علائم مشکوکی دارید، باید برای تشخیص و درمان بهموقع آن به دکتر زنان و زایمان مراجعه کنید. برای ارتباط با بهترین پزشکان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
زخم دهانه رحم (سرویسیت) چیست؟
زخم دهانه رحم به انگلیسی Cervicitis نامیده میشود. دهانه رحم قسمت پایینی رحم است که به واژن میرسد. بافت این ناحیه مانند هر بافت دیگری در بدن ممکن است دچار التهاب شود. سرویسیت یکی از بیماری های دهانه رحم است. گاهی همراه با علائم بوده و در برخی افراد هم علائمی ایجاد نمیکند.
زخم دهانه رحم میتواند حاد یا مزمن باشد. نوع حاد آن معمولا به علت عفونت ایجاد شده و علائم آن ناگهانی ظاهر میشود. نوع مزمن در اثر تحریک به وجود میآید و دوره آن چند ماه یا بیشتر طول میکشد.
به نقل از my.clevelandclinic در رابطه با میزان شیوع زخم دهانه رحم:
زخم دهانه رحم بسیار شایع است. تخمین زده شده است که بیش از نیمی از زنان بالغ در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار سرویسیت شدهاند.
علائم زخم دهانه رحم (سرویسیت)
در بسیاری از مواقع زخم دهانه رحم هیچ علامتی ندارد. زمانی که شخص برای مشکل دیگری به پزشک مراجعه کرده و معاینه لگنی انجام میدهد، این التهاب تشخیص داده میشود. اگر التهاب علائم و نشانهای داشته باشد، شامل موارد زیر است.
- ترشحات واژن به مقدار زیاد و غیر طبیعی که ممکن است سفید، زرد یا خاکستری باشد و بوی بدی دارد.
- تکرر ادرار دردناک
- درد هنگام رابطه جنسی
- خونریزی بین دورههای پریود و لکه بینی
- خونریزی واژن بعد از رابطه جنسی
- درد شکم یا لگن در موارد نادر.
اگر دچار چنین علائمی هستید، باید برای تشخیص علت آن به متخصص زنان مراجعه کنید. برای مشاوره با دکتر زنان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
علت زخم دهانه رحم
زخم دهانه رحم میتواند بر اثر عفونت یا تحریک ایجاد شود. علت آن باید توسط دکتر زنان تشخیص داده شود. از مهمترین علل سرویسیت میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
۱. علل عفونی سرویسیت
دلیل اصلی ابتلا به سرویسیت حاد عفونت است. زمانی که باکتری یا ویروس به این ناحیه میرسد، باعث التهاب شده و علائمی ایجاد میکند. معمولا این عفونتها از طریق تماس جنسی منتقل میشوند. این بیماریهای عفونی عبارتند از:
- کلامیدیا (حدود ۴۰٪ از موارد سرویسیت به دلیل ابتلا به کلامیدیا یا عفونت قارچی واژن ایجاد میشوند.)
- سوزاک
- تبخال تناسلی
- تریکومونیازیس
- مایکوپلاسما تناسلی.
۲. علل غیرعفونی سرویسیت
قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی یا تحریک فیزیکی میتواند باعث التهاب دهانه رحم شود. تحریک معمولا باعث سرویسیت مزمن شده و دوره آن چندین ماه طول میکشد.
- تحریک شیمیایی به دلیل استفاده از اسپرم کشها یا حساسیت به لاتکس موجود در کاندوم
- واکنش به وسیلههایی مانند کلاهک دهانه رحم، دیافراگم یا تامپون
- پرتودرمانی یا بیماریهای التهابی سیستمیک
- عدم تعادل هورمونی (سطح استروژن پایین یا پروژسترون بالا در توانایی برای حفظ بافت سالم دهانه رحم اختلال ایجاد میکند.).
به نقل از mayoclinic در رابطه با رشد باکتریهای واژن و زخم دهانه رحم:
برخی باکتریها به طور معمول در واژن وجود دارند. اما رشد بیش از حد آنها نیز میتواند باعث التهاب دهانه رحم شود. به این عارضه واژینوز باکتریایی میگویند.
عوامل خطر زخم دهانه رحم
برخی افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به زخم دهانه رحم قرار دارند. این افراد باید به علائم التهاب توجه داشته و هر چند وقت یکبار معاینه لگنی داشته باشند. این عوامل خطر عبارتند از:
- رفتارهای جنسی پرخطر مانند رابطه جنسی محافظت نشده، سکس با چندین شریک جنسی یا رابطه با فردی که رفتارهای جنسی پرخطر دارد.
