اطعام و عقد اخوت در عید غدیر قلوب مومنان را به هم نزدیک می‌کند

به گزارش خبرنگار مهدویت و غدیر خبرگزاری شبستان، عید سعید غدیر خم، عید ولایت علی بن ابی طالب(ع) و جانشینی بر حقش بر پیامبر اسلام(ص)، یکی از بزرگترین اعیاد مسلمان است که به عیدالاکبر در روایات از آن یاد شده است. در این عید مبارک به جز عیدی دادن سیدها که از قدیم رسم بوده، اطعام و غذا دادن به مومنان نیز مورد تاکید قرار گرفته است. امام رضا(ع) درباره فضیلت این روز غدیر می فرمایند: وَ مَنْ أَطْعَمَ مُؤْمِناً کَانَ کَمَنْ أَطْعَمَ جَمِیعَ الْأَنْبِیَاءِ وَ الصِّدِّیقِین‏؛ هرکس در روز غدیر به مؤمنی غذا بدهد، مانند کسی است که به تمام انبیا و صدیقین غذا داده باشد. ما باید مدام از هر ظرفیتی برای توسعه سنت های غدیر استفاده کنیم و در این روز همه لباس نو بپوشیم، صله رحم را به جا بیاوریم، همان طور که عید نوروز تبدیل به فرهنگ شده، عید غدیر را هم به فرهنگ تبدیل کنیم. هنوز بچه های ما متوجه بزرگ و مهم بودن عید غدیر نشده اند این وظیفه ما برزگتر ها است که این روز را به آنها معرفی کنیم. لذا باید تلاش بیشتری کنیم و از طریق رسانه ها تشویق بیشتری برای ترغیب جامعه در این زمینه صورت بگیرد.

شاید وقتی صحبت از اطعام به مومنان و ثواب بردن بشود برخی تصورشان سفره های رنگین، غذاهای آنچنانی با تعداد زیاد باشد در حالیکه می توان به راحتی و خیلی ساده با غذایی معمولی هم با یک تعداد اندک افراد به اطعام مومنان پرداخت. این تصور هم اشتباه است که اطعام مومنان حتما باید شامل اطعام تعداد زیادی از افراد باشد. مثل یک هیئت که دویست یا پنجاه نفر را در محرم یا هر ماه دیگری اطعام می کند، یک خانواده یا چند خانواده می توانند برای اطعام انتخاب شوند.لذا در این خصوص با حجت الاسلام والمسلمین «علی مخدوم»، مدیر کل حوزه ریاست دفتر تبلیغات اسلامی گفت و گویی انجام دادیم که در ادامه مشروح آن تقدیم حضورتان می شود:

یکی از مهمترین سنت های غدیر عقد اخوت است که باید در جامعه ترویج شود، مفهوم این امر از نطر شما چیست؟

«عقد اخوت» یکی از احکام مستحبی است که نسبت به عید غدیر مطرح می شود. مشهورترین عقد اخوتی که در تاریخ اسلام وجود دارد، «عقد اخوت» بین پیامبر اکرم (ص) و امیرالمومنین (ع) است که در روز غدیر رقم خورده است. طبعا هدف این بزرگواران از ایجاد این عقد اخوت، تحکیم اسلام و ایجاد انسجام زیر سایه ولایت و شکل گیری امامت بود.

نکته ای که باید در این زمینه به آن توجه داشته باشیم این است که در مباحث احکام اسلامی مشهور است که «عقد اخوت» همه شرایط برادری را بین دو مرد مسلمان یا همه شرایط خواهری را بین دو خانم مسلمان ایجاد می کند الا اینکه نسبت به هم ارث نمی برند و شرایط و توابع خانوادگی شان را فراهم نمی کنند، یعنی وقتی دو آقای مسلمان با یکدیگر عقد اخوت می بندند در واقع خواهرشان نسبت به آنها نامحرم است یا در زمینه ارثی هم هیچ کدام از آنها هیچ انگیزه مالی نمی توانند نسبت به یکدیگر داشته باشند. یکی از نکات بسیار مهمی که در این زمینه باید به آن توجه کرد، این است که این عقد اخوت از ابتکارات اسلام است و در ادیان دیگر هم پیشینه چندانی ندارد.آن هم برای نزدیک کردن دل های مومنان و مسلمانان به یکدیگر است.

ضرورت تاکید بر عقد اخوت در واقعه غدیر چیست؟ چه مسولیتی را برای ما ایجاد می کند؟

ما عید غدیر را به عنوان اعلام ولایت امیرالمومنین (ع) می شناسیم، ثانیا در این عید توصیه به امضای برادری و عقد اخوت شده است تا با برادری و ایجاد انسجام اجتماعی تحکیم ساختارهای یک نظام و یک خانواده بزرگ برای یک ملت فراهم شود لذانیاز است تا به این مسئله توجه جدی داشته باشیم. بنابراین انسجام و کنار هم بودن می تواند از پایه های مهم ولایت باشد. ویژگی های مختلفی را می توان از نتایج این برادری و خواهری استنباط کرد. وقتی دو فرد چنین ارتباطی دارند، حداقل یک همبستگی با هم پیدا می کنند و محبت متقابلی برایشان افزوده می شود، ناشی از این محبت رفتارهای مهربانانه ای هم با هم خواهند داشت، توجه و درک بهتری هم نسبت به یکدیگر پیدا می کنند.

