چرا از شکست می‌ترسیم؛ چطور از آن درس بگیریم؟

کلمه‌ «شکست» در دل بسیاری از افراد ترس می‌اندازد. همه ما در برهه‌ای از زمان چنین احساسی داشته‌ایم، چه در زندگی شخصی و چه در زندگی کاری‌مان. بااین‌حال، احساس شکست در زندگی پتانسیل بسیار زیادی برای رشد و توسعه ایجاد می‌کند. در این مقاله علل ریشه‌ای ترس از شکست را بررسی خواهیم کرد و اینکه چگونه ممکن است یادگیری از شکست راز موفقیت ما باشد. همراهمان بمانید.

ترس از شکست چه اثری بر زندگی ما می‌گذارد؟

ترس از شکست ترس عمیقی است که می‌تواند بر جنبه‌های مختلف زندگی ما اثر بگذارد. این احساس به طرق مختلف مانند اجتناب از انجام وظایف، احساس ناتوانی، اضطراب و احساس ازدست‌دادن کنترل بروز می‌کند و در موارد شدید، حتی ممکن است به آتیکی فوبیا تبدیل شود، یعنی ترس بسیار شدید از شکست چنان‌که حتی برای انجام کار‌های خاصی فلج شویم. چه چیزی باعث این ترس می‌شود؟ در ادامه، به این سؤال پاسخ می‌دهیم.

علل و ریشه‌های ترس از شکست

۱. شیوه تربیت

یکی از دلایل اصلی ترس از شکست را می‌توان در تربیت ما جست‌وجو کرد. والدین و مراقبان ما نقشی اساسی در شکل‌گیری برداشت ما از موفقیت و شکست دارند. اگر والدین ما انتقادگر بوده‌اند، حمایتمان نکرده‌اند یا دائما شکست‌های گذشته‌مان را به ما یادآوری کرده‌اند، ممکن است این تجربیات در بزرگ‌سالی آزارمان دهند. ترس از اشتباه‌کردن یا شکست در هر کاری عمیقا در روان ما ریشه دوانده است.

۲. حوادث تروماتیک

تروما یا رویداد‌های آسیب‌زا نیز ممکن است به ترس ما از شکست دامن بزنند. تجربه اتفاقی آسیب‌زا شاید منجر به بیزاری از هر چیزی شود که ما را یاد آن حادثه می‌اندازد. بعید نیست که این بیزاری ما را برای آزمایش چیز‌های جدید یا تعیین اهداف بلندمدت مردد کند؛ چون می‌ترسیم که با تجربه آسیب‌زای مشابهی مواجه شویم.

۳. آزار و اذیت در کودکی

قربانی آزار و اذیت شدن در دوران کودکی یا تحقیرشدن به‌خاطر شکست‌ها و به‌طور کلی آسیب‌های کودکی ممکن است آثار ماندگاری بر جای بگذارد و این تصور را ایجاد کند که شکست مترادف با تمسخر و تحقیر است. درنتیجه فرد این ترس را تا بزرگ‌سالی با خود حمل می‌کند و از موقعیت‌هایی که ممکن است با احتمال شکست مواجه شوند، اجتناب می‌کند.

۴. کمبود عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس

کمبود عزت‌نفس و اعتمادبه‌نفس نیز ممکن است ترس از شکست را تقویت کند. وقتی خودمان را باور نکنیم، پذیرش اینکه شکست تنها گزینه ماست آسان می‌شود. شاید خودگویی منفی بر افکار ما مسلط شود و ما را متقاعد کند که برایمان مقدر شده است همیشه شکست بخوریم.

چطور بر ترس از شکست غلبه کنیم؟

۱. تعریف مجدد شکست

برای غلبه بر ترس از شکست بسیار مهم است که معنای شکست را دوباره برای خود تعریف کنیم. شکست پایان دنیا نیست، بلکه باید به‌چشم فرصتی ارزشمند برای یادگیری به آن بنگریم. داشتن انتظارات بیش از حد و کمال‌گرایی ممکن است ترس از شکست را زیاد کند. پذیرش ذهنیت رشد به ما این امکان را می‌دهد که درک کنیم اشتباهات و شکست‌ها پله‌هایی برای پیشرفت و موفقیت‌اند. افراد موفق در زمینه‌های مختلف، از توماس ادیسون گرفته تا بیل گیتس، در مسیر رشد و موفقیت بارها شکست‌ خورده‌اند. شکست اتفاقی نادر نیست و برای همه رخ می‌دهد، اما این توانایی یادگیری از شکست است که ما را متمایز می‌کند.

