قدرت مسجد در دیپلماسی عمومی باید نمایش داده شود/ استفاده از رسانه مرجعیت مسجد را تثبیت می‌کند

به گزارش خبرنگار گروه مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، حجج اسلام والمسلمین «محمدرضا زائری»، مدیرمسئول و صاحب‌امتیاز نشریه «خیمه» و «کمال‌الدین خداداده»، رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور امروز (چهارشنبه، ۱۸ مردادماه) با یکدیگر دیدار و گفتگو کردند.

گزارش تصویری این نشست را اینجا ببینید.

بنابر این گزارش، حجت‌الاسلام‌والمسلمین خداداده در این دیدار با بیان اینکه اغلب شاخصه‌های مسجد مطلوب را با گنبد و گلدسته و زیبایی ظاهری تعریف می‌کنیم، اظهار کرد: ذهنیت مردم از دهه ۷۰ شمسی به بعد نسبت به مسجد بسیار تغییر کرد و مسجد از نقش‌آفرینی در پرورش گروه‌های سرود و نمایش فاصله گرفت چنان که در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ مساجد به مسیری دیگر رفتند! برای مثال در تهران که مساجد تقریباً پویاتر هستند حدوداً در ۱۰۰ مسجد نماز صبح اقامه می‌شود و در قم نیز این وضعیت خیلی تفاوت نمی‌کند!

مسجد باید برقرار باشد

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور با بیان اینکه برخی ذهنیت‌های اشتباه کار در مسجد را تا حدودی سخت کرده است، تصریح کرد: مسجد محل تربیت مومنِ مجاهدِ انقلابی است و نباید سکولار باشد؛ مسجد باید باز و برقرار باشد که نسخه اصولی این برقراری، برنامه‌ریزی و داشتن برنامه است.

وی با تأکید بر لزوم برخوردار بودن مساجد از کلاس‌های فرهنگی هنری، صندوق قرض‌الحسنه، مرکز نیکوکاری و ...، گفت: کانون‌های فرهنگی هنری و بسیج دو نهادی هستند که می‌توانند این کارکردها را عملیاتی کنند. برای تحقق تعالی و توانمندسازی در کانون‌های مساجد باید ذهنیت‌ مردم و نیز کارگزاران اصلاح شود باید رسانه پای کار بیاید، اینچنین این تعالی و توانمندسازی مطالبه عمومی می‌شود و آنگاه امام و مأموم و مردم آن را مطالبه می‌کنند.

حجت‌الاسلام خداداده با بیان اینکه ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد تنها نهاد دولتی مستقر در مسجد است، ابراز کرد: همه فعالیت‌های کانون‌ها در سامانه بچه‌های مسجد ثبت و رصد می‌شود.

دنبال ساختارسازی نیستیم

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور تأکید کرد: گفتمان ما این نیست که ساختار جدیدی در مسجد راه بیندازیم که در آینده محل اختلاف هیئت امناء و دیگر ارکان مسجدی شود بلکه ما دستیار و معین کار فرهنگ و هنر در مساجد هستیم و مدیر طبیعی مسجد، امام مسجد است. بنابر این گفتمان، بنای کار ما هضم شدن در مجموعه مسجد است.

وی ادامه داد: در این راستا مشکل حقوقیِ عضویت در هیئت امنأ به عنوان عضو حقیقی را برطرف کردیم و به سمتی می‌رویم که جزء مسجد باشیم؛ این شبکه اگر در مسجد هضم شود خدماتش مستمر خواهد بود. علاوه بر این، باید به این نقطه برسیم که عوامل مسجد بدانند برای به نتیجه رسیدن کارها در حوزه‌های فرهنگی هنری همچون سرود و نمایش باید سراغ کانون‌های فرهنگی هنری بیایند.

افزایش روزانه تعداد بچه‌های مسجد

حجت‌الاسلام خداداده با اشاره به ثبت اطلاعات شخصی دو میلیون و ۶۰۰ هزار عضو کانون‌های مساجد در سامانه بچه‌های مسجد، ابراز کرد: حتی در جریان اغتشاشات سال گذشته روزانه بین ۱۵۰ تا ۱۶۰ نفر عضویت در سامانه داشتیم و در برخی روزها این تعداد افزایش می‌یافت، مسئله‌ای که در آن شرایط دور از انتظار بود. همچنین در تابستان برخی روزها بین ۶۰۰-۷۰۰ نفر به عضویت در سامانه بچه‌های مسجد در می‌آیند.