اگر زمینه و ضرورت مساوات و همدلی و کمک کردن به همدیگر پیش آید با این پیش فرض، عقد اخوت قوی تر می شود و بهتر است در یک کلام بگوییم یک هم افزایی در مسیر رشد و ارتقا فرد رقم می خورد. پیامبر اکرم (ص) برای وظایف برادری حاصل از این عقد 30 ویژگی را مطرح نمودنند، به عنوان مثال می فرمایند: برترین ویژگی این است که لغزش های همدیگر را ببخشند، مراقب باشند که بر اشک همدیگر رحم کنند. وقتی به هر کدام از این فرازها دقت می کنیم، می بینیم که یک پیوستگی عاطفی و در عین حال شناختی بین افراد با چنین عقدی می تواند ایجاد شود لذا به پیوست این مسئله امیرالمومنین (ع) نقل می کنند که حضرت بعد از اینکه این ویژگی ها را بیان نمودند، اضافه کردند که گاهی اگر یکی از شما بعضی از حقوق برادر خود را ادا نکند باید روز قیامت جوابگو باشد. همه این ویژگی ها گویای اهمیت این رفتار و این حکم مستحب دینی است.

اطعام در روز غدیر نیز بسیار تاکید شده، اطعام و کمک به نیازمندان در این روز چه آثار و برکاتی به دنبال دارد؟

در عین حال برای چنین روزی بزرگان و ائمه معصومین (ع) توصیه کرده اند که از هم پذیرایی کنید. اطعام ، میهمانی دادن و پذیرایی از یکدیگر اولا جشن بودن چنین عیدی را پر رنگ تر می کند و ثانیا الفت بین قلوب را بیشتر می کند، این سفره الفت، این سفره مهربانی و این سفره اطعام غدیر در جایی پهن می شود و با هدفی باز می شود و با شکلی فراهم می شود که بخشی از مخاطبان و استفاده کنندگانش از قشر کم برخوردار جامعه هستند لذا این هم از ظرفیت های بسیار زیبای غدیر است، زیبایی ای که هموطنان عزیز ما در انجام این اقدامات مستحبی اضافه کردند.

اصل آنچه مستحب است، اطعام است ولی شما سفره خود را در جایی پهن کنید و به نحوی پهن کنید که در عین حالی که خانواده و اطرافیانتان بتوانند کامشان را شیرین کنند، دیگرانی هم که کم برخوردار هستند و مستحق کمک می باشند هم بتوانند به این مناسبت یک تبسمی کنند و یک تنفسی نمایند و شرایط بهتری برایشان فراهم شود. به نظر می رسد عید غدیر، عید کنار هم بودن، عید الفت، عید همدلی و عید انسجام فردی و اجتماعی ماست که این انسجام را بتوانیم در سایه ولایت شکل دهیم.

ترویج این فرهنگ چه تاثیری در مانوس شدم مردم جامعه با واقعه غدیر دارد؟

جنبه هایی که برای عید غدیر توصیه می شود از جمله نقل اتفاقاتی که رخ داده، معارفی که در آن زمینه وجود دارد از یک سو جنبه های شناختی افراد را تقویت می کند و از سوی دیگر اموری همانند همین عقد اخوت و اطعام به قدری که پشتیبانی عاطفی و احساسی فراهم می کند به نظر می رسد دو بعد شناخت ها و عواطف را در انسان ها تقویت می کند و زمینه های این ترویج را فراهم می نماید؛ پس چه خوب است، همان طوری که در روایات ما این دو بعد مورد توجه قرار گرفته ما هم در ترویج چنین عیدی مراقب این ابعاد باشیم. عید غدیر عید کنار هم بودن است. عید مهربانی و عید الفت و برادری است. در نتیجه زیبنده است که ما بتوانیم در کشورمان از این ظرفیت به خوبی با آن دو شاخص استفاده نماییم.

یکی از اموری که رزمندگان ما در دوران دفاع مقدس اهتمام بسیار ویژه ای به آن داشتند، همین عقد اخوت بود. در خاطرات بسیاری از مجاهدان دفاع مقدس مشاهده می شود که عقد اخوت را همیشه در میدان های نبرد استفاده می کردند و بسیاری از رزمندگان ما با هم برادر بودند. ما هر زمانی که چنین ظرفیت هایی را در جامعه کمرنگ کردیم، آسیب دیدیم؛ هرچه کمتر کنار هم باشیم هرچه کمتر امور اخلاقی حساسی مانند مهربانی و تعدد با هم که توصیه اکید پیامبر اسلام (ص) است را کمتر مورد توجه قرار دهیم بیشتر آسیب می بینیم.

پایان پیام/35