- آمیزش جنسی از سنین پایین
- سابقه بیماری یا عفونتهای مقاربتی
عوارض زخم دهانه رحم
زخم دهانه رحم در صورت پیشرفت و عدم درمان میتواند باعث بروز عوارضی شود. از جمله:
- زمانی که دهانه رحم عفونی میشود، احتمال انتقال عفونت به رحم افزایش پیدا میکند.
- انتقال عفونت به پوشش رحم و لولههای فالوپ که منجر به بیماری التهابی لگن میشود.
- عفونت در دستگاه تناسلی باعث مشکلات در باروری میشود.
- خطر ابتلا به HIV از طریق شریک آلوده افزایش پیدا میکند.
- ناباروری
- بیماری پریوتونیت (عفونت تهدیدکننده زندگی).
عوارض زخم دهانه رحم و بارداری
زخم دهانه رحم در صورت انتقال به رحم و لولههای فالوپ روی اندامهای تولیدمثلی تاثیر گذاشته و میتواند در باروری مشکلاتی را ایجاد کند و باعث ناباروری شود. همچنین ابتلا به این عارضه در طول بارداری باعث بروز عوارض جدی میشود. از مهمترین عوارض سرویسیت در بارداری میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
- زایمان زودرس
- سقط جنین
- عفونت چشم و ریه جنین
- لکه بینی و خونریزی در طول بارداری.
تشخیص زخم دهانه رحم
برای تشخیص زخم دهانه رحم پزشک ابتدا سوالاتی در مورد سوابق پزشکی و روابط جنسی شما میپرسد. پس از بررسی بیماریهای مقاربتی روشهای تشخیصی زیر انجام میشود.
- معاینه لگن: متخصص زنان اسپکولوم را در واژن قرار میدهد. هر نوع علامت تورم و حساسیت را بررسی میکند. دیوارههای فوقانی، تحتانی و جانبی واژن و دهانه رحم هم باید بررسی شوند.
- نمونه برداری از زخم دهانه رحم: مشابه تست پاپاسمیر پزشک یک سواب یا برس را وارد واژن کرده و نمونهای از مایع دهانه رحم و واژن را برمیدارد. نمونه در آزمایشگاه برای تشخیص عفونت بررسی میشود.
اگر دچار علائم التهاب دهانه رحم هستید، حتما برای تشخیص آن به دکتر زنان مراجعه کنید تا معاینه لگن انجام شود. برای ارتباط با دکتر زنان میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
درمان زخم دهانه رحم (سرویسیت)
روشهای مختلفی برای درمان زخم دهانه رحم وجود دارد. متخصص باتوجهبه سن، سابقه پزشکی، شدت بیماری، شدت علائم و ترجیحات بیمار بهترین روش را انتخاب میکند. اگر التهاب دهانه رحم ناشی از واکنش آلرژیک به محصولاتی مانند اسپرم کش یا محصولات بهداشتی باشد، نیازی به درمان نیست و فقط باید از این مواد حساسیتزا دوری کنید. اما اگر التهاب ناشی از عفونت باشد، اقدامات درمانی انجام میشود.
هدف از درمان ازبینبردن علائم و جلوگیری از گسترش عفونت است. درمان شامل موارد زیر میشود.
۱. درمان دارویی زخم دهانه رحم
معمولا برای درمان سرویسیت ناشی از عفونت مقاربتی داروهای آنتیبیوتیک تجویز میشوند. با مصرف آنتیبیوتیک میتوان بیماریهایی مانند کلامیدیا، سوزاک و بیماریهای باکتریایی مانند واژینوز باکتریایی را درمان کرد. برای جلوگیری از انتقال عفونت به همسرتان و کاهش مدتزمان درمان بهتر است تا تکمیل دوره درمان رابطه جنسی نداشته باشید.
اگر دچار تبخال تناسلی باشید، داروی ضدویروس تجویز میشود. این دارو به کاهش علائم کمک میکند. تبخال تناسلی نوعی بیماری مزمن است و دارویی برای درمان آن وجود ندارد. اما تجویز دارو به مدیریت این بیماری کمک میکند.
در خانمهایی که به سن یائسگی رسیدهاند، ممکن است از داروهای هورمونی استفاده شود. زیرا در این افراد تغییر سطح استروژن و پروژسترون اصلیترین دلیل التهاب دهانه رحم است.
۲. پماد برای زخم دهانه رحم
برای درمان زخم دهانه رحم میتوان از پمادها مختلف استفاده کرد. برخی آنتیبیوتیکها بهصورت پماد هم تولید میشوند. بهعنوانمثال پزشک میتواند از پماد اریترومایسین برای ازبینبردن باکتریها استفاده کند.
۳. فریز زخم دهانه رحم
فریز زخم دهانه رحم در موارد نادر پیشنهاد میشود. اگر علت التهاب سرطان دهانه رحم یا وجود سلولهای پیش سرطانی باشد، پزشک فریز را توصیه میکند. در این روش سلولهای غیرطبیعی منجمد شده و از بین میرود. برای این کار میتوان از روش کرایوتراپی استفاده کرد.