وی با بیان اینکه تلاش ما برخورداری از گزارش صحیح از کل کشور است، گفت: از این طریق در فضای تخیلی حرکت نمی‌کنیم و از وضعیت خود در فضای شهری و روستایی مطلع می‌شویم.

حجت‌الاسلام خداداده در ادامه بیان کرد: خوشبختانه، مشارکت بچه‌های مسجد در نظرسنجی‌های ستاد مطلوب است و معمولاً بیش از ۴۰ درصد اعضای کانون‌های فرهنگی هنری پاسخگوی سوالات هستند که این هم در نوع خود تحسین‌برانگیز است. ما باید برای تقدیر از این همراهی مخاطب باید طرح و برنامه داشته باشیم. سامانه تلفنی ۸۹۴۰ را هم طراحی کرده‌ایم تا مسیر ارتباط مسجدی‌ها با ما هموار شود.

مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد گستره کشوری دارد، تصریح کرد: باید از ظرفیت این شبکه گسترده استفاده کنیم، چنان که در همکاری سامانه بچه‌های مسجد با برنامه تلویزیونی «سمت خدا» ویژه عید قربان، ۴۰ میلیارد تومان پول جمع‌آوری و حدود ۱۰ هزار رأس گوسفند قربانی و گوشت آن میان محرومان توزیع شد.

۴​محور عملیاتی در ستاد کانون‌های مساجد

وی با بیان اینکه همه فعالیت‌های ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد ذیل چهار محور تعریف می‌شود، خاطرنشان کرد: بهبود و تعالی سازمانی، جریان‌آفرینی و توانمندسازی، هویت‌بخشی و سازماندهی و شبکه‌سازی چهار محوری است که همه عملیات‌های ما بر اساس آنها طراحی و اجرا می‌شود. ذیل اینها پروژه‌ها و برنامه‌ها را تعریف کرده و پیش می‌بریم.

حجت‌الاسلام خداداده تأکید کرد: باید بازآفرینی هویتی خود را داشته باشیم و به عنوان مرجع تخصصی سازمانی در ارتقاء و توانمندسازی شناخته شویم چنان که داشتن کانون فرهنگی هنری در مسجد ارزش محسوب شود و بتوانیم اهداف و مأموریت‌ها محقق و اجرا کنیم.

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور با اشاره به تشکیل هیئت اندیشه‌ورز با حضور متخصصان و اندیشمندان حوزه انسان‌شناسی، بیان کرد: این هیئت درصدد بارش فکری نیست بلکه در پی اتخاذ مبنا است و می‌کوشد راه‌های ارتباط با مخاطبان مختلف مسجد را بیابد.

رئیس ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور با اشاره به آغاز کار قرارگاه ارتباطات و همکاری‌های بین‌الملل ستاد هماهنگی کانون‌های مساجد کشور، تأکید کرد: این قرارگاه اخوت ایمانی مساجد در جهان اسلام را دنبال می‌کند، از یک سو باید از لاک دفاعی خارج شویم و از دیگر سو بتوانیم پاسخگوی مطالبات دستگاه‌هایی همچون سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، مجمع جهانی اهل بیت(ع) و ... باشیم. خوشبختانه مدل ما مورداستقبال مساجدی از کشورهای مختلف و نیز جریان‌هایی مثل حشدالشعبی قرار گرفته است.

حجت‌الاسلام خداداده با اشاره به ارتباط خوب ستاد کانون‌های مساجد با برخی رایزنی‌های فرهنگی کشور، گفت: برای مثال در پاکستان ۵۰ میلیون نفر شیعه داریم که بسیار شیفته ایران هستند و می‌توان در فضای مسجد با آنها ارتباط گرفت و اینچنین تراز مسجد را هم بالا برد و نقش موثر مسجد در دیپلماسی عمومی را نیز نشان داد.

سخت‌ترین دوره تاریخ تشیع را طی می کنیم!