۲. اجتناب از خودتخریبی و غلبه بر ترس

ترس ما از شکست اغلب به‌صورت خودتخریبی بروز می‌کند. این رفتار ناشی از اضطراب شدید و تمایل به محافظت از خود در برابر آسیب‌های عاطفی شکست است. افراد ممکن است کار‌ها را به تعویق بیندازند، دیگران را بابت اشتباهاتشان سرزنش کنند یا از قبول مسئولیت اجتناب کنند. برای شناخت رفتارهای مخربمان، افزایش خودآگاهی بسیار مهم است. مربیان و مشاوران می‌توانند راهنمایی‌های ارزشمندی برای حذف این تمایلات مخرب ارائه دهند.

۳. آماده‌شدن برای بدترین سناریو

برای مقابله با ترس از شکست، برنامه‌ریزی و آمادگی ضروری است. تجسم بدترین سناریو‌ها و طوفان فکری برای یافتن راه‌حل‌های بالقوه سبب می‌شود که واقع‌بین‌تر و منطقی‌تر شویم. اگرچه مهم است که افکار منفی را بپذیریم، نباید اجازه دهیم بر عزم و اراده ما غلبه کنند. به‌جای تمرکز روی چیز‌هایی که ممکن است اشتباه شوند، باید روی چیز‌هایی تمرکز کنیم که احتمالا درست پیش می‌روند.

۴. غلبه بر ترس با برد‌های کوچک

غلبه بر ترس مستلزم برداشتن گام‌های کوچک و حساب‌شده به‌سمت اهدافمان است. جشن‌گرفتن برد‌های کوچک، حتی اگر بلافاصله برای دیگران قابل‌مشاهده نباشند، برای ایجاد اعتمادبه‌نفس و انعطاف‌پذیری بسیار مهم است. با پذیرفتن اهداف کوچک‌تر و دست‌یافتنی، می‌توانیم مسیری پایدار برای موفقیت ایجاد کنیم و برای مقابله با مشکلات مهارت بیشتری پیدا کنیم.

۵. درآغوش‌کشیدن شکست

درک این نکته مهم است که شجاعت فقدان ترس نیست. احساس ترس طبیعی است، اما نباید ما را از پیگیری اهداف و رؤیا‌هایمان منصرف کند. شجاعت به ما قدرت می‌دهد که پیش برویم، حتی زمانی که ترس را احساس می‌کنیم.

۶. درس‌گرفتن از شکست و هموارکردن مسیر موفقیت

شکست بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی انسان است و نباید از آن ترسید، بلکه باید آن را به‌عنوان معلمی ارزشمند پذیرفت. یادگیری از شکست باعث ایجاد تاب‌آوری، انعطاف‌پذیری، فروتنی، نوآوری و انگیزه می‌شود. برگزیدن طرز فکر رشد، کار درونی، شجاع‌بودن و ایجاد آمادگی ذهنی برای یادگیری مؤثر از شکست مهم است. در نقل‌قول‌ها از افراد موفق هم می‌خوانیم که شکست پایان کار نیست. شکست پله‌ای ضروری در مسیر موفقیت است. با تغییر دیدگاه خود به شکست، می‌توانیم به پتانسیل کامل خود دست یابیم و رؤیا‌هایمان را محقق کنیم.

شما چگونه فکر می‌کنید؟

نظر شما درباره شکست چیست؟ آیا شما به‌خاطر ترس از شکست در جای خود ایستاده‌اید یا به‌رغم ترس از شکست، رو به جلو قدم برمی‌دارید؟ نظر خود را در قسمت دیدگاه‌ها برایمان بنویسید.