عوارض فریز کردن یا سوزاندن زخم دهانه رحم
اگر پزشک سلولهای غیرطبیعی در دهانه رحم مشاهده کند یا احتمال سرطان دهانه رحم بدهد، از روش کرایوتراپی یا سوزاندن استفاده میکند. این روش ممکن است عوارض زیر را در پی داشته باشد.
- خونریزی
- گرفتگی و درد
- تورم و قرمزی برای مدت کوتاه.
۴. درمان خانگی زخم دهانه رحم (سرویسیت)
اگر علت ابتلا به سرویسیت عفونت مقاربتی باشد، نمیتوان از درمانهای خانگی استفاده کرد. در این شرایط باید عفونت بهوسیله داروهای مختلف درمان شود. اما اگر دچار التهاب مزمن هستید، برخی روشهای خانگی میتوانند موثر باشند.
- مصرف ماست یا مکملهای پروبیوتیک: ماست باکتریهای سالمی به نام پروبیوتیک دارد. پروبیوتیک را میتوانید بهصورت مکمل هم خریداری کنید. ماست در درمان واژینوز باکتریایی تاثیر خوبی دارد.
- سیر: سیر دارای خواص ضدباکتریایی قوی است.
- چای سبز: به سلامت واژن و دهانه رحم کمک کرده در کاهش خطر سرطان آندومتر و تخمدان موثر است.
- دوری از محرکها: باید از تامپون، دیافراگم یا صابونهای معطر دوری کنید.
- استفاده از لباس زیر نخی: لباس زیر نخی و گشاد تجمع باکتریها و رطوبت را کاهش میدهد.
راهی برای پیشگیری از زخم دهانه رحم وجود دارد؟
برخی اقدامات میتوانند احتمال ابتلا به زخم دهانه رحم را کاهش دهند. از جمله:
- برای جلوگیری از انتقال عفونت در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید. کاندوم از ابتلا به بیماریهایی مانند کلامیدیا و سوزاک جلوگیری میکند.
- اگر همسر شما زخم تناسلی یا ترشحات غیرطبیعی از آلت تناسلی دارد، از رابطه جنسی خودداری کنید.
- اگر دیابت دارید، قند خون را کنترل کنید.
عکس زخم دهانه رحم
در تصویر زیر میتوانید زخم دهانه رحم را مشاهده کنید. دهانه رحم بخش پایینی رحم بوده که به واژن میرسد.
سوالات متداول شما
اگر دچار سرویسیت هستید، علائم مشکوکی دارید یا دچار بیماریهای مقاربتی هستید، احتمالا با سوالاتی در مورد این عارضه روبرو شدهاید. به همین دلیل در ادامه تعدادی از سوالات پرتکرار شما را مطرح کرده و پاسخ آنها را ارائه دادهایم.
اگر زخم دهانه رحم درمان نشود، ممکن است خطرناک باشد. در صورت پیشرفت بیماری و انتقال به رحم احتمال ابتلا به بیماری التهابی لگن، عفونت رحم و بیماری پریوتونیت افزایش پیدا میکند. همچنین میتواند باعث ناباروری شود.
درصورتیکه زخم دهانه رحم درمان نشود، گسترش پیدا کرده و به رحم میرسد. در این شرایط باعث بیماری التهابی لگن یا عفونت رحم میشود. همچنین روی باروری تاثیر گذاشته و میتواند منجر به ناباروری شود.
معمولا التهاب دهانه رحم ناشی از عفونت با مصرف داروهای آنتیبیوتیک درمان میشود. اگر این عارضه به علت تحریک ایجاد ده باشد، با دوری از ماده حساسیتزا میتوان مشکل را برطرف کرد.
بیماری های مقاربتی از اصلیترین دلایل ابتلا به سرویسیت هستند. در ۴۰٪ موارد علت ابتلا به این عارضه بیماری کلامیدیا است. سایر عفونتهای مقاربتی مانند سوزاک و تبخال تناسلی نیز میتوانند باعث ایجاد التهاب در دهانه رحم شوند.
در برخی افراد کلاهک دهانه رحم یا سایر دستگاههای پیشگیری از بارداری مانند دیافراگم میتوانند باعث زخم دهانه رحم شوند. حساسیت به مواد سازنده یا آلرژی به اسپرم کشها از دلایل ایجاد این مشکل هستند.
خیر آی یو دی درون رحم قرار گرفته و نقشی در ابتلا به سرویسیت ندارد. اما در صورت ابتلا به سوزاک یا کلامیدیا واردکردن یا خارجکردن آن ممکن است باعث بیماری التهابی لگن شود.
