پشت‌پرده عزل ناگهانی پسرخاله سعید جلیلی از معاونت سیاسی صداوسیما / ترکش های دعوت از رسایی در صداوسیما

تابناک در ادامه آورده است ، علیرضا خدابخشی که گروهی از رسانه‌ها او را پسرخاله سعید جلیلی و وحید جلیلی خوانده‌اند، ۲۲ مهر ۱۴۰۰ با حکم جبلی به عنوان معاون سیاسی سازمان صداوسیما منصوب شده بود و بدین ترتیب، با قائم مقامی وحید جلیلی و استقرار چهره‌های هم‌طیف او در بسیاری از ارکان صداوسیما، ترکیب صداوسیما نه به سمت یک جهت گیری یا جریان سیاسی، بلکه مشخصاً به سمت یک گروه سیاسی تمایل شدیدی پیدا کرد.

بدین ترتیب حضور بسیاری از اصولگرایان و انقلابی‌ها نیز از صداوسیما در قاب صداوسیما کاهش یافت. این حرکت به حدی شتاب زده انجام شده که حتی صدای اهالی صداوسیما را درآورد و جریان حضور پیمان جبلی در دانشکده صداوسیما، دانشجویان صداوسیما نسبت به کارگیری شدید عناصر نزدیک به وحید جلیلی با محوریت هیات هنرمندان اعتراض کردند.

عملکرد معاونت سیاسی باعث شده بود، از مدت‌ها پیش، بحث تغییر یکی از اجزای این حلقه مطرح شود البته دعوت حمید رسایی به عنوان یکی از مصادیق کلام رهبر انقلاب -از نظر مسئولین صداوسیما- درباره اختلاف افکنی در مجلس و اصرار مجری برنامه -که قاعدتاً با هماهنگی سردبیر بخش خبر بوده- مبنی بر اسم بردن که به زدن مستقیم محمدباقر قالیباف و طیفی از رسانه‌های سپاه منجر شد، پرونده خدابخشی را کامل بست و او استعفا نیز داده نشد، بلکه برکنار شد!

این اقدام که به نظر می‌رسد با دستور به جبلی انجام شده است، با سرعتی انجام گرفته که روی یک گزینه موقت و در عین حال معتمد جبلی یعنی محمدعلی صائب که قبلاً رئیس دفترش بوده، توافق و او سرپرست این معاونت شده است. البته در دو سال اخیر بخش وسیعی از بدنه صداوسیما تغییرات وسیعی کرده و اینکه تصور کرد، آنچه رخ داد و منجر به برکنار معاون سیاسی شد، محصول تصمیم گیری یک نفر بوده، برداشت سطحی از مختصات کنونی صداوسیماست؛ بنابراین، اگر قرار باشد این اوضاع مدیریت شود، باید در بسیاری از به کارگیری‌های دو سال اخیر در صداوسیما تجدیدنظر شود؛ در غیر این صورت جنجال‌های سیاسی بزرگ‌تری در پیش خواهد بود.

همچنین دنیای اقتصاد در گزارشی نیز آورده است ، برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری پنج‌شنبه‌شب صدا‌وسیما، روز گذشته نخستین پس‌لرزه خود را تجربه کرد. علیرضا خدابخشی، معاون سیاسی سازمان صداوسیما روز گذشته بنا به قولی استعفا کرد و بنا به نقل‌قولی دیگر برکنار شد تا رسم خانه‌تکانی در آستانه عید نوروز در سازمان صداو‌سیما هم به جا آورده شود.

پنج‌شنبه‌شب وقتی شبکه دو صداوسیما برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری‌اش را با حضور حمید رسایی منتخب مردم تهران در مجلس ‌روی آنتن برد، مجری برنامه در عملکردی عجیب و بی‌سابقه، رسایی را به سمت نام بردن مستقیم از رئیس مجلس و چندرسانه به عنوان حامیانش در جریان انتخابات مجلس سوق داد؛ همان زمان پیش‌بینی می‌شد این ‌موضوع، تبعات جدی خواهد داشت. نتیجه آنکه روز گذشته پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما در حکمی محمدعلی صائب را به سرپرستی معاونت سیاسی صداوسیما منصوب کرد و از علیرضا خدابخشی به خاطر زحماتش تشکر و قدردانی کرد.

رفتنی که یک‌شبه روی نداد

اما رفتن خدابخشی از این معاونت یا بهتر بگوییم درخواست‌ها برای تغییر او یک‌شبه و تنها با یک برنامه صورت نگرفته است‌. بسیاری از سال گذشته یا همان زمان که پس از انتصابش در جایگاه معاونت سیاسی دست به تغییرات و تحولاتی در مجموعه خود زد، منتظر تغییر جایگاه او بودند‌. خدابخشی ۲۲ مهر ۱۴۰۰ با حکم جبلی به عنوان معاون سیاسی سازمان صداوسیما منصوب شد. با روی کار آمدن او برخی خبرها حکایت از آن داشت که «طرح تحول» جبلی که بخشی از آن را خدابخشی هدایت می‌کرد، بسیاری را به دلیل جابه‌جایی‌های صورت گرفته از او دلخور یا ناامید کرده است.

در واقع بسیاری او را مناسب جایگاهی که پیمان جبلی برای او در نظر گرفته بود، نمی‌دانستند‌. اما ظاهرا انتصاب او از روز نخست با حمایت برادران جلیلی همراه بود و از همین‌رو کار برای منتقدانش سخت بود‌. این حمایت‌ها به اندازه‌ای بود که برخی از رسانه‌ها مثل تابناک از نسبت خانوادگی او با جلیلی‌ها از جمله اینکه او «پسرخاله سعید و وحید جلیلی است» سخن می‌گفتند‌. با این همه خدابخشی جزو نخستین انتخاب‌های جبلی در سازمان صداوسیما بود و در واقع به عنوان مجری «طرح تحول» جبلی، سکان مهم‌ترین بخش صدا‌وسیما یا همان معاونت سیاسی را برعهده گرفت‌. اما سال گذشته چند اتفاق موجب شد تا موضوع برکناری خدابخشی برای نخستین بار به صورت جدی مطرح شود .

«هک صداوسیما» و «پخش تصویر برهنه» از سیما در جریانات سال پیش دو اتفاقی بود که موضوع مدیریت خدابخشی را زیر سوال برد‌. تا آنجا که حتی خبرهایی مبنی بر برکناری او و جایگزینی سپهر خلجی به جای او مطرح شد. خبری که بلافاصله از سوی پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما تکذیب شد‌. با این حال این اتفاق‌ها از دید منتقدان دور نماند و یک بار دیگر انتقادهای درون‌سازمانی به طرح تحول جبلی و همراهانش در سازمان را پیش کشید و سرانجام ادامه کار را برای خدابخشی و ادامه حمایت‌ها از او را ناممکن کرد.

خدابخشی کیست؟

علیرضا خدابخشی که متولد ۱۳۵۵ است، برای آنکه روی صندلی معاونت سیاسی صداوسیما بنشیند، راه درازی را طی کرده بود‌. او پیش از آن سال‌ها در رسانه‌های مکتوب از جمله روزنامه ابرار خبرنگار مجلس بود و بعدها در روزنامه همشهری فعالیت می‌کرد. او که دانش‌آموخته اقتصاد است؛ بین این دو دوره کار مطبوعاتی در ابرار و همشهری، برای نخستین‌بار قدم به صداوسیما گذاشت و در دوره ریاست عزت‌الله ضرغامی بر صداوسیما برای مدتی در معاونت سیاسی رادیو گزارش‌هایی در حوزه سیاست خارجی و هسته‌ای تهیه می‌کرد‌. کارشناسی، نویسندگی، پژوهشگری و تهیه‌کنندگی برنامه‌های سیاسی از سوابق اولیه اوست.

دبیری خبر سراسری و جوان، مدیر گروه اجتماعی و مدیر گروه سیاسی و تاسیس پیک بامدادی در اخبار صدا، سردبیری برنامه پایش در شبکه یک و مدیریت نشریات سروش از جمله سوابق دیگر خبری او در صداو‌سیما است. پس از آن او از گروه خبر معاونت سیاسی رادیو جدا شد و این‌بار در زمان مدیرمسوولی حسین قربانزاده به روزنامه همشهری رفت و دست به تهیه گزارش‌هایی پرونده‌محور با موضوع عدالت اقتصادی زد. اما بازگشت او به صداوسیما در مهر سال ۱۴۰۰، متفاوت بود‌. این‌بار او با انتصاب جبلی به ریاست صداوسیما به این سازمان رفت و هدایت معاونت سیاسی را به دست گرفت. انتخاب او به عنوان یک چهره جوان هم از همان روز نخست پرسرو‌صدا بود‌.

پیمان جبلی در حکم خود خطاب به خدابخشی، سرفصل‌هایی را به عنوان الزامات کار برای او تعیین کرده بود از جمله «افزایش سرعت در تامین نیازهای خبری مخاطبان»، «هم‌افزایی با ظرفیت‌های مردمی و نخبگانی در راستای توسعه کیفی و کمی آگاهی‌بخشی و اطلاع‌رسانی»، «توجه ویژه به حوزه فرهنگی-هنری و اجتماعی» و «هم‌افزایی با دیگر بخش‌های رسانه ملی و نیز فضای رسانه‌ای کشور» و «مدیریت سندمحور گزارش‌های خبری و پیگیری تا حصول نتیجه»، انتظاراتی که به نظر می‌رسد خدابخشی در این مدت نتوانست همه آنها را برآورده کند.

با این حال آنچه بسیاری حمایت‌های بی‌دریغ برادران جلیلی و جبلی از او می‌دانند، او را با وجود جابه‌جایی‌هایی که او در معاونت سیاسی انجام داد و در ادامه اتفاقات سال گذشته در این سازمان، روی صندلی‌اش نگاه داشت‌. هرچند ظاهرا شکایت‌ها و گلایه‌ها از او حتی از سوی سه قوه ادامه داشت. اما این‌بار به نظر می‌رسد برنامه پنج‌شنبه‌شب شبکه دو کار دستش داد؛ به اندازه‌ای که هیچ یک از حامیان و حمایت‌ها هم نتوانستند او را نجات دهند و دستی بالاتر نامه رفتن او را از معاونت سیاسی امضا کرده است‌. استعفا یا برکناری که در نوع خود بی‌سابقه است و به باور برخی می‌توان آن را سیگنالی هشدار‌آمیز برای تندروهایی هم‌طیف با برخی جریان‌های سیاسی توصیف کرد‌.

متن استعفای علیرضا خدابخشی

با این حال روز گذشته متن استعفای علیرضا خدابخشی از معاونت سیاسی صداوسیما منتشر شد که در آن آمده است: «اکنون که با پایان یافتن دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی یکی از مسوولیت‌های سنگین معاونت سیاسی برای پیگیری ۴ راهبرد رهبر معظم انقلاب اسلامی روحی‌له‌الفدا مبنی بر مشارکت، رقابت، امنیت و سلامت پایان یافته است و رضایت معظم‌له را در پی داشته، بازآرایی و تازه‌گردانی عملیات رسانه‌ای در مقابله با جنگ همه‌جانبه و ترکیبی دشمنان قسم‌خورده انقلاب اسلامی ضرورت دارد. فرصت را مغتنم شمرده و برای باز کردن فضا برای مدیری تازه‌نفس و استمرار نوآوری در معاونت سیاسی رسانه ملی؛ استعفای خود را مجددا تقدیم می‌کنم. لازم می‌دانم از حمایت‌های کافی حضرتعالی در دوران مسوولیت و همچنین تلاش همکارانم در معاونت‌های سازمان خصوصا معاونت سیاسی تشکر و قدردانی و بابت تقصیر‌ها و قصور‌ها طلب حلالیت کنم. »

جانشین خدابخشی چه کسی است‌؟

با رفتن خدابخشی، محمدعلی صائب از سوی پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما به سرپرستی معاونت سیاسی صداوسیما منصوب شده است. او از سال ۷۹ تا ۸۹ در سمت‌های خبری رادیو پیام، رادیو جوان و رادیو ایران مشغول فعالیت بوده است.

وی قائم‌مقامی اداره کل پخش اخبار صدا، خبرنگاری در معاونت خبر مرکز خراسان جنوبی تا سال ۹۴، معاونت خبر مرکز خراسان جنوبی تا سال ۹۸ و مسوولیت باشگاه خبرنگاران جوان این استان را نیز در کارنامه رسانه‌ای خود دارد. صائب از شهریور ۱۴۰۱ ریاست خبرگزاری صداوسیما را نیز برعهده داشته است‌. آن‌طور که اعلام شده است ، محمدعلی صائب مدتی رئیس‌دفتر‌ جبلی هم بوده است‌. درحکم جبلی برای محمدعلی صائب آمده است: «ضروری‌ است همه محور‌های حکم انتصاب معاون سیاسی به‌صورت جدی در دستور کار شما و مورد پیگیری مستمر در آن حوزه باشد. تجربه عملیات رسانه‌‌ای بی‌‌سابقه و گسترده رسانه ملی در انتخابات اخیر نشان داد که شکوفایی ظرفیت‌‌های بزرگ با همت و عزم همکاران قابل تحقق است و معاونت سیاسی می‌تواند در این زمینه یکی از پیشران‌‌های رسانه‌ ملی باشد. »