در ادامه این دیدار، حجت‌الاسلام والمسلمین «محمدرضا زائری» نیز با بیان اینکه این چشم انداز و نگاه عالمانه و همراه با نظم به فعالیت های فرهنگی هنری در کانون های مساجد غافلگیرکننده و تحسین برانگیز است، گفت: ما در این دوران سخت‌ترین شرایط فرهنگی را طی می کنیم که شاید در تاریخ تشیع هیچ گاه سابقه نداشته که این میزان هجمه و شبهه و مسأله چه در حوزه‌های اعتقادی و چه در مسائل سیاسی وجود داشته باشد که تفاوت مسائل مد نظر مخاطبان این شدت و گستره را به خوبی نشان می‌دهد.

مدیرمسئول و صاحب‌امتیاز نشریه «خیمه» با بیان اینکه اگر بخواهیم به تعبیر امام خمینی(ره) مسجد سنگر و پایگاه شود، باید در محله مرجعیت داشته باشد، تصریح کرد: امروز این مرجعیت در محله، از طریق رسانه رخ می‌دهد. اگر همسایه مسجد که حتی رفت و آمدی هم به مسجد ندارد بتواند اطلاعات موردنیاز خود درباره مهدکودک، رستوران و ... را در محله داشته باشد، جذب مسجد می‌شود.

وی اضافه کرد: پس از دوره‌ای که اوج رسانه‌های بزرگ و بین‌المللی بود اکنون مردم در پی اطلاعات محلی هستند اگر مسجد پایگاه اطلاع‌رسانی شود می‌تواند مرجعیت خود را در محله تثبیت کند. در این میان می‌توان از ظرفیت بچه‌ها بهره گرفت و با مشغول کردن آنها از این طریق بسیاری از مفاسد اجتماعی را برطرف کرد چون غالب مفاسد اجتماعی با بیکاری شروع می‌شود؛ اینچنین، تربیت نیرو هم رخ می‌دهد.

کانون‌های مساجد ظرفیت مطالبه‌گری و جریان‌سازی دارند

حجت الاسلام زائری با بیان اینکه شبکه عظیم دو میلیون و ۶۰۰ هزارنفری بچه‌های مسجد یک قدرت است، تأکید کرد: این شبکه می‌تواند مطالبه ایجاد و دغدغه‌ها را راهبری کند و جریان‌ساز باشد و تجارب را انتقال دهد، در این انتقال تجارب، فضای رقابتی لازم را ایجاد کند و خواه ناخواه امام جماعت و مأموم و مسجدی که فکر می‌کند عقب است، عمل و تلاش می‌کند. در اثر این مطالبه‌گری، مسجد سازگار با کودک و نوجوان و جوان محقق می‌شود.

وی افزود: مسجد سازگار با کودک حتی در ارتفاع روشویی برای وضو هم به سن و جثه مخاطب کودک توجه دارد و بر این اساس تمهیدات حضور او در مسجد را تدارک می‌بیند.

وی با بیان اینکه نشریه مسجدی می‌تواند مکمل همه فعالیت‌های کانون‌های فرهنگی هنری مساجد باشد، افزود: می‌توان از فضای نشریه برای ایجاد فضای صمیمیت با بچه‌ها و جذب آنها به مسجد استفاده و در این بستر شاعر، نویسنده و هنرمند تراز تربیت کرد. چون ظاهر نشریه دیواری است اما می‌تواند فضای مهیایی را ایجاد کند.

حجت الاسلام زائری با اشاره به الگوی رایج آمریکا در تربیت نخبگان از حدود ۷۰ سال قبل، اضافه کرد: آنها در این الگو بچه‌های نخبه را به خانواده‌های آمریکایی برای تربیت می‌سپارند و هزینه‌های زندگی و تحصیل‌شان را تامین می کنند. چهره‌هایی همچون اشرف غنی اینچنین تربیت شدند. ترکیه هم در سالگرد آتاتورک جمعی از بچه‌های کشورهای مختلف را برای یک هفته مهمان خانواده‌های ترک کرد تا با آداب و سنن و ارزش‌های ترکیه آشنا شوند. این تجربه‌ای قابل تأمل است.

پایان پیام/9