گاهی زخم دهانه رحم با علائمی همراه است. یکی از این علائم بوی بد واژن است. ممکن است شخص علاوه بر این نشانه دچار ترشحات چرکی هم باشد.
زخم دهانه رحم در برخی افراد میتواند باعث سوزش و خارش واژن شود. اگر دچار خارش واژن هستید، باید به متخصص زنان مراجعه کنید تا علت آن مشخص شود.
سرویسیت در زمان بارداری ممکن است عوارض جدی ایجاد کند. این عارضه در طول بارداری احتمال سقط جنین، زایمان زودرس، خونریزی و لکه بینی و عفونت چشم و ریه جنین را افزایش میدهد.
اگر زخم دهانه رحم پیشرفت کند و به رحم برسد، خطرناک است. در این شرایط عفونت به لولههای فالوپ و دیواره رحم گسترش پیدا میکند. در نتیجه روی اندامهای تولیدمثل تاثیر گذاشته و میتواند مشکلاتی در باروری ایجاد کند و حتی باعث ناباروری شود.
اگر زخم دهانه رحم ناشی از بیماریهای مقاربتی باشد و درمان نشود، به لولههای فالوپ و پوشش رحم گسترش پیدا کرده و باعث مشکلات در باروری میشود. این بیماری میتواند خطر حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد.
اندومتریوز عارضهای است که در آن پوشش رحم در خارج از رحم رشد میکند. هیچ مدرکی در مورد ارتباط اندومتریوز با زخم دهانه رحم وجود ندارد.
در برخی افراد التهاب دهانه رحم باعث تغییراتی در پریود میشود و شخص بین دورههای قاعدگی خونریزی دارد. گاهی هم بعد از رابطه جنسی خونریزی به وجود میآید.
قرص داکسی سایکلین یک نوع داروی آنتیبیوتیک است که برای درمان عفونت باکتریایی تجویز میشود. اگر پزشک تشخیص دهد که علت التهاب دهانه رحم عفونت باکتریایی است، ممکن است این دارو را تجویز کند.
سوزاندن یا فریز کردن زخم دهانه رحم در برخی افراد بدون درد بوده و هیچ ناراحتی ندارد. اما گاهی ممکن است شخص احساس گرفتگی خفیفی را تجربه کند.
بعد از تشخیص این عارضه باید آنتیبیوتیکها را به طور منظم مصرف کنید. معمولا دوهفته طول میکشد تا التهاب به طور کامل برطرف شود.
در بیشتر مواقع عفونت باکتریایی یا ویروسی باعث سرویسیت میشود. اما گاهی علت آن عفونت نبوده و التهاب ناشی از تحریک است. تحریک ممکن است شیمیایی یا فیزیکی باشد. برخی خانمها به لاتکس موجود در کاندوم، اسپرم کشها یا محصولات بهداشتی حساسیت دارند.
برای تشخیص و درمان زخم دهانه رحم به کدام دکتر مراجعه کنیم؟
زخم دهانه رحم یا سرویسیت یکی از بیماریهای شایع دهانه رحم است. حدود نیمی از خانمها در طول زندگی خود ممکن است دچار این عارضه شوند. سرویسیت وضعیتی است که دهانه رحم دچار التهاب شده است. معمولا این عارضه علامتی ندارد. اما گاهی باعث سوزش واژن، ترشحات زیاد و غیرطبیعی و بوی بد واژن میشود.
معمولا در اثر عفونت مقاربتی مانند کلامیدیا، سوزاک یا تبخال تناسلی به وجود میآید. اما گاهی ممکن است واکنش آلرژیک به کاندوم، کلاهک دهانه رحم یا اسپرم کشها علت التهاب دهانه رحم باشد. برای تشخیص آن متخصص معاینه لگنی انجام داده و در صورت نیاز از دهانه رحم و واژن نمونهبرداری میکند.
معمولا برای درمان سرویسیت ناشی از عفونت آنتیبیوتیک تجویز میشود. با مصرف منظم آنتیبیوتیک پس از حدود ۲ هفته التهاب به طور کامل برطرف میشود. اگر پزشک سلولهای غیرطبیعی را در دهانه رحم تشخیص دهد، از روش فریز زخم استفاده میکند.
برای پیداکردن بهترین دکتر زنان و مشاوره در مورد زخم دهانه رحم میتوانید از طریق سایت دکترتو اقدام کنید. در دکترتو علاوه بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره آنلاین و تلفنی وجود دارد.
دکترتو مراقب سلامتی شماست!
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/cervicitis
https://www.mountsinai.org/health-library/diseases-conditions/cervicitis
https://www.healthline.com/health/cervicitis#complications
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cervicitis/diagnosis-treatment/drc